Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү болон холбогдох албаны төлөөлөл өнөөдөр (2024.08.16) Мэдээлэл, технологийн үндэсний парк, тэнд бойжиж буй стартап компаниудын үйл ажиллагаатай танилцлаа. Мэдээлэл, технологийн үндэсний парк нь Монгол Улсаас дэлхийд гарах юникорн компанийг бойжуулан дэмжих, салбарын боловсон хүчнийг бэлдэх, сургах болон мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэгчдийг дэмжих зорилготойгоор үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Мөн ЕБС-ийн сурагчдийг мэдээллийн технологийн боловсрол олгох зорилгоор “Миний кодын эхлэл” хакатон тэмцээнийг жил бүр зохион байгуулахын зэрэгцээ Монгол Улсын шилдэг стартап компанийг шалгаруулах Start-up challenge Mongolia, ICT EXPO, Grow with Google зэрэг олон арга хэмжээ, үйл ажиллагаануудыг зохион байгуулж, стартап компаниудыг Цахиурын хөндийд гарахад нь дэмжиж ажиллаж байна. Түүнчлэн тус парк нь энэ жил Азийн шинжлэх ухааны паркуудын 27-р их хурлыг Монгол Улсад зохион байгуулахаар төлөвлөж байгаа гэдгээ салбарын сайдад уламжилсан юм. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү: “Бидний гол зорилго бол компаниуд бойжиж, дэлхийн хэмжээнд гарах явдал юм. Монголын төр нэг их наяд орчим төгрөгөөр тендер зарлаж, код бичүүлчихсэн байна. Энэ кодыг бид экспортлох цаг нь болсон. И-Баримт, И-Монгол системийг дэлхийн олон улс сонирхож, туршлага судлах хүсэлт ирүүлж байна. Иймээс төрийн болон хувийн хэвшлийн бичсэн сайн кодыг экспортолж, хөрөнгө оруулалтын сангийн санхүүжилтийг босгох боломжтой. Өнөөдөр мэдээллийн технологийн салбар ДНБ-ий 3.2 хувийг бүрдүүлж байна. Энэ салбарыг эдийн засгийн голлох салбар болгоход хөрөнгө оруулалтын санг томруулах, олон эх үүсвэртэй, эрсдэлгүй болгох чиглэлд Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам ирэх 4 жилд анхаарч ажиллахаа илэрхийлэв.

Олон Улсын Цахилгаан Холбооны Байгууллага (ITU)-aас “Олон улсын Кибер аюулгүй байдлын индекс 2024 (GCI 2024)” тайланг олон нийтэд зарлалаа. Уг индексээр Монгол Улс 3-р буюу “бэхжиж буй” гэсэн түвшинд үнэлэгдлээ.             Олон улсын Кибер аюулгүй байдлын индекс нь улс орнуудын кибер аюулгүй байдалдаа гаргаж буй хүчин чармайлтыг (1) хууль эрх зүйн, (2) технологийн, (3) бүтэц зохион байгуулалтын, (4) чадавх бэхжүүлэлтийн, (5) хамтын ажиллагааны гэсэн таван тулгуур хэмжигдэхүүнээр үнэлж, үр дүнг “түвшинд суурилан загвар”-аар танилцуулжээ. Түвшинд суурилсан загвар нь улс орнуудын кибер аюулгүй байдалдаа гаргаж буй хүчин чармайлтын тоон үнэлгээг дараах байдлаар 5 түвшинд ангилдаг. Үүнд: Уг аргачлалаар Монгол Улсын Кибер аюулгүй байдлын индекс 3-р буюу “бэхжиж буй” гэсэн түвшинд үнэлэгдсэн. Энэ удаагийн тайлан нь  2020 оны тайлангаас ялгаатай нь улс орнуудын гүйцэтгэлийг эрэмбээр бус түвшнээр ангилж харуулжээ. Энэ хүрээнд Монгол Улсын кибер аюулгүй байдлын хангах чиглэлээр гаргасан хүчин чармайлтын ахиц дэвшлийг онооны үзүүлэлтээр харвал 2020 онд Монгол Улс 26.20 оноотойгоор дэлхийн 194 орноос 120 дугаарт эрэмбэлэгдсэн бол энэ удаад 56.36 оноотойгоор 103 дугаарт эрэмбэлэгдэж, 17 байр урагшилсан үзүүлэлттэй байна. Монгол Улсын үнэлгээг тулгуур хэмжигдэхүүн бүрээр нарийвчлан авч үзвэл Монгол Улс нь хууль эрх зүй, бүтэц зохион байгуулалт, чадавх бэхжүүлэлтийн хувьд эрчимтэй өсөлтийг үзүүлсэн буюу Ази Номхон далайн бүс нутгийн дундаж үнэлгээг хангасан үзүүлэлттэй байна. Ялангуяа, хууль эрх зүйн хувьд тус тулгуур хэмжигдэхүүний дээд үзүүлэлт болох 20 оноонд ойртож очсон нь Монгол Улс 2021 оноос хойш Кибер аюулгүй байдлын тухай хууль, Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хууль, тэдгээрийг дагалдан гарах дүрэм, журмуудыг баталж хууль эрх зүйн орчныг тасралтгүй сайжруулсан үр дүнг илтгэж байна. Мөн Кибер аюулгүй байдлын Үндэсний стратегийг хэрэгжүүлэн Кибер халдлага, зөрчилтэй тэмцэх төвүүдийн үйл ажиллагааг эхлүүлж, Онц чухал мэдээллийн дэд бүтэцтэй байгууллагуудын кибер аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр шаардлагатай арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлсэн нь бүтэц зохион байгуулалтын чиглэлээр хийсэн ажлуудын үр дүн юм. Түүгээр зогсохгүй, чадавх бэхжүүлэлтийн хүрээнд кибер аюулгүй байдлын хүний нөөцийг чадавхжуулах, олон нийтийн мэдлэг ойлголтыг дээшлүүлэх төсөл хөтөлбөрүүдийг идэвхтэй хэрэгжүүлж байна. Олон улсын Кибер аюулгүй байдлын индекс нь улс орнуудын кибер аюулгүй байдлыг хэр чухалчилж үзэж, анхаарал хандуулж байгааг үнэлдэг албан ёсны итгэмжлэгдсэн эх сурвалж бөгөөд кибер аюулгүй байдлын ач холбогдол болон түүнд хамаарах ялгаатай хэмжүүрүүдийн талаарх мэдлэг ойлголтыг дээшлүүлэхийг зорьдог. Энэ удаагийн тайлан нь Олон улсын Кибер аюулгүй байдлын индексийн 5 дахь хэвлэл болон олны хүртээл болж байгаа бөгөөд өмнөх хэвлэлүүд 2014, 2017, 2019, 2020 онуудад тус тус нийтлэгдэж байсан юм.

ҮЙЛ ЯВДАЛ ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал: Төр бол нэг. Нэгдэж, уялдаа холбоотой ажилласнаар нэгдсэн үр дүнд хүрэх учиртай. Өнөөдөр цахим шилжилтэд тулгамдаж буй асуудлуудыг хамтран шийдэж, систем, дэд бүтцээ харилцан уялдаатайгаар хөгжүүлнэ 2022.11.05 Төрийн үйл ажиллагааг цахимжуулах, салбаруудын цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх, цахим багц хуулийн хэрэгжилтийг хангахад төрийн байгууллагуудын уялдаа холбоо, хамтын ажиллагааг сайжруулж, түншлэлийг бэхжүүлэх зорилго бүхий “Цахим шилжилтийг хэрэгжүүлэхэд төрийн байгууллагуудын хамтын ажиллагаа” зөвлөлдөх уулзалтыг ЦХХХ-ны сайд Н.Учралын санаачилгаар өнөөдөр /2022.11.05/ зохион байгуулж байна. ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал арга хэмжээг нээж танилцуулсан илтгэлдээ: Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны гол онцлог бол салбар дундын уялдааг хангах, мэдээллийн технологийн дэвшлийг салбар бүрт нэвтрүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэхэд чиглэдэг. Миний хувьд цахим хөгжлийн асуудлыг эрхэлсэн хүнд суртлын эсрэг сайд гэж өөрийгөө ойлгож байгаа. Цахим шилжилтийг амжилттай хэрэгжүүлэхийн тулд төрийн байгууллагуудын хамтын ажиллагаа, үйл ажиллагааны уялдаа холбоо хамгийн чухал. Цахим шилжилтийг дэмжсэн багц хуулиуд батлагдсан. Хуулийн хэрэгжилтийг хангахад хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх шаардлагатай байна. Салбаруудад ашиглагдаж буй мэдээллийн системүүд хоорондоо тохирч угсрагддаггүй, нэгдсэн шаардлага, стандарт байхгүй, ойлголтын зөрүү их, хамтын ажиллагаа хангалтгүй, хуулиас давсан дүрэм, журмууд хэрэгжсээр байгаа нь цахим шилжилтийг удаашруулж байна. Иймд:Дүрэм, журмын саад тээгийг арилгахСалбаруудын цахим шилжилтэд тулгамдаж буй асуудлуудыг хамтран шийдэхСистем, дэд бүтцээ харилцан уялдаатайгаар хөгжүүлэхҮндэсний клауд дэд бүтцийг бий болгохТөрийн байгууллагуудын ERP ашиглалтыг сайжруулах, албан бичиг солилцооны дундын систем нэвтрүүлэхТөрийн үйлчилгээг операторын горимд шилжүүлж, менежментийн шинэчлэл хийхТөрийн албанд мэдээллийн технологийн чиглэлийн чадварлаг хүний нөөц тогтвортой ажиллах боломжийг бий болгохУхаалаг аймаг, хотын стандартыг нэвтрүүлэхэд төрийн байгууллагуудын хамтын ажиллагаа, уялдаа холбоо, үйл ажиллагааны процессын шинэчлэл нэн чухлыг онцолсон юм. Арга хэмжээнд бүх яамд болон төрийн 70 орчим байгууллагын удирдлагууд оролцож, салбар бүрт хийгдэж буй цахим шилжилтийн бодлого, төлөвлөгөөний хэрэгжилт, өнөөгийн байдал, тулгамдаж буй асуудлуудын талаар илтгэл, танилцуулга хийж, хэлэлцүүлэг өрнүүлэн, мэдээлэл солилцлоо.  ЦХХХЯ нь бусад яамд болох БХБЯ-тай хамтран хаягжилтын асуудлыг цэгцлэх, мэдээллийн технологийн тусгай бүс байгуулах, ХЗДХЯ-тай хамтран 169 хуулийн давхардлыг арилгах, дүрэм, журмын түгжээг арилгах багц хуулийг өргөн барих, ЭМЯ-тай хамтран эмийн цахим бүртгэлийн систем нэвтрүүлэх, ЭЗХЯ-тай хамтран E-Business системийг нэвтрүүлэх, Шадар сайдтай хамтран төрийн үйлчилгээний нэгдсэн стандартыг боловсруулж, батлах зэрэг ажлуудыг хэрэгжүүлэхээр хамтран ажиллаж байна.     Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ