Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамны Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч П.Алтан-Од өнөөдөр /2024.12.02/ Монгол дахь Америкийн худалдааны танхимын /АмЧам Монгол/ Гүйцэтгэх захирал О.Адьяа болон Бодлого, сурталчилгаа хариуцсан захирал И.Гэрэлчулуун нарыг хүлээн авч уулзлаа. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамны Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч П.Алтан-Од “Шинэ парламент, хамтарсан Засгийн газар бүрдэж, шинэ бодлого, 4 жилийн төлөвлөгөө, салбарын бодлого стратегийг боловсруулж байна. Засгийн газраас инновацын асуудлыг чухалчилж, төрийн үйлчилгээг цахимжуулах, өгөгдлийг боловсруулахад хиймэл оюуныг ашиглах чиглэлд онцгойлон анхаарч ажиллаж байна. Мөн харилцаа холбооны стратеги боловсруулах ажлын хэсэг гаргасан. НҮБ-ын суурь баримт бичигт тулгуурлан ёс зүйтэй хиймэл оюуны бодлого боловсруулах судалгаа хийгдэж байна. Эстони Улс 1990-ээд оноос хиймэл оюуны чиглэлд стратегиэ боловсруулж, хоёр жил тутамд шинэчлэн өнөөгийн түвшинд иржээ. Манай улс тус улсаас туршлага судлан, И-Монгол платформыг нэвтрүүлсэн. Улмаар гар утасны апп хөгжүүлэн, давхацсан тоогоор 2 сая гаруй иргэнд үйлчилгээгээ хүргээд байна. Цаашид төрийн үйлчилгээг цахимжуулахдаа чанарт анхааран, хиймэл оюунд суурилсан өгөгдлийн боловсруулалт хийх чиглэлд хөгжүүлэлт хийхээр төлөвлөсөн. Харин цахим эдийн засгийг бодлогын хүрээнд дэмжиж ажиллаж байна” хэмээн ярилаа. Монгол дахь Америкийн худалдааны танхимын Гүйцэтгэх захирал О.Адьяа “АмЧам Монгол нь АНУ-Монгол Улс хоорондын бизнесийн түншлэлийг өргөжүүлэх, бэхжүүлэх, эрх ашгийг нь хамгаалах болон Америкийн хөрөнгө оруулалтыг Монголд татах чиглэлээр ажилладаг. Манай байгууллага нь 2024 онд хиймэл оюуны хөгжлийн чиглэлээр бодлогын баримт бичиг гаргасан. Энэ хүрээнд Америк-Монголын бизнес эрхлэгчдийг холбох, ялангуяа технологийн компаниудын харилцааг өргөжүүлэх, төлөөлөгчийн газар байгуулах чиглэлд анхааран ажиллаж байна” хэмээн онцолж, цаашид энэ чиглэлд ЦХИХХЯ-тай хамтран ажиллах хүсэлтэй байгаагаа илэрхийллээ. АмЧам Монгол нь 3 сая гаруй гишүүнтэй дэлхийн хамгийн том бизнесийн холбоонд тооцогддог Америкийн Худалдааны Танхимын албан ёсны салбар юм. Түүнчлэн Ази Номхон далайн 29 орны Америкийн худалдааны танхимуудыг нэгтгэдэг Ази Номхон далайн орнуудын Америкийн Худалдааны Танхимуудын Зөвлөл байгууллагын гишүүн аж.

УИХ-ын Инновац, цахим бодлогын байнгын хорооноос санаачлан, ЦХИХХЯ, Кибер аюулгүй байдлын зөвлөлийн ажлын алба, Кибер халдлага, зөрчилтэй тэмцэх нийтийн төв УТҮГ-тай хамтран “Кибер аюулгүй байдлын өнөөгийн байдал, хууль эрх зүй, бодлого зохицуулалтын орчин”-ы асуудлаар хувийн хэвшлийн төлөөлөлтэй уулзалт зохион байгууллаа.   УИХ-ын Инновац, цахим бодлогын байнгын хорооны дарга Ж.Золжаргал “КАБ-ын чиглэлд хууль эрх зүйн орчин бүрдэж, суурь нь тавигдсан. Үүнийг дагаад журмууд ч батлагдлаа.  Гэхдээ нийт хэрэглэгчдийн боловсролыг нэмэгдүүлэх, чадавхжуулах асуудал бий. Ялангуяа, КАБ-ыг хангахад хувийн хэвшлийн оролцоог хэрхэн бүрдүүлэх, тэдэнтэй хамтарч ажиллах ямар эрх зүйн зохицуулалт байна вэ. Мэдээллийн эмзэг байдалтай холбоотой эрх зүйн орчныг хэрхэн сайжруулах, дараагийн шатанд хэрхэн ажиллах зэрэгт шийдэл хэрэгтэй. Хамгийн чухал нь олон талын оролцоог хангаж байж эрсдэлийг бууруулна” хэмээн ярилаа. ЦХИХХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч  П.Алтан-Од “Манай яам инновац, харилцаа холбооны өргөн цар хүрээтэй үйл ажиллагаа явуулдаг. Кибер аюулгүй байдлыг хангах суурь хууль 2021 онд батлагдаж, цахим орчин дахь гэмт хэргийг таслан зогсоох чиглэлд арга хэмжээ авч ажиллаж байна. Кибер аюулгүй байдлын эрсдэлийн үнэлгээ хийх зөвшөөрлийг 4 байгууллагад олгожээ. Мөн тус чиглэлд тасралтгүй арга хэмжээ авсны дүнд манай улсын КАБ-ын индекс 17 байраар урагшилсан. Түүнчлэн энэ чиглэлд гадаад хамтын ажиллагааг өргөжүүлж, эхний ээлжид Жайка олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллаж байна” хэмээн ярив.   2024 онд Монгол Улсын КАБ-ын судалгааг Оксфордын эрдэмтэдтэй хамтран хийсэн. Мөн төсөвт мэдээллийн технологийн зардал гэж ерөнхий заалт байсныг тусгайлж, КАБ-ын зардлын ангилалыг бий болгож өгсөн. Түүнчлэн мэдээллийн аюулгүй байдлын чиглэлээр мэргэжилтэнтэй болох асуудлыг шийдсэн. Төрөөс дээрх хоёр чиглэлээр шийдвэр гаргажээ. Кибер халдлага зөрчилтэй тэмцэх нийтийн төв УТҮГ-ын захирал С.Жавхлан “2023 оны мөн үед 107 913 сэжигтэй тохиолдол бүртгэгдэж байсан бол энэ жил 147 738 болоод өсжээ. Үүнээс халдлага байж болзошгүй тохиолдол 40 орчим хувиар нэмэгдсэн. Өөрөөр хэлбэл, КАБ-ыг хангах чиглэлд хууль эрхзүйн орчин бүрдсэн ч бусад нь дорвитой өөрчлөгдсөнгүй. Манай улс КАБ-ын индексээр бэхжиж буй түвшинд үнэлэгдэж байгаа ч засаж, сайжруулах ажил их байна” хэмээн онцлов. Тус уулзалтад ирсэн хувийн хэвшлийн төлөөллөөс иргэний мэдээллийг хэрхэн үнэлэх, хувийн мэдээлэл рүү халдсан тохиолдолд яах вэ, хэнд хандах вэ, халдлагад өртсөн тохиолдолд ямар арга хэмжээ авах, тухайн иргэнд ямар эрх байгаа вэ гэдгийг тодрууллаа. Учир нь өнөөгийн нөхцөлд мэдээллээ алдсан гэдгээ мэдэж байгаа ч ямар нэгэн үйлдэл хийж чадахгүй байна. Хүний хувийн мэдээллийг хамгаалах холбоотой иргэн өөрөө гомдлоо гаргаад Цагдаагийн байгууллагад хандах боломжтой. Гэхдээ энэ процесс их бүрхэг аж. Тиймээс холбогдох хуульд үнэлгээ хийж, хариуцлагын асуудлыг хөндөж, нөхцөл байдал ямар байна вэ гэдгийг тодорхойлох ажлыг 2025 онд хийхээр төлөвлөжээ. Өнөөдрийн уулзалтын гол зорилго нь кибер аюулгүй байдлын чиглэлд хувийн хэвшилтэй хэрхэн хамтран ажиллах асуудлыг хөндөва. Аудит, эрсдэлийн үнэлгээ хийхээс гадна ямар үйлчилгээ үзүүлж болох вэ, төрийн байгууллагуудыг хамгаалах КАБ-ын шийдэл байна уу гэдэгт анхаарч, хэлэлцүүлэг өрнүүллээ. Мөн хувийн хэвшлийн зүгээс төрөөс татвар, хөнгөлөлт, чөлөөлтөд анхаарч өгөхийг хүссэн. Тодруулбал, НӨАТ-ын урамшуулал, гаалийн татвар, 20 хувийн давхар татварыг яах вэ гэдэг асуудлыг хөндлөө. КАБ-ын чиглэлд мэдлэг, туршлага хот, орон нутгийн иргэдийн дунд тэс өөр ялгаатай аж. Тиймээс олон нийтийн мэдлэг, ойлголтыг нэмэгдүүлэх, иргэнээ бэлдэх асуудлыг мөн хөндлөө. Энэ хүрээнд шат шатны боловсролын сургуулиудад хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, аян зохион байгуулах, чадавхжуулах шаардлага нэгэнт үүсжээ. Нөгөө талдаа, олон нийтийн мэдээллийг ашиглаж буй байгууллагын хариуцлагыг хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ гэдэг асуудал ч бий. Дэлхийн даяар 3.2 их наяд ам.доллар тус салбарт эргэлдэж байна. Үүнээс дунджаар 10 хувийг КАБ-ын тоног, төхөөрөмж, лицензэд зарцуулдаг аж. Харин манай улс 6-7 хувийг л зарцуулдаг. Цаашид тус зах зээлийг тэлж, хэрэглэгчдэдээ олгож байгаа бараа бүтээгдэхүүнийг төрөлжүүлэх шаардлага бий.

ҮЙЛ ЯВДАЛ “Өрхийн болон хувь хүний мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн хэрэглээний судалгаа” олон нийтэд танилцуулж байна 2022.02.22 Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам Үндэсний статистикийн хороотой хамтран “Өрхийн болон хувь хүний мэдээлэл, харилцаа холбоо, технологийн хэрэглээний судалгаа”-г олон нийтэд танилцуулж байна. Энэхүү судалгаа нь Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагын зөвлөмжийн дагуу хийгдсэн Үндэсний хэмжээний анхны түүвэр судалгаа бөгөөд НҮБ-ын Тогтвортой хөгжлийн шалгуур үзүүлэлтүүдийг бодитой тооцоход Монгол Улсын тоо баримтыг тусгах, цаашид салбарын хөгжлийн бодлогыг боловсруулах, стратегийн ач холбогдол бүхий төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах суурь судалгаа, статистик мэдээ мэдээллээр хангах, харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн өнөөгийн байдлыг үнэлэх ач холбогдолтой. Монгол Улсын 335 сум, суурин газарт өндөр хурдны интернэт сүлжээ орсноор нийт өрхийн 80 хувь нь интернэт хэрэглэж байна. Мөн үүрэн холбооны хэрэглэгчдийн тоо жил бүр өсөн нэмэгдэж, 2021 оны байдлаар нийт иргэдийн 97,6 хувь нь гар утас хэрэглэж, үүнээс ухаалаг гар утасны хэрэглээ 84,7 хувьд хүрсэн. Энэ нь төрийн үйлчилгээг цахимаар хурдан шуурхай, нээлттэй, хүртээмжтэй авах боломжийг бүрдүүлэхэд чухал ач холбогдолтой гэдгийг тус судалгаанаас харж болох юм. Судалгаанд хамрагдсан иргэдийн 98 хувь нь гар утастай бол судалгаанд хамрагдсан боловсролгүй иргэдийн 54.8 хувь нь гар утастай байжээ. Мөн 15 ба түүнээс дээш насны хүмүүсийн 31.5 хувь нь суурин компьютер ашигладаг бол цахим худалдаанд иргэдийн 29.9 хувь нь тодорхой хэмжээгээр оролцсон байна. Сүүлийн гурван сарын хугацаанд судалгаанд оролцсон иргэдийн 84.3 хувь нь интернэт ашигласан бөгөөд тэдний 95 хувь нь мэдээлэл авах зорилгоор интернэтийг ашигласан ажээ. Түүнчлэн Монгол Улсын нийт өрхийн: 97.9 хувь нь гар утастай 97,3 хувь нь телевизтэй 80.0 хувь нь интернэттэй 8.1 хувь нь радиотой 9.0 хувь нь суурин утастай 33.3 хувь нь компьютертэй гэсэн судалгаа гарчээ. Мөн сүүлийн гурван сарын хугацаанд монголчууд харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн зардалд 246,1 мянган төгрөгийг зарцуулжээ. Үүний 29 хувь нь тоног төхөөрөмж 69,9 хувь нь үйлчилгээ 0.5 хувь нь программ хангамж 0.5 хувь контент 0.1 хувь нь видео тоглоомд зарцуулсан байна. ӨРХИЙН БОЛОН ХУВЬ ХҮНИЙ МЭДЭЭЛЭЛ, ХАРИЛЦАА ХОЛБОО, ТЕХНОЛОГИЙН ХЭРЭГЛЭЭНИЙ СУДАЛГАА Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ