urantsetseg

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Япон Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Игавахара Масарүг өнөөдөр /2025.04.22/ хүлээн авч уулзлаа.  Япон Улсын Эзэн хаан хатны хамтаар ирэх 7 дугаар сард Монгол Улсад айлчлал хийхээр төлөвлөж байна. Энэхүү айлчлал нь Япон Улсын хааны хаан ширээ залгамжилснаас хойш айлчилсан гурав дахь улс болж байгааг талууд онцлон тэмдэглэв. Япон Улс нь манай улстай “Тусгай стратегийн түншлэл”-ийн харилцаатай анхны улс бөгөөд олон салбарт хамтын ажиллагаа өрнүүлж ирсэн. Тэр дундаа Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам нь Кибер аюулгүй байдлын хүний нөөцийг бэхжүүлэхэд Японы олон улсын хамтын ажиллагааны ЖАЙКА байгууллагатай хамтран ажиллаж байна. Цаашид дэвшилтэт технологийг дагасан өгөгдлийн шинжээч, AI, өндөр технологийн чиглэлийн боловсон хүчнийг богино хугацаанд бэлдэх, салбарын хүний нөөцийн дунд хугацааны стратеги төлөвлөгөө боловсруулах зэрэг Монгол Улсад нэн шаардлагатай төслүүд дээр Япон Улстай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх сонирхолтой байгаагаа Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү онцлов. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Үүний зэрэгцээ, Монгол Улс Хөшигтийн хөндийн нисэх онгоцны буудлыг түшиглэн Хүннү хотыг байгуулахаар төлөвлөж байгаа бөгөөд энэхүү хотыг дижитал, ухаалаг хот болгон хөгжүүлэхэд Япон Улс хувь нэмрээ оруулах, тус хотод байгуулагдах хиймэл оюуны үндэсний судалгааны төв, мэдээллийн технологийн стартап компаниудыг бойжуулах зэрэг төслүүдэд Японы хувийн хэвшил, эрдэмтэн судлаачид орж ажиллахыг урилаа.  Мөн Монгол орны өргөн уудам газар нутаг, агаарын чөлөөт орон зайн бүрэн боломжийг ашиглан “Дроны туршилтын бүс” байгуулах чиглэлээр холбогдох шийдвэр гарсан. Энэхүү туршилтын бүсэд эрдэмтэн судлаачид ажиллах, хувийн хэвшлийнхэн дроны туршилтаа хийх боломжтой гэж үзэж байна. Мөн манай орны хүйтэн сэрүүн уур амьсгалын давуу талд түшиглэн дата төвүүдийг барьж байгуулах бүрэн боломжтой талаар санал солилцлоо. Япон улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин сайд Игавахара Масарү Дээрх саналыг Япон Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин сайд Игавахара Масарү талархан хүлээн авч, дээрх төслүүдийг Японы хувийн хэвшил, бизнесийн байгууллагуудад танилцуулах чиглэлээр хүчин чармайлт гарган ажиллах болно гэдгээ илэрхийллээ.  Үүний зэрэгцээ, KDDI компани Монгол Улсад “Дата төв”-өө байгуулж байна. Энэ төсөл амжилттай хэрэгжвэл олон улс, орнууд Монгол Улсыг сонирхох болно гэдгийг онцлов.  Мөн ирэх тавдугаар сард болох Ази, Номхон далайн цахилгаан холбооны байгууллагаас Япон Улсад зохион байгуулах Сайд нарын уулзалтад ЦХИХХ-ны сайд Ц.Баатархүүг биечлэн оролцож, Монгол Улсын харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын ололт амжилт, хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж буй төсөл, санаачилгуудын талаар бүс нутгийн орнуудад танилцуулж, хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх боломжтой талаар онцлов.

Сүүлийн таван жилд цахим орчинд үйлдэгдсэн 40,900 гэмт хэргийн улмаас 459 хүүхэд хохирчээ. Үүний зэрэгцээ үе тэнгийн дээрэлхэлтэй холбоотой 350 дуудлага бүртгэгдсэнээс 29 нь цахим орчинд үйлдэгдсэн байна. Цахим дарамт 2022 онд 83 байсан бол 2023 онд 448 болж өссөн.  Тэгвэл 7-12 насны хүүхдүүдийн 50%, 13-18 насныхны 77% нь Фэйсбүүк ашигладаг бөгөөд тэдний 87% нь цахим халдлагад өртжээ. Халдлагад өртсөн хүүхдүүдийн 59% нь эцэг эхдээ мэдэгддэггүй, 67% нь нэгээс олон хаягтай байдаг. Хүүхдүүдийн 89% нь гэртээ хяналтгүй үедээ Фэйсбүүкэд нэвтэрдэг байна. Статистикаас харахад цахим гэмт хэргийн улмаас хохирсон хүүхдийн тоо жилд дунджаар 62.2%-иар өсжээ. Иймд Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам цахим орчинд хүүхдийг хамгаалах зорилгоор “Цахим орчинд хүүхдийг хориотой болон хортой агуулгаас урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах журам”-ыг баталлаа. Уг журамд: ЖУРАМТАЙ ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАНИЛЦАХ БОЛ ЭНД ДАРЖ ТАТАЖ АВНА УУ. 

Монгол Улс нь 1,564,116 км2 газар нутагтай. Үүний ердөө 24% нь харилцаа холбооны дэд бүтэцтэй буюу гар утасны сүлжээ, интернэттэй байна. Мөн 4 сум болон хилийн боомтууд шилэн кабельд холбогдоогүй байгаа юм.  Иймд Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамнаас 2025 онд алслагдсан 139 цэгт үүрэн холбооны сүлжээ оруулахаар ажиллаж байна. Гэхдээ шилэн кабель татаж, уулын орой дээр станц байршуулах нь эдийн засгийн хувьд өндөр өртөгтэй учраас цаашид дэлхий улс орнууд энэхүү аргыг оновчтой болгох талаар ярилцаж эхэлжээ. Тухайлбал, Япон улс шилэн кабелийн оронд хиймэл дагуулын тусламжтайгаар харилцаа холбооны дэд бүтцээ сайжруулах арга барил руу шилжсэн байна.  Иймд өргөн уудам нутаг дэвсгэртэй Монгол орны хувьд харилцаа холбооны дэд бүтцийг сайжруулж, малчны хотноос дэлхийн боловсрол эзэмших, орон нутагт байгаа иргэд нийслэл хотыг зорихгүйгээр төрийн үйлчилгээг авах боломжийг бүрдүүлэхэд үндэсний хиймэл дагуулын гүйцэтгэх үүрэг маш чухал гэдгийг эрдэмтэн судлаачид онцолж байна.  Өнөөдөр дэлхийн 104 улс 11,833 хиймэл дагуулыг ямар нэгэн байдлаар хөөргөжээ. Үүний 70 гаруй хувь нь харилцаа холбооны зорилготой хөөргөсөн хиймэл дагуул байна. XXI зууны эхэнд ердөө 14 улс л хиймэл дагуулаа сансарт хөөргөж байсан бол сүүлийн 20 жилийн хугацаанд 91 улс хиймэл дагуулаа хөөргөжээ.  Цаашид улс орнууд хиймэл дагуулыг идэвхтэй хөөргөх бөгөөд энэ нь 2028 он гэхэд 1,119,866 болох төлөвтэй байна.  Энэ хэрээр сансрын салбар эдийн засаг, шинжлэх ухаан, нийгмийн бүх салбарыг тэлэх, цоо шинэ боломж нээх хөшүүрэг болж байгааг Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү тодотгов.  Тэрбээр өнөөдөр дэлхийн улс орнууд сансрын аялал жуулчлал, тандан судалгаа, сансраас эрчим хүч авах тухай ярьж байна.  2023-2035 онд дэлхийн нэрлэсэн ДНБ-ий өсөлт жилд 5% өснө гэдгийг хэлээд “2023 онд 630 тэрбум ам.доллар байсан сансрын эдийн засаг 2035 он гэхэд 1.8 их наяд ам.долларт хүрч, жилд дунджаар 9%, 2021 онд 600 тэрбум ам.доллароор хэмжигдэж байсан хагас дамжуулагчийн зах зээл 2030 он хүртэл жилийн 6-8% тус тус өсөх хандлагатай байна” хэмээн “Харилцаа холбооны хиймэл дагуулын бодлого зохицуулалт” форумыг нээж хэлсэн үгэндээ онцоллоо.  Дэлхийн улс орнууд харилцаа холбооны үндэсний дэд бүтцээ сайжруулах, найдвартай, бие даасан, тусгаар тогтносон дэд бүтэцтэй болох зорилгоор Сансрын бодлогоо боловсруулж байна. Ийм цаг үед Монгол Улс сансрын тухай хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх, сансрын тухай хууль тогтоомжийн хэрэгцээ шаардлагын талаарх тандан судалгааг хийсэн бөгөөд Сансрын тухай анхдагч хуулийн төслийг боловсруулж байгаа талаарх мэдээллийг форумд оролцогчдод өгөв. Тус хуулийн төслийг төр, хувийн хэвшил, эрдэмтэн судлаачдын дунд танилцуулж, хэлэлцүүлсний дараа УИХ-д өргөн барих юм.  Энэ мэтчилэн үндэсний хиймэл дагуулыг тойрсон асуудлаар төр, хувийн хэвшил, эрдэмтэн судлаачид нэгдсэн ойлголттой болох зорилгоор өнөөдөр /2025.04.17/ Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам болон Харилцаа холбооны зохицуулах хороо хамтран ийнхүү “Харилцаа холбооны хиймэл дагуулын бодлого зохицуулалт” форумыг зохион байгууллаа.

Монгол Улсын Ерөнхий сайдын 2023 оны 206 дугаар захирамжаар байгуулагдсан эрүүл мэндийн салбарын цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх ажлын хүрээнд систем хооронд мэдээлэл солилцох боломжийг бүрдүүлэх Ажлын хэсгийн ажлын үр дүнг дүгнэн, цаашид авах арга хэмжээг хэлэлцлээ.  Тус ажлын хэсгийн хүрээнд  Одоогоор e-mongolia-ийн нийт хандалтын 21.6% нь эрүүл мэндийн салбарын үйлчилгээ эзэлж байна. Эрүүл мэндийн мэдээлэл нь Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуулиар хүний эмзэг мэдээлэлд хамаарах бөгөөд мэдээллийн эзнээс (иргэн) зөвшөөрөл авах 4 төрлийг боломжийг улсын хэмжээнд нэвтрүүлээд байна. Мөн эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний талаарх 17.5 сая удаагийн мэдэгдлийг иргэдэд хүргэв.  Энэ хүрээнд эрүүл мэндийн салбарын дижитал шилжилтийг үр дүнд хүргэх, цаашид авах арга хэмжээг тодорхойлохоор Монгол Улсын “Цахим эрүүл мэндийн тогтолцоог сайжруулах” цогц арга хэмжээний төлөвлөгөө (2025-2028)-г хэлэлцэх уулзалт, хэлэлцүүлгийг 2025 оны 04 дүгээр сарын 10, 11-ний өдрүүдэд НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн дэмжлэгтэйгээр Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам, Эрүүл мэндийн яам хамтран зохион байгууллаа. Тус уулзалт, хэлэлцүүлэгт Монгол Улсын Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар, Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам, Эрүүл мэндийн яам, Эрүүл мэндийн даатгалын үндэсний зөвлөл, Эрүүл мэндийн технологийн мэргэжлийн салбар зөвлөл, Төрийн цахим үйлчилгээний зохицуулалтын газар, Эрүүл мэндийн даатгалын ерөнхий газар, Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт зохицуулалтын газар, Эрүүл мэндийн хөгжлийн төв, Үндэсний дата төв УТҮГ, И-Монгол академи УТҮГ, Кибер халдлага зөрчилтэй тэмцэх Нийтийн төв УТҮГ, Санхүүгийн мэдээллийн технологийн төв УТҮГ, Боловсролын мэдээллийн технологийн төв УТҮГ, Нийслэлийн эрүүл мэндийн газар, НҮБ-ын Хүүхдийн сан болон эрүүл мэндийн байгууллагуудын төлөөлөл нийт 20 гаруй байгууллагын 60-ид албан хаагчид оролцов.  Хэлэлцүүлгийн үр дүнд “Цахим эрүүл мэнд цогц арга хэмжээний төлөвлөгөө” болон Эрүүл мэндийн тухай хуулийн 8.10 дахь хэсэгт заасан “Эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний программ хангамжид тавигдах шаардлагыг тогтоох, үнэлгээ хийх, шаардлагад нийцсэн программ хангамжийг мэдээлэх журам”-ыг баталлаа. Эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний программ хангамжид тавигдах шаардлагыг тогтоож, үнэлгээ хийж, мэдээлснээр эрүүл мэндийн салбарт программ хангамж үйлдвэрлэгчид чөлөөтэй өрсөлдөх, тэгш боломжийг олгох юм.  Нөгөө талаас эрүүл мэндийн байгууллагууд шаардлагад нийцсэн программ хангамжийг худалдан авах, гэрээлэх боломж бүрдэнэ. Түүнчлэн 2025-2028 онд хэрэгжүүлэх Монгол Улсын “Цахим эрүүл мэнд” цогц арга хэмжээний хөтөлбөрийн эрүүл мэндийн салбарт дэвшилтэд технологи нэвтрүүлэх, их өгөгдөл, хиймэл оюун хэрэглэх бололцоо бүрдэж, нотолгоонд суурилсан шийдвэр гаргалтыг дэмжинэ.

Монгол Улс тэртээ 20 гаруй жилийн өмнө Бүсчилсэн хөгжлийн бодлогыг гаргасан хэдий ч бодит амьдрал дээр хэрэгжээгүйн улмаас өнөөдөр Улаанбаатар хот ачааллаа дийлэхгүй хэмжээндээ хүрсэн. Иймд Монгол Улсын Засгийн газар орон нутгийг бүсчилэн хөгжүүлэх концепцийг бодит ажил хэрэг болгох зорилгоор Бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримталлыг 2024 онд шинэчлэн баталж, Засгийн газрын өргөтгөсөн хурлыг Архангай аймагт 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ний өдөр зохион байгууллаа.  Хангайн бүсэд Архангай, Баянхонгор, Өвөрхангай аймгууд багтаж байгаа юм. Эдгээр аймгуудыг “Уламжлалт мал аж ахуйн төрөлжсөн, хот байгуулалтын дэд бүс” болгон хөгжүүлэхээр болоод буй. Ингэж хөгжихөд харилцаа холбооны дэд бүтэц буюу интернэтийн хүртээмж маш чухалд тооцогдож байна. Хангайн бүсийн гурван аймаг шилэн кабельд бүгд холбогдсон ч 31 баг сүлжээгүй байна. Тодруулбал, Хангайн бүсийн зөвлөлийн өргөтгөсөн хуралд орон нутгийн иргэд сүлжээ оруулах, орон нутгийн гарааны IT компаниудад дэмжлэг үзүүлэх талаар ЦХИХХ-ны Сайд Ц.Баатархүүгээс тодрууллаа.  Тэрбээр энэ 2025 онд Хангайн бүсийн 18 цэгт сүлжээ оруулахаар ажиллаж байна. Үүний зэрэгцээ, 5G сүлжээг нэвтрүүлнэ. Ингэснээр сумдын интернэтийн багтаамж, хурд 10 дахин нэмэгдэх боломжтой юм. Сумдын интернэтийн хурд нэмэгдсэнээр сурагчид малчны хотноос дэлхийн боловсролыг эзэмших, малчид нийслэл хотыг зорих шаардлагагүйгээр эмнэлэг, боловсрол гээд төрийн үйлчилгээг шуурхай авах боломж нь бүрдэнэ.  Орон нутгийн гарааны IT компаниудад татварын хөнгөглөлт үзүүлэхээр ажиллаж байна. Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийг дэмжих тухай хуулийг баталсан. Хуулийн хүрээнд виртуал бүсэд бүртгүүлсэн мэдээллийн технологийн компаниудад татварын болон татварын бус хөнгөлөт үзүүлэх журам болон виртуал бүсийн үйл ажиллагааны журмыг боловсруулж, Засгийн газраар батлуулахаар ажиллаж байна. Ингэснээр орон нутгийн IT компаниуд заавал Улаанбаатар хотыг зорих шаардлагагүй, үйл ажиллагаа явуулж буй байршлаасаа хөнгөлөлт эдлэх боломжтой. Виртуал бүсэд бүртгүүлсэн мэдээллийн технологийн компаниудад дараах татварын болон татварын бус хөнгөлөлтийг үзүүлнэ. Үүнд: Хангайн бүсэд 2025 онд сүлжээ оруулах цэг:

Цахим хөгжил инновац харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүүгийн санаачилгаар Мэдээлэл зүйн улсын 39 дүгээр олимпиадын энэ сарын 11-13-ны өдөр амжилттай зохион байгуулагдаж өндөрлөлөө.  Тус олимпиадад 21 аймаг, 9 дүүрэг, бүс болон үндэсний мэдээлэл зүйн онлайн олимпиадаас 10 хүртэл анги буюу ДУНД ангийн төрөлд 47 сурагч, 11-12 дугаар ангийн төрөл буюу АХЛАХ ангийн төрөлд 45 сурагч, БАГШ ангилалд 44, нийт 136 оролцогч мэдлэг, уг чадвар, оюун ухаанаа уралдуулан хоёр өдрийн турш нийт 6 бодлогыг программыг бичиж өрсөлдөн шилдгүүдээ тодрууллаа.  Ангилал бүрд 1 алт, 3 мөнгө, 5 хүрэл, 5 тусгай байр, нийт 14 оролцогчийг урамшуулж, гурван ангилал нийт 42 оролцогч шагнал хүртлээ.  Тус олимпиадад оролцогчдыг бодолтыг шүүх, үнэлгээнд уламжлал ёсоор олон улсын мэдээлэл зүйн олимпиадын цахим шүүлтийн системийг ашиглан явууллаа. Ангилал бүрээр тэргүүн байрын эздийг танилцуулбал:

Мэдээлэл зүйн улсын XXXIX олимпиад өнөөдөр эхэллээ. Тус олимпиадын гурван ангилалд нийслэл, аймаг, бүсийн болон үндэсний онлайн олимпиадаас шалгарсан 136 сурагч оролцож байна. Үүнд:  Олимпиадын бодлогын оноог тооцоолох, үнэлгээнд олон улсын цахим шүүлтийн системийг ашиглан явуулна.  Түүнчлэн сурагчдын программчлал, мэдээллийн технологийн бүтээлийн уралдаанд 66 сурагч 30 бүтээлээрээ оролцож байна.  Бүтээлийн уралдаан нь суралцагчийн шинэ санаа, инновацын сэтгэлгээний хөгжлийг дэмжих, бүтээлээ түгээн дэлгэрүүлж, нийгэмд сурталчлах, суралцагч өөрийн шинэ санаагаа эдийн засгийн эргэлтэд оруулах боломжийг эрт нээх боломжийг олгох зорилготой юм.   Мэдээлэл зүйн улсын XXXIX олимпиадыг энэ жил Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам, Боловсролын Ерөнхий газар, Монголын мэдээлэл зүйн боловсролын тооцоолол нийгэмлэг, “Динза, Цондоолойгийн анд найзууд” болон Монголын мэдээлэл зүйн олимпиадын холбооны  40 гаруй багш, ажилтан, оюутнаас бүрдсэн баг зохион байгуулж байна.  Үйл ажиллагааны болоод бусад дэлгэрэнгүй мэдээллийг informatics.edu.mn сайтаас авна уу.

НҮБ-ын Хувийн мэдээлэл хамгаалах эрхийн асуудал хариуцсан Тусгай илтгэгч Др. Ана Брайан Нугререс 2025 оны 4-р сарын 8-14-нд Монгол Улсад албан ёсны айлчлал хийж байна. Айлчлалын хүрээнд Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч П.Алтан-Одтой уулзаж, хамтын ажиллагааны талаар хэлэлцлээ.  Уулзалтын үеэр П.Алтан-Од дарга “Монгол Улс НҮБ-ын ‘Цахим Засаглалын индекс’-т 2024 онд 46 дугаар байрт жагсаж, 28 байраар урагшилсан бол Дэлхийн оюуны өмчийн байгууллагын ‘Дэлхийн инновацын индекс’-т 67 дугаар байранд эрэмбэлэгдсэн” гэдгийг онцлоод, 2021 онд батлагдсан цахим хөгжлийн багц хуулиудыг танилцууллаа. Эдгээрт Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай, Кибер аюулгүй байдлын тухай, Хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай, Цахим гарын үсгийн тухай хуулиуд багтдаг бөгөөд эдгээрийг боловсруулахдаа Германы хууль тогтоомжийг чиглэл болгосон гэв.  Мөн тэрбээр 2024 оны эцсийн байдлаар Монгол Улсад 1,384,523 тоон гарын үсэг олгогдсон ч тэдгээрийг цахим үйлчилгээнд өргөн ашиглах, хэрэглээг нэмэгдүүлэхийн тулд үндэсний хэмжээний нэгдсэн программ хангамж хөгжүүлэх шаардлагатайг дурдлаа.  Др. Ана Брайан Нугререс энэ удаагийн айлчлалынхаа хүрээнд дижитал эрин дэх хувийн мэдээллийн хамгаалалт, хил дамнасан мэдээллийн урсгал, кибер аюулгүй байдал, олон нийтийн сүлжээнд тавих хяналт, цензур, эмзэг бүлгийн нууцлал, биометр болон хиймэл оюунд суурилсан мэдээллийн аюулгүй байдлын асуудлыг хөндөж, дүгнэлт, зөвлөмж боловсруулахаар төлөвлөж байна.

Төрийн албаны зөвлөлийн 2023 оны 25 дугаар тогтоолоор батлагдсан Төрийн албаны шалгалт өгөх болзол болон шатлан дэвшүүлэх, сонгон шалгаруулах журмын 4 дүгээр зүйлийн 4.2-т заасны дагуу төрийн өөр байгууллага, нэгж хооронд шилжин ажиллахыг хүссэн төрийн холбогдох бусад байгууллагад ажиллаж байгаа төрийн жинхэнэ албан хаагчдыг дараах албан тушаалд холбогдох материалаа цахим шуудангаар ирүүлэхийг урьж байна.  Тавигдах болзол, шаардлага: Бүрдүүлэх материал: Материал хүлээн авах:

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Бүгд Найрамдах Ардчилсан Лаосын Ард Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Хунгээв Сүгсавадтай уулзалт хийв. Энэхүү уулзалт хоёр улсын харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарт анх удаа албан ёсны харилцаа тогтоож, хамтын ажиллагааны үндсийг тавьснаараа онцгой ач холбогдолтой байв Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Уулзалтын үеэр Сайд Ц.Баатархүү “e-Mongolia” системийн талаар дэлгэрэнгүй танилцуулж, тус системийн технологийн дэвшил болон иргэдэд үзүүлж буй бодит үр ашгийг онцлон тэмдэглэв. “Е-Mongolia” системийг нэвтрүүлснээр Монгол Улс НҮБ-ын хоёр жил тутам хэвлэдэг “Цахим Засаглалын индекс”-т 28 байраар урагшилж, 190 орноос 46 дугаарт эрэмбэлэгдсэн болохыг Сайд онцлов. Мөн тэрбээр Лаосын талд “e-Mongolia” системийн эх кодыг экспортолж, үүнийг үндэслэн “e-Laos” нэртэй цахим төрийн үйлчилгээний шинэ систем хөгжүүлэх санал дэвшүүлэв. Энэхүү санаачилга нь хоёр улсын хамтын ажиллагааг мэдээллийн технологийн салбараар хязгаарлалгүй, төрийн үйлчилгээг ил тод, хүртээмжтэй, шуурхай хүргэх чиглэлд шинэ түвшинд хүргэх чухал алхам болно гэдгийг талууд санал нэгдлээ.  Бүгд Найрамдах Ардчилсан Лаосын Ард Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Хунгээв Сүгсавад Цаашид талууд харилцан туршлага хуваалцах, дижитал эдийн засгийг хөгжүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллах боломжуудыг хэлэлцэн, санал солилцов.  Дашрамд дурдахад, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх 2023 оны 11 -р сард Лаос улсад төрийн айлчлал хийж байсан бол Лаос улсын Ерөнхийлөгч Тонглун Сисүлит 2024 оны 06-р сард Монгол Улсад төрийн айлчлал хийж байв.  Өндөр дээд түвшний хоёр талын харилцан айлчлалаар Эрүүл мэнд, Хүнс, Хөдөө аж ахуй, Хөнгөн үйлдвэрлэл, Төрийн албаны шинэчлэл зэрэг гурван баримт бичигт хамтын ажиллагааны санамж бичиг байгуулсан бол ийнхүү харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбар дахь хамтын ажиллагааг албан ёсоор эхлүүллээ.