Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

ҮЙЛ ЯВДАЛ

Б.Болор-Эрдэнэ: “Цахим жишиг аймаг” концепцийг аймгуудад танилцуулна

2022.02.22

Оюутан цэргийн бүртгэлийн “e-Mongolia” платформоор дамжуулан цахимаар хийх болсон талаар өнөөдөр /2022.02.22/ Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон Батлан хамгаалах яамтай хамтран хэвлэлийн бага хурал хийлээ. Хэвлэлийн хурлын эхэнд Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Болор-Эрдэнэ “e-mongolia” платформ дээр 2022 он гарснаас хойш хийгдэж буй томоохон ажлын талаар товч танилцуулга өгсөн юм. Тэрбээр “2022 он гарснаас хойш төрийн цахим үйлчилгээний нэгдсэн систем “e-Mongolia” төрийн 60 байгууллагын 624 үйлчилгээг цахимжуулсан. Шинээр нэмэгдсэн үйлчилгээнүүдийг товч танилцуулбал Барилга, хот байгуулалтын яамны 5 тусгай зөвшөөрөл, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамны аж ахуй нэгж байгууллагад үзүүлдэг ойн 12 төрлийн үйлчилгээ, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамнаас иргэдэд үзүүлдэг “Хүүхдийн мөнгө авах хүсэлт” зэрэг 18 үйлчилгээ нэмэгдэж, өнөөдрийн байдлаар төрийн 60 байгууллагын 624 үйлчилгээтэй болоод байна. Үүний зэрэгцээ, бид ирэх 3 дугаар сарын 1-нд “Оюутан цэргийн бүртгэл” -ийг цахимаар буюу “e-Mongolia”-р дамжуулан авах гэж байна. Батлан хамгаалах яамны зүгээс 2022 оны 01 дүгээр сард цэргийн бүртгэлийн улс орон даяар амжилттай зохион байгуулж, нийтдээ 100,000 гаруй иргэн цахимаар амжилттай цэргийн бүртгэлээ хийлгэсэн. Иймээс тус яамны зүгээс цахимжуулж буй хоёр дахь үйлчилгээ болох “Оюутан цэргийн бүртгэл” цахимаар хийхээр болоод байна. Оюутан цэргийн бүртгэл “e-Mongolia” системд 2022 оны 03 дугаар сарын 01-ны өдөр нээгдэж, 2022 оны 03 дугаар сарын 10 өдөр хүртэл үргэлжилнэ. Өнгөрсөн долоо хоногт бид 21 аймгийн Засаг дарга нартай уулзаж, гэрээ байгуулсан. Зөвхөн Улаанбаатар хот цахимжих нь хангалтгүй улс орон даяар цахимжих шаардлагатай байгаа. Өнөөдрийн байдлаар бид 8 аймгийн 600 гаруй төрийн үйлчилгээг цахимжуулсан байгаа. Ирэх 3 дугаар сарын 1-ээс эхлэн Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам, И-Монгол академийн хамтарсан баг хөдөө, орон нутагт ажиллахаар бэлдэж байна. Энэ багууд нь тухайн аймгуудын цахимжилт болон онцлогуудыг үнэлж, хэрхэн цахимжих зааварчилгаа гаргана. Энэ долоо хоногийн Баасан гарагт бид 21 аймгийн Засаг дарга болон мэдээллийн технологийн ажилтнуудтай онлайнаар хуралдана. Энэ хурлаар Цахим жишиг аймгийн үзэл баримтлалыг танилцуулна. Тус үзэл баримтлалд олон улсын судалгаа, Монголын “e-Mongolia” -г хэрэгжүүлсэн судалгаа, Эстонийн Цахим засаглалын академитай хамтарсан моделиудыг ашиглан 21 аймгийн цахимжуулах загвар гаргасан байгаа. Цахимжилтийн явцад ямар өөрчлөлт орж буйг тухай бүрд нь мэдээлэл өгөөд явах болно” гэв.

Бусад мэдээ

“Huawei” компанитай хамтарч ажиллах Ажлын хэсгийг Ц.Баатархүү ахална

Монгол Улсын Засгийн газраас “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-оо үргэлжлүүлж, технологийн хөгжлийн дагуу гурван шилжилт хийхээр шийдвэрлэсэн. Нэгдүгээрт, хиймэл оюунд түшиглэсэн цахим, ухаалаг технологийг хөгжлийн хурдасгуур болгох, хоёрдугаарт, ногоон хөгжлийн шилжилт, гуравдугаарт, хүний нөөцийн шилжилт буюу хүний нөөцийг чадавхжуулах, орчин үеийн техник, технологийг ашиглаж бүтээмжийг нэмэгдүүлэхэд анхаарч байна. Энэ хүрээнд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ болон Засгийн газрын зарим гишүүд БНХАУ-ын Шанхай хотноо болох “Хятадын олон улсын импортын VII экспо”-д оролцох айчлалын хүрээнд “Huawei” компанийн үйл ажиллагаатай танилцлаа. Мөн “Huawei” компанийн шинэ технологийн туршлагуудыг судлах, ухаалаг хотыг бүтээн байгуулах, дижитал эрчим хүч, технологийн салбарын залуу мэргэжилтнүүдийг бэлтгэхэд Монгол Улсын Засгийн газар тус компанитай хамтран ажиллахаар болов. Улмаар хамтын ажиллагааг Засгийн газраас дэмжиж, эрчимжүүлэхийн тулд 5G систем, уул уурхайн ухаалаг тээвэр, smart traffic, ногоон эрчим хүчний чиглэлээр хоёр талын хамтарсан Ажлын хэсгийг Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүүгээр ахлуулж байгууллаа. “Huawei” технологийн компани Монгол Улсад 2006 оноос үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн. Олон улсын мэргэжлийн сертификаттай Монгол болон бусад орны нийт 50 гаруй инженер, технологийн мэргэжилтнүүд өндөр хурдны, чанартай, найдвартай сүлжээг Монгол Улсын хот, аймгийн төвүүд, алслагдсан сум, багт нэвтрүүлэхээр ажиллаж байгаа юм. Сүүлийн жилүүдэд сэргээгдэх эрчим хүч, хөдөө, орон нутгийн харилцаа холбооны дэд бүтцийг хөгжүүлэхээр ажиллаж байна. Судалгаa хөгжүүлэлтийн төвүүд нь хиймэл оюун (AI), үүлэн тооцоолол, их өгөгдөл (big data) зэрэг салбарт төвлөрдөг онцлогтой. “Huawei”  компани нь 170 гаруй улсад харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарт Cloud AI, ногоон эрчим хүч, цахилгаан машин, ухаалаг утас, өндөр хурдны 5G, 6G сүлжээний технологийг түгээдэг. 2018 онд “Apple”, 2020 онд “Samsung” брэндийг борлуулалтаараа гүйцэж түрүүлж байсан юм.

Салбарын хуулийн давхардал, хийдэл, зөрчлийг арилгах зорилгоор хэлэлцүүлэг хийлээ

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам 2025 онд салбарын хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох ажлыг эхлүүллээ. Энэ хүрээнд үндсэн чиглэлд туссан хууль тогтоомжийн төслийг боловсруулах, захиргааны хэм хэмжээний актын тоог 2 дахин бууруулах, эрх олгосон заалтын хэрэгжилтийг хангах чиглэлээр ажиллаж байна.  Тухайлбал, ЦХИХХ-ны сайдын эрхлэх асуудлын хүрээнд хуулийн давхардал, хийдэл, зөрчлийг арилгах зорилгоор ХЗДХ-ийн сайдтай хамтарсан үзэл баримтлалын төсөл боловсруулжээ.  Харилцаа холбооны тухай хууль, Өргөн нэвтрүүлгийн тухай хууль, Шуудангийн тухай хууль, Радио долгионы тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах уу, шинэчлэл хийх үү гэдэг асуудал бий. Монгол Улсын хууль тогтоомжийг 2028 онд хүртэл боловсронгуй болгох үндсэн чиглэлд тусгасны дагуу Харилцаа холбоо болон Өргөн нэвтрүүлгийн тухай хуульд хэрэгжилтийн үр дагаварт 2023 онд, Шуудан болон Радио долгионы тухай хуульд хэрэгжилтийн үр дагаварт 2024 онд тус тус үнэлгээ хийжээ.  Тухайлбал, Харилцаа холбооны тухай хууль нь 1996 онд батлагдаж, үүнээс хойш 20 гаруй удаа нэмэлт өөрчлөлт оруулав. Тиймээс орчин үеийн технологийн үсрэнгүй хөгжилтэй зэрэгцүүлэн тус хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахын оронд шинэчлэн найруулах саналтай байгаагаа салбарын хуульчид дурдав.  Харин Сансрын тухай хууль, эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх хэрэгцээ шаардлага байгаа эсэхэд урьдчилан тандан судалгаа хийжээ. Мөн нисэгчгүй нисэх төхөөрөмж /дрон/-ын тухай хуулийн төсөл ч боловсруулсан.  Эдгээр нь анхдагч хуулийн төслүүд юм. Түүнчлэн 2024 онд Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийг дэмжих тухай хууль батлагдсан. Улмаар виртуал бүсэд бүртгэлтэй мэдээллийн технологийн компанид татварын болон татварын бус дэмжлэг олгох эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхээр дараах ажлууд хийгджээ.  Мэдээлэл, технологийн салбарын хууль эрх зүйн орчныг шинэчлэх бодлого, анхдагч хуулийн төсөл, тулгамдаж буй бусад асуудлаар салбарын хуульч, мэргэжилтнүүдтэй хэлэлцүүлэг өрнүүлж, санал хүсэлтийг ийнхүү сонслоо. Уг хэлэлцүүлэгт ЦХИХХ-ны Сайдын зөвлөх М.Тулгат, Д.Нарантуяа, ТЦҮЗГ-ын дарга П.Батбаатар, ХХБЗГ-ын дарга Д.Баясгалан, СБТГ-ын дарга Ш.Батзаяат, ХХ-ийн дарга Л.Нямдорж тус яамны холбогдох албан хаагчид болон харьяа, салбар байгууллага, ХХЗХ, үүрэн холбооны оператор болон мэдээллийн технологийн компаниудын хуулийн нэгжийн албан хаагчид оролцлоо. ЦХИХХЯ байгуулагдсанаас хойш Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хууль, Кибер аюулгүй байдлын тухай хууль, Хүний хувийн мэдээллийг хамгаалах тухай хууль, Тоон гарын үсгийн тухай хууль батлагдсан. Гэхдээ дэвшилтэт технологи, хиймэл оюун ухаан хурдтайгаар хөгжиж буй энэ үед хууль хоорондын уялдаа, шинэ технологийг даган гарах хуулийн хэрэгцээ шаардлага бий. Тиймээс ЦХИХХЯ-наас салбарын хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгоход онцгойлон анхаарч ажиллаж байна. 

Цахим эдийн засаг | Үүрэн холбоо ба дата хэрэглээ

Монгол Улсын Засгийн газар харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийг эдийн засгийн тэргүүлэгч салбарын нэгээр нэрлэж, ирэх дөрвөн жилийн хугацаанд цахим эдийн засгийг хөгжүүлэх, түүний экосистемийг бүрдүүлэхээр ажиллаж байна. Үүнтэй холбоотойгоор бид салбарын эдийн засагт оруулж буй хувь нэмэр болон статистик мэдээллийг цувралаар хүргэж байна. Энэ удаад үүрэн холбооны салбарыг онцолж байна. Тус салбар нь харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын нийт орлогын 57 хувийг бүрдүүлдэг. Үүрэн холбооны идэвхтэй хэрэглэгчдийн тоо 4.8 сая хүрлээ. Ухаалаг төхөөрөмж хэрэглэгчийн тоо – 4 сая Хөдөлгөөнт өргөн зурвасын идэвхтэй хэрэглэгч –              3G, LTE сүлжээ хооронд шилжин тоологдсон идэвхтэй хэрэглэгч Үүрэн холбооны нэг хэрэглэгч хоногт дунджаар 7.1 минут ярианы ачаалал үүсгэж байна.