Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

ҮЙЛ ЯВДАЛ

100 жил: Радио өргөн нэвтрүүлэг дамжуулах хоёр дахь том станц Баян-Өлгий аймагт байгуулагдав/Цуврал №4/

2021.01.27

Манай улсын радио өргөн нэвтрүүлэг дамжуулах хоёр дахь том станц Баян-Өлгий аймгийн төвд Бүгд Найрамдах Социалист Чехословак Улс/БНСЧУ/-ын буцалтгүй тусламжаар БНМАУ-БНСЧУ-ын хооронд байгуулсан гэрээний дагуу радио станцын барилга байгууламж, цахилгаан станц, урт долгионы 350 метр өндөртэй антен цамхаг, богино долгионы цамхаг нэвтрүүлэх болон хүлээн авах төв бүхий барилга байгууламжуудыг барьж байгуулахаар тусгагдсан байна. Тус радио өргөн нэвтрүүлгийн барилга байгууламжууд 1963-1965 онд баригдаж дууссан бөгөөд ашиглалтанд оруулах тухай МАХН-ын Төв Хороо, Сайд нарын Зөвлөлийн 219/242 тоот тогтоол 1965 оны 6 дугаар сарын 30-нд гарч, баруун аймгуудын радио өргөн нэвтрүүлгийн сонсголын чанарыг сайжруулах зорилгоор төвийн 1-р программыг Өлгийн станц хүлээн авч дахин дамжуулах, өдөр бүр хагас цагийн нэвтрүүлгийг казак хэл дээр явуулж байхаар тогтоож, 1965 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдөр ашиглалтанд оруулжээ. Энэхүү радио нэвтрүүлэх станц нь 60кВт-ын ДРВ 30х2 нэвтрүүлэгчээр 1435 метрийн долгионоор баруун хязгаарт үндэсний радио нэвтрүүлгийг дахин дамжуулж эхэлсэн түүхтэй бөгөөд анхны даргаар Д.Гарам-Очир дараа нь М.Меден, инженерээр Ж.Баавай, Ш.Хөхөө техникчээр С.Исхан, Х.Белеке, Р.Амантай нар анхдагчууд байжээ.

350 м өндөр урт долгионы, 12 метр богино долгионы “Зенит” антенууд. Баян-Өлгий. 1965 он

Мэдээлэл бэлтгэсэн: Захиргаа, удирдлагын газрын ахлах мэргэжилтэн Н.Цэвээндарь

Монгол Улсын Зөвлөх инженер Т.Гантөмөр

Бусад мэдээ

“Дижитал аймаг” концепцийг өргөн хүрээнд харах шаардлагатай

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Зүүн бүсийн аймгийн Засаг дарга нартай цахим уулзалт хийлээ. Уулзалтаар гэрээнд тусгасан ажлуудаа дүгнэх, аймгийн Засаг дарга нарын ажил хэрэгч саналыг авах, ямар чиглэлээр хамтран ажиллах гэрээ байгуулах тал дээр хэлэлцэв. Улсын төсөв батлагдаж, Орон нутгийн төсөв яригдаж байгаа энэ үед Дархан-Уул, Өвөрхангай аймагт хэрэгжсэн “Цахим жишиг аймаг” төслөөс туршлага судалж, нэвтрүүлэх асуудлыг хөндлөө. Жишээлбэл, Дархан-Уул аймаг гэхэд биллингийн системийг нэвтрүүлж, ус, цахилгаан, байр, тог, СӨХ-ийн мөнгөө нэг аппликейшнээр төлдөг. Мөн усны ухаалаг тоолуур хэрэглэж, гар утаснаасаа мэдээллээ авч байна. Энэ мэт технологийн дэвшил ашигласан шийдлүүдийг орон нутагт нэвтрүүлэх боломжтой. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү “Орон нутгийн камержуулалт асуудалтай. Ялангуяа, камераа арчилдаггүй, хариуцах эзэнгүй байна. Тиймээс арчлалтын үйлчилгээг хариуцдаг эзэнтэй болох шаардлагатай. Энэ асуудлаар Засгийн газраас нэгдсэн стандарт боловсруулах үүрэг чиглэл өгсөн” хэмээн онцолж, тухайн асуудал дээр санал бодлыг нь сонслоо. Хэнтий аймаг дахь Төрийн цахим үйлчилгээний хэлтсийн |ТЦҮХ| дарга Ц.Батжаргал “Аймгуудын цахим шилжилтийн бэлэн байдлын үнэлгээгээр Хэнтий аймаг улсдаа хоёрдугаарт эрэмбэлэгдсэн. 38 баг 3G, 21 баг 4G сүлжээнд холбогдож, 22,000 иргэн тоон гарын үсэг авсан. ХУРДАН-гийн 3 цэг аймагт байгаа бол 7 газар КИОСК байгуулж, shilen.gov.mn, huduu.mn, gov.mn мэдээллээ оруулах зэрэг ажлуудыг хийж байна” хэмээн танилцуулав. Харин Сүхбаатар аймаг дахь ТЦҮХ-ийн дарга Ц.Энхчимэг хэлэхдээ “Аймгуудын цахим шилжилтийн бэлэн байдлын үнэлгээгээр Сүхбаатар аймаг тавдугаарт эрэмбэлэгдсэн. Аймгийн 13 суманд ХУРДАН-г нэвтрүүлж, “Digital first” үйл ажиллагааг зохион байгуулж, өнгөрөгч 11-р сараас КИОСК байрлуулж, 192 иргэнд үйлчилгээ үзүүллээ” хэмээн ярилаа. Дорнод аймаг дахь ТЦҮХ-ийн дарга Г.Мягмаржаргал “Аймгуудын цахим шилжилтийн бэлэн байдлын үнэлгээгээр Дорнод аймаг 14-т эрэмбэлэгдсэн. 13 сум шилэн кабельтай холбогдож, 55.300 иргэн тоон гарын үсэг авахаас 33,200 авлаа. ХУРДАН цэгийг 2023 оны 3-р сараас нэвтрүүлж, нийт 17 цэг байгуулсан. Цахим ур чадвар төслийг хэрэгжүүлэхдээ орон нутгаас 34.8 сая, НҮБ-аас 103.5 сая төгрөгийн санхүүжилт хийсэн. Камержуулалтын хүрээнд 2024 онд 1 тэрбум төгрөгийг зарцуулсан бол 2025 онд 2 тэрбум төгрөгийг зарцуулна. Дорнод аймгийг “Ногоон бүс” болгохоор төлөвлөн ажиллаж байна” гэж онцлов.   Цаашид төрийн цахим үйлчилгээний хэлтсүүд Төрийн цахим үйлчилгээний зохицуулалтын газартай үйл ажиллагаагаа уялдуулан, төлөвлөгөө гаргаж, шинэчлэх шаардлага бий. Дэлхий нийтээр хотжих явц эрчимжиж, хотын эдийн засаг дэлхийн эдийн засгийг тодорхойлж байгаа энэ үед “Цахим аймаг” хөтөлбөрийг томоор харж, хөгжлийн чиг хандлагаа тодорхойлох нь чухал. Энэ тал дээр яамны зүгээс бодлого боловсруулан ажиллаж байна. Түүнчлэн төрийн бүх байгууллагуудын вэб сайтуудыг он гаргаад хаах учраас мэдээллээ www.gov.mn рүү бүрэн оруулж дуусгах шаардлагатай гэдгийг онцоллоо.

Кибер халдлагад орон зай үл хамааран хэн ч хэзээ ч өртөх эрсдэлтэй

Сэтгүүлчдэд зориулсан кибер аюулгүй байдлын сургалтыг ЦХИХХЯ-ны харьяа Кибер халдлага, зөрчилтэй тэмцэх нийтийн төвөөс өнөөдөр /2024.11.20/ зохион байгууллаа. Сургалтаар кибер халдлагын төрөл, хэрхэн урьдчилан сэргийлэх талаар мэдээлэл өгөхөөс гадна бодит кейс дээр суурилан сургалтыг зохион байгуулсан юм. Тодорхой хэлбэл, “Та НӨАТ-ын сугалааны азтан боллоо”, “Гаалийн хураамж төлөөгүй тул таны илгээмжийг илгээх боломжгүй байна”, эсвэл гадаадад байдаг хамаатан садны нэрийг барин мөнгө нэхэх зэрэг үйлдлүүд нь Кибер халдлагын фишинг төрлийн нэг хэлбэр юм. Таны утсанд дээрх байдлаар мессеж ирэх, цахим шуудангаар мэдэгдэл илгээх, линк явуулах, эсвэл сүрдүүлэх айлгах тактикийг хакерууд ашигладаг. Жишээлбэл, тухайн илгээсэн линк рүү дараад орсон тохиолдолд таны мэдээллийг бүрэн авах боломжтой гэдгийг анхаараарай. Зөвхөн линк дээр л дарсан хэмээн бодож болохгүй үүнийг дагаад нэр, овог, утасны дугаар, регистрийн дугаарыг тань мэдээд авчихна. Улмаар дээрх мессежинд итгэн, картын дугаар, нууцлалын 3 оронтой тоогоо өгсөн тохиолдолд таны дансанд мөнгөө бүгдийг авах боломжийг халдлага үйлдэгч этгээдэд олгож байна гэсэн үг. Техник технологийн эрин үед кибер халдлагад орон зай үл хамааран хэн ч хэзээ ч өртөх эрсдэлтэй юм. Дэлхий дээр энэхүү аюулаас 100 хувь хамгаалсан улс гэж үгүй. Тиймээс халдлагаас зөвхөн вирусийн програм суулгаснаар 100 хувь хамгаалагдана гэсэн үг биш. Иргэн таны оролцоо, идэвх чармайлт 95 хувийг бүрдүүлнэ гэдгийг санаарай. Одоогийн байдлаар Монголд 12 төрлийн кибер халдлага бүртгэгдээд байна. Үүнээс хувь хүн рүү чиглэсэн фишинг, албан байгууллага руу чиглэсэн рансомвэйр халдлага түгээмэл байна. “Интермэд” эмнэлэг рүү халдсан тохиолдол нь рансомвэйр халдлага юм. Энэ нь тухайн байгууллагын мэдээллийг барьцаалж, мөнгө нэхдэг байна. Ийм төрлийн халдлага дэлхийн 150 гаруй улсад бүртгэгджээ. Харин фишинг халдлага гэдэг иргэдийн амархан мөнгөтэй болох, азтан болох сэтгэлгээ дээр тоглолт хийн, линкээр өгөөш өгч мэдээлэл авахыг хэлнэ. Тиймээс эрсдэлтэй линк рүү дарж орохгүй байх, хувийн мэдээллээ чанд нууцлах, албан ёсны зөвшөөрөлтэй програм ашиглах нь таныг аливаа эрсдэлээс хамгаална. Халдлага, зөрчлийн талаар мэдээлэл авахыг хүсвэл ЦХИХХЯ-ны харьяа Кибер халдлага, зөрчилтэй тэмцэх нийтийн төвийн 113 дугаарт хандаарай.

ЦХХХЯ, Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагатай хэвлэлийн эрх чөлөөг хангах чиглэлээр хамтарна

ҮЙЛ ЯВДАЛ ЦХХХЯ, Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагатай хэвлэлийн эрх чөлөөг хангах чиглэлээр хамтарна 2022.10.11 ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагын Хэвлэлийн эрх чөлөөний асуудал эрхэлсэн төлөөлөгч Тереза Рибейрог өнөөдөр (2022.10.11) хүлээн авч уулзаж, санал солилцлоо. ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллагын Хэвлэлийн эрх чөлөөний асуудал эрхэлсэн төлөөлөгч Тереза Рибейрог өнөөдөр (2022.10.11) хүлээн авч уулзаж, санал солилцлоо. Уулзалтын эхэнд ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны гол зорилго, баримталж буй бодлого, Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуулийн хүрээнд авч хэрэгжүүлж байгаа ажлуудын талаар танилцуулсан. Мөн Засгийн газар их өгөгдлийг нээлттэй болох талаар томоохон арга хэмжээнүүд авч байгаа. Их өгөгдлийг олон нийтэд нээлттэй болгосноор төрийн төдийгүй хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн хяналт бэхжиж, бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ хөгжүүлэхэд хэрэгцээтэй 67 төрлийн нээлттэй мэдээлэл, 600 гаруй төрлийн нээлттэй өгөгдлийг олон нийтэд нээлттэй болгохоор ажиллаж байна. Нээлттэй өгөгдлийн ашиглалт нь аливаа улс орны нийгэм, эдийн засагт шууд болон шууд бусаар нөлөөлж, хөгжлийн чухал хөшүүрэг болдог. Монгол улс нээлттэй өгөгдлийг бий болгосноор хэвлэл мэдээллийн салбарынхан хүссэн мэдээллээ авахад чирэгдэлгүй болно. Ингэснээр олон эерэг үр дүнгүүд гарна гэдгийг онцоллоо. Мөн салбарын залуусыг нарийн мэргэжлээр бэлтгэж хүний нөөцийн чадавхжуулахад бид ихээхэн анхаарч байна. Хүний хувийн мэдээллийг хадгалах, хамгаалах, ажлуудын хүрээнд салбарын хүний нөөцийг чадавхжуулах, тухайлбал дата аналист, өгөгдлийн шинжлэх ухааны чиглэлээр хүний нөөц бэлтгэхэд хамтран ажиллах саналтай байна. ХХЗХ-ны зохицуулах хороо хараат бусаар ажилладаг. Хорооны гишүүдийг ЦХХХЯ-аас томилдоггүй. ЦХХХЯ нь ХХЗХ-ны үйл ажиллагаа тэр тусмаа тусгай зөвшөөрөл олгох процесст оролцдоггүй гэдгийг сайд онцолсон. ЕАБХАБ-ын Хэвлэлийн эрх чөлөөний асуудал эрхэлсэн төлөөлөгч Тереза Рибейро хэлэхдээ хэвлэлийн эрх чөлөөнд төр оролцдоггүйг сайшаан хүлээн авч, тус байгууллагаас Хэвлэлийн эрх чөлөөг дэмжих чиглэлээр баримталж буй бодлого, хамтын ажиллагааны чиглэлийн талаар танилцуулж, хэвлэлийн эрх чөлөөг сайжруулахад хамтран ажиллаж, тодорхой үйл ажиллагааны хүрээнд дэмжлэг үзүүлэхээ илэрхийллээ. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ