Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

ҮЙЛ ЯВДАЛ

ОУЦХБ-ын Бүрэн эрхт төлөөлөгчдийн 21 дэх их хурал (ITU PP-22) Румын улсын Бухарест хотноо эхэллээ

2022.09.28

Олон Улсын Цахилгаан Холбооны Байгууллагын Бүрэн эрхт төлөөлөгчдийн 21 дүгээр их хурал Румын улсын нийслэл Бухарест хотод 2022.09.26-2022.10.14-ний өдрүүдэд “Нэгдье, Холбоё” уриан дор чуулж байна. Дижитал шилжилтийн ирэх жилүүдийн чиг хандлагыг тодорхойлох зорилго бүхий энэхүү хуралд ОУЦХБ болон Нэгдсэн Үндэстний гишүүн бүх орны 3000 гаруй бодлого тодорхойлогчид, 200 орчим улс орон оролцож байгаа бөгөөд Монгол Улсаас Цахим хөгжил, харилцаа холбооны дэд сайд Б.Болор-Эрдэнэ, Бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга З.Гантогоо нар оролцож байна.

Дөрвөн жил тутамд хуралдан, ОУЦХБ-ын бодлого, стратегийг тодорхойлж, санхүүгийн төлөвлөгөөг баталдаг тус хурлаар ОУЦХБ-ын удирдлагын баг, зөвлөлийн гишүүн орнууд, радио зохицуулалтын зөвлөлийн гишүүдийг тус тус сонгодог.

Арга хэмжээнд ЦХХХ-ны дэд сайд Б.Болор-Эрдэнэ хэлсэн үгэндээ: Румын улсын Засгийн газар болон Харилцаа холбооны удирдлага, зохицуулалтын үндэсний газар (ANCOM)-д, мөн энэхүү чухал арга хэмжээг зохион байгуулахад дэмжлэг үзүүлж, манлайлсан Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, ноён Хулин Жао, ОУЦХБ-ын удирдлагуудад Монгол Улсын Засгийн газрын нэрийн өмнөөс чин сэтгэлээсээ талархаж байгаагаа илэрхийлээд, Монгол Улсын Засгийн газраас Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарыг эдийн засгийн тэргүүлэх салбарын нэгээр зарлан, “Дижитал үндэстэн” болох зорилтын хүрээнд цахим хөгжлийг дэмжих багц хуулиудыг УИХ-аар баталж, Монгол Улсад дижитал өөрчлөлтийг эрчимжүүлэх зорилгоор Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамыг байгуулсан талаар онцолсон юм.

Мөн түүнчлэн 1.9 сая хэрэглэгчтэй, 63 төрийн байгууллагын 2000 орчим төрийн үйлчилгээг багтаасан, 16 сая гаруй онлайн үйлчилгээг иргэдэд хүргээд байгаа “E-Mongolia” цахим систем нэвтрүүлсэн талаар дурдаад, Засгийн газраас “Дижитал үндэстний стратеги” 2027 он хүртэлх дунд хугацааны бодлогын баримт бичгийг баталсан. Энэ хүрээнд Азийн технологийн төв орон болох зорилт тавин ажиллаж байна. Мөн гадаадын иргэнд цахимаар оршин суух эрх олгох, Монгол Улсад бүртгэлтэй компани байгуулах, тэдгээр аж ахуйн нэгжүүдэд татварын таатай эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх, технологийн гарааны компаниудыг дэмжих, дижитал эдийн засгийг хөгжүүлэх зорилгоор инновацийн төвүүдийг барьж байна.. хэмээгээд

Монгол Улсын Засгийн газар ОУЦХБ болон гишүүн орнуудтай хамтран ажиллаж, “ОУЦХБ-ын 2030 он хүртэлх хөтөлбөр” болон НҮБ-ын Тогтвортой хөгжлийн зорилтыг хэрэгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулахад бэлэн байна гэдгээ илэрхийллээ.

 

Бусад мэдээ

Квант компьютерт суурилсан харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн  хөгжүүлэлт эрчимжиж байна

-Банк санхүү, цахим худалдаа, төрийн нууцлалыг хамгаалдаг технологиуд хурдан хугацаанд хоцрогдож байна- Хөгжингүй орнууд квант технологийг хэдийнэ хөгжүүлээд эхэлчихжээ. Абу Дабид “CyberQ: Квантын эрин үеийн аюулгүй байдал” хурал арваннэгдүгээр сарын 12, 13-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдлаа. Тус хуралд, Олон Улсын Цахилгаан холбооны байгууллага, AWS, Google Cloud, Paloalto, CISCO, IBM зэрэг олон улсын байгууллагууд болоод технологийн “акул”-ууд цуглаж, квант компьютер, квант криптографын чиглэлээр хөгжүүлсэн системүүдээ танилцуулав. Мөн хөгжингүй болон хөгжиж буй орнууд квант технологид суурилсан харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн судалгаа, хөгжүүлэлтэд их хэмжээний хөрөнгө оруулж байгаагаа ч зарлалаа. Квант компьютер нь технологийн салбарт томоохон хувьсгал авчирч буй хамгийн давшилтэт технологийн нэг юм. Тус компьютерын тооцоолох чадвар нь кибер аюулгүй байдлын салбарт ихээхэн нөлөөлөл үзүүлэх боломжтой. Тодруулбал, Google компанийн бүтээсэн квант компьютер нь 2019 онд өнөөгийн супер компьютерийн 10,000 жилийн хугацаанд хийж гүйцэтгэх тооцооллыг ердөө гуравхан минутад тайлжээ. Квант компьютер хэрэглээнд нэвтрэх цаг хугацаа тодорхойгүй ч технологийн компаниуд кибер аюулгүй байдлын системд учирч болзошгүй сорилтуудад бэлэн байхыг эрмэлзэх болов. Олон нийтийн нууцлалын технологиуд хурдацтай хуучирч байна Өнөөдөр бидний хэрэглэж буй банк санхүү, цахим худалдаа, төрийн нууцлалыг хамгаалдаг технологиуд хурдан хугацаанд хоцрогдож байна. Энэ сорилтыг даван туулахын тулд улс орнууд пост квант нууцлалын шийдлүүдийг туршиж, хэрхэн хурдан хэрэглээнд нэвтрүүлэх талаар ажиллаж эхэллээ. Мөн өнөөдрийн харилцаа холбооны суурь систем нь квант компьютерт тэсвэртэй байхаар бүтээгдээгүй тул эмзэг байдал нэмэгдэж байна. Түүнчлэн квант компьютерын тооцооллын хурд нь мэдээллийн аюулгүй байдлын системийг шинээр өргөжүүлэхэд хүргэв. Иймд компани болон байгууллагуудын мэдээлэл хамгаалалтын стратегид шинэчлэлт хийх шаардлага үүсжээ. Хөгжиж буй орнууд 2016-2018 онуудад квант компьютер хөгжүүлэх амбицаа  зарлажээ АНУ 2018 онд Үндэсний квантын санаачилгыг баталсан. Энэ нь квант мэдээлэл дамжуулалт, харилцаа холбоо, аюулгүй байдлын шинэ технологи хөгжүүлэхэд 1.2 тэрбум ам.долларын санхүүжилт олгосон томоохон төсөл аж. АНУ-ын Үндэсний стандарт ба технологийн хүрээлэн квант түлхүүр дамжуулалт, пост квант криптограф зэрэг квант аюулгүй байдлын салбар дахь стандартыг тогтоохоор ажиллаж байна. Европын Холбоо 2018 оноос эхлэн 10 жилийн хугацаатай 1 тэрбум еврогийн төсөв бүхий “Квант Флагман” төслийг эхлүүлжээ. Энэ нь Европын холбооны орнуудын квант түлхүүр дамжуулалт, мэдээллийн аюулгүй байдал, шифрлэлтийн шинэ технологиудыг хөгжүүлэхэд анхаарч байна. БНХАУ нь 2016 онд “Мициус” хэмээх квантын хиймэл дагуул хөөргөж, квант түлхүүр дамжуулалт, мэдээллийн аюулгүй байдлын судалгаа хийж эхлэв. Хиймэл дагуулын туршилтын үр дүнд Бээжин, Шанхай хотуудыг холбосон аюулгүй квант харилцаа холбооны системийг амжилттай туршиж, цаашид дэлхийн хэмжээнд ашиглахыг зорьж байна. Японы Мэдээлэл, харилцаа холбооны үндэсний хүрээлэн квант түлхүүр дамжуулалт, аюулгүй мэдээлэл дамжуулалтын чиглэлээр дэвшилтэт судалгаанууд хийж байна. Энэ нь Японы мэдээллийн технологийн аюулгүй байдлыг нэмэгдүүлэх, цахим халдлагын эсрэг хамгаалалттай харилцаа холбооны систем бүтээх зорилготой. Эх сурвалж: www.cyberq.ae, Стратеги судалгааны хүрээлэн

Төрийн цахим үйлчилгээ тасалдахгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлнэ

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү УБЕГ-ын дарга У.Болдхүү тэргүүтэй төлөөлөлтэй уулзаж, төрийн цахим үйлчилгээнд тулгамдаж буй саад бэрхшээлд мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө өгөх, хамтран шийдвэрлэх талаар санал солилцлоо.  УБЕГ -ын үйлчилгээ нь иргэд болон хуулийн этгээдийн дунд хамгийн эрэлттэй байдаг. Иймд тус байгууллагын үзүүлж буй цахим үйлчилгээ болох хүүхдийн гадаад паспорт дахин захиалга, гадаад паспорт захиалахад чанартай зураг илгээх,  лавлагаа, тодорхойлолтыг англи, солонго хэл дээр гаргадаг болох, нас баралтын бүртгэлийг цахимжуулах зэрэг иргэдийн дунд хамгийн их эрэлттэй байдаг үйлчилгээнүүдийг цахимжуулахад тулгамдаж буй асуудлыг хэлэлцэн, дараарх 13 чиглэлд хамтран ажиллахаар тогтов. Үүнд: 

“Төрийн бүтээмжийн сэргэлт- Эрүүл мэндийн салбарын цахим шилжилт” үндэсний зөвлөлдөх уулзалт болж байна

Цахим хөгжил, харилцаа, холбооны яам, Эрүүл мэндийн яам, НҮБ-ын Хүүхдийн сан хамтран “Төрийн бүтээмжийн сэргэлт- Эрүүл мэндийн салбарын цахим шилжилт” үндэсний зөвлөлдөх уулзалтыг зохион байгуулж байна. Уулзалтад тус яамдын төлөөлөл болон Азийн цахим эрүүл мэндийн холбооны төлөөлөл, нийслэл, орон нутгийн эрүүл мэндийн байгууллагуудын удирдлага, мэдээллийн технологийн мэргэжилтнүүд оролцож байна. Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ тус уулзалтад оролцогчдод зориулан илгээлт ирүүлснийг уулзалтын эхэнд Ерөнхий сайдын нийгмийн бодлогын зөвлөх Ч.Болортуяа уншиж танилцууллаа. ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал “Монгол Улсын цахим шилжилтийн бодлого” сэдвээр илтгэл тавьсан юм. Монгол Улсын Ерөнхий сайдын захирамжаар Эрүүл мэндийн салбарт цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх ажлын хүрээнд систем хооронд мэдээлэл солилцох боломжийг бүрдүүлэх асуудлыг судалж санал боловсруулах ажлын хэсэг байгуулагдсан. Энэ хүрээнд эрүүл мэндийн салбарт идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж буй программ хангамж үйлдвэрлэгч ААН-тэй хамтран ажиллаж, эрүүл мэндийн төрөлжсөн мэдээллийн санг бодит цагийн горимд нэгтгэх нөхцөлийг бүрдүүлж, үндсэн систем “ХУР”-тай холбогдон, иргэний зөвшөөрлөөр эрүүл мэндийн байгууллага хооронд эрүүл мэндийн мэдээллийг дамжуулах боломжтой болсон. Мөн Төрийн цахим үйлчилгээний нэгдсэн систем И-Монгол-д эрүүл мэндийн нэн шаардлагатай “Эмийн жор”, “Шинжилгээний хариу”, “Дүрс оношилгооны дүгнэлт”, “Хүүхдийн урьдчилан сэргийлэх тарилгын гэрчилгээ”, “Амбулаториор эмчлүүлэгчдийн карт”, “Жирэмсэн эмэгтэйн хяналтын хөтөч карт”, “Эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн дэвтэр”-ийг цахим хэлбэрт шилжүүлэн, 5-р сарын 4-өөс өмнө бүрэн нэвтрүүлэхээр ажиллаж байна. Ингэснээр иргэд цаг, мөнгөө хэмнэх, хүнд суртал, аливаа эрсдэлийг бууруулах боломжийг бүрдүүлнэ гэдгийг илтгэлдээ онцоллоо. Эрүүл мэндийн дэд сайд С.Энхболд Эрүүл мэндийн салбарын цахим шилжилтийн талаар танилцуулж, Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын Эрүүл мэндийн хамтын ажиллагааны зөвлөлийн шинжээч, АНУ-ын Карнеги Меллон их сургуулийн зөвлөх Диксон Памела Грахам ДЭМБ, Олон улсын цахилгаан холбоо хамтран гаргасан “Цахим эрүүл мэндийн хүрээ”-ний талаарх мэдээллийг өглөө. Уулзалтаар Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны Цахим хөгжлийн бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Б.Билэгдэмбэрэлийн “Салбар хоорондын мэдээлэл солилцоо” , Азийн цахим эрүүл мэндийн холбооны олон улсын зөвлөх Амийра Хамидын “Монгол Улс дахь “Цахим эрүүл мэнд”-ийн нөхцөл байдлын хөндлөнгийн үнэлгээний үр дүн”, Азийн цахим эрүүл мэндийн холбооны гүйцэтгэх захирал Жэй Ганеш Удаяасанкараны “Их өгөгдлийн дүн шинжилгээ”, “Алсын зайн анагаах ухааны олон улсын сайн туршлага”, Кибер халдлага зөрчилтэй тэмцэх нийтийн төвийн Кибер халдлагаас урьдчилан сэргийлэх газрын дарга Г.Гантуяагийн “Эрүүл мэндийн мэдээллийн аюулгүй байдал”, АНУ-ын Карнеги Меллон их сургуулийн зөвлөх Диксон Памела Грахамын “Хиймэл оюун ухааныг эрүүл мэндийн салбарт ашиглах нь”, FESC, FJCS, Люксембургийн хөгжлийн агентлагийн ахлах зөвлөх, УГТЭ-ийн Зүрх судасны үндэсний төвийн зөвлөх Д.Мөнгөнчимэгийн “Зүрх судасны өвчний оношилгоо эмчилгээг сайжруулахад телемедицин ашигласан туршлага” илтгэлүүдийг сонсож, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх юм.