ҮЙЛ ЯВДАЛ Б.Болор-Эрдэнэ: “Цахим жишиг аймаг” концепцийг аймгуудад танилцуулна 2022.02.22 Оюутан цэргийн бүртгэлийн “e-Mongolia” платформоор дамжуулан цахимаар хийх болсон талаар өнөөдөр /2022.02.22/ Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам болон Батлан хамгаалах яамтай хамтран хэвлэлийн бага хурал хийлээ. Хэвлэлийн хурлын эхэнд Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Болор-Эрдэнэ “e-mongolia” платформ дээр 2022 он гарснаас хойш хийгдэж буй томоохон ажлын талаар товч танилцуулга өгсөн юм. Тэрбээр “2022 он гарснаас хойш төрийн цахим үйлчилгээний нэгдсэн систем “e-Mongolia” төрийн 60 байгууллагын 624 үйлчилгээг цахимжуулсан. Шинээр нэмэгдсэн үйлчилгээнүүдийг товч танилцуулбал Барилга, хот байгуулалтын яамны 5 тусгай зөвшөөрөл, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамны аж ахуй нэгж байгууллагад үзүүлдэг ойн 12 төрлийн үйлчилгээ, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамнаас иргэдэд үзүүлдэг “Хүүхдийн мөнгө авах хүсэлт” зэрэг 18 үйлчилгээ нэмэгдэж, өнөөдрийн байдлаар төрийн 60 байгууллагын 624 үйлчилгээтэй болоод байна. Үүний зэрэгцээ, бид ирэх 3 дугаар сарын 1-нд “Оюутан цэргийн бүртгэл” -ийг цахимаар буюу “e-Mongolia”-р дамжуулан авах гэж байна. Батлан хамгаалах яамны зүгээс 2022 оны 01 дүгээр сард цэргийн бүртгэлийн улс орон даяар амжилттай зохион байгуулж, нийтдээ 100,000 гаруй иргэн цахимаар амжилттай цэргийн бүртгэлээ хийлгэсэн. Иймээс тус яамны зүгээс цахимжуулж буй хоёр дахь үйлчилгээ болох “Оюутан цэргийн бүртгэл” цахимаар хийхээр болоод байна. Оюутан цэргийн бүртгэл “e-Mongolia” системд 2022 оны 03 дугаар сарын 01-ны өдөр нээгдэж, 2022 оны 03 дугаар сарын 10 өдөр хүртэл үргэлжилнэ. Өнгөрсөн долоо хоногт бид 21 аймгийн Засаг дарга нартай уулзаж, гэрээ байгуулсан. Зөвхөн Улаанбаатар хот цахимжих нь хангалтгүй улс орон даяар цахимжих шаардлагатай байгаа. Өнөөдрийн байдлаар бид 8 аймгийн 600 гаруй төрийн үйлчилгээг цахимжуулсан байгаа. Ирэх 3 дугаар сарын 1-ээс эхлэн Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам, И-Монгол академийн хамтарсан баг хөдөө, орон нутагт ажиллахаар бэлдэж байна. Энэ багууд нь тухайн аймгуудын цахимжилт болон онцлогуудыг үнэлж, хэрхэн цахимжих зааварчилгаа гаргана. Энэ долоо хоногийн Баасан гарагт бид 21 аймгийн Засаг дарга болон мэдээллийн технологийн ажилтнуудтай онлайнаар хуралдана. Энэ хурлаар Цахим жишиг аймгийн үзэл баримтлалыг танилцуулна. Тус үзэл баримтлалд олон улсын судалгаа, Монголын “e-Mongolia” -г хэрэгжүүлсэн судалгаа, Эстонийн Цахим засаглалын академитай хамтарсан моделиудыг ашиглан 21 аймгийн цахимжуулах загвар гаргасан байгаа. Цахимжилтийн явцад ямар өөрчлөлт орж буйг тухай бүрд нь мэдээлэл өгөөд явах болно” гэв. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ

Дархан-Уул аймаг Монгол Улсын анхны жишиг “Цахим аймаг” -ийн эхлэлийг тавилаа. Тус аймгийг 2023 онд Монгол Улсын Засгийн газрын шийдвэрээр жишиг “Цахим аймаг” болгох санаачилга дэвшүүлсэн бөгөөд энэ хүрээнд дарханчууд дижитал шилжилтийг салбар бүрд нэвтрүүлж, эдгээр өдрүүдэд үр дүнгээ олон нийтэд танилцууллаа. Тус арга хэмжээг Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү нээж хэлсэн үгэндээ  “Монгол Улсын хойд нийслэл, Төв Азийн ирээдүйн том хот болох Дархан-Уул аймгаас жишиг “Цахим аймаг” концепцийг эхлүүлж байна. Дархан-Уул жишиг “Цахим аймаг” болж, нээлттэй хаалганы өдөрлөг зохион байгуулж байгаатай адил энэ өдрөөс эхлэн төрийн үүд хаалга нээлттэй болж байна. Иргэн, аж ахуй нэгжүүд цаг хугацаа орон зайнаас үл хамааран төрийн үйлчилгээг авах боломжтой боллоо.  Цахим шилжилт хийгдсэнээр төрийн үйлчилгээ иргэдэд ойртож, төр өөрт байгаа мэдээллээ иргэнээс нэхэх үйл явц багасаж, хээл хахууль, хүн суртал сууриараа алга болно. Тендерийг хиймэл оюун ухаанаар шалгаруулдаг болно. Дарханчууд үүнийг хамтарч хийж чадвал бусад аймгууд үлгэр жишээ авч, Монгол Улс авлигагүй, нээлттэй байх боломж бүрдэнэ. Энэ эхлэлийг дарханчууд өнөөдөр тавьж байна. Дархан-Уул аймгийн нэвтрүүлсэн 10 систем амжилттай хэрэгжиж чадвал ирэх жилүүдэд Монгол Улсын Засгийн газар энэхүү сайн жишгийг олон аймагт хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна. Цаашид улс орны хэмжээнд ухаалаг хот, ухаалаг аймагт шилжих ажил эрчимтэй хийгдэнэ” гэдгийг онцлов. Дархан-Уул аймаг нь цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх ажлын хүрээнд дараах 10 системийг нэвтрүүлжээ. Үүнд Дархан-Уул аймгийн цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх зорилтын хүрээнд хийгдсэн ажлуудтай танилцлаа Дархан-Уул аймаг цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх ажлын хүрээнд 10 системийг нэвтрүүлсэн. Үүнийг нэг нь төлбөр тооцооны систем бөгөөд тус аймагт амьдарч буй өрх, түүнтэй холбоотой бүх тооцоог нэг цонхоор төлөх боломжийг бүрдүүлж өгчээ. Энэхүү систем нь Дижитал Дархан аппликейшнд холбогдсон бөгөөд тус аппликейшнээс дээр дурдсан 10 системийн үйлчилгээг авах боломжтой юм. Дарханчууд ухаалаг тоолуурыг хэрэглээнд нэвтрүүлж, усны алдагдлыг бууруулна Дархан-Уул ус суваг ХК нь  цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх ажлын хүрээнд 14 төрлийн системийг үйл ажиллагаандаа ашиглаж байна. Эдгээр системүүдийг ашигласнаар 42 ус олгогчийн орон тоо, болон 4 жолоочийн оронтоог хэмнэжээ. Тус байгууллага нь 2021 онд аймгийн хэмжээд ухаалаг тоолуурыг нэвтрүүлсэн бөгөөд өнөөдөр дарханчуудын 70 хувь нь ухаалаг тоолуур ашиглаж байна. Ухаалаг тоолуурыг нэвтрүүлсэнээр ус сувгийн газар ус ашиглалтыг нөхцөл байдлыг бодитоор хэмжих, усны тоолуурын заалтыг автоматаар хүлээн авах боломж бүрджээ. Харин өрхүүдийн хувьд усаа автоматаар нээж, хаах, эзгүй үед усны тоолуур бичигдэхгүй байх, ус алдах эрсдэлээс сэргийлэх боломжтой ажээ. Түүнчлэн ус сувгийн байгууллагууд хуучин тоолуураар усны алдагдлыг хэмжиж чаддаагүй байснаас үүдэлтэйгээр тодорхой хэмжээний алдагдал хүлээдэг байсан бол өнөөдөр ухаалаг тоолуурыг байршуулсанаар усны алдагдлыг бодитоор хэмжиж, 80хувийн алдагдлыг бууруулах боломж бүрджээ. Дархан сум нь зориулалт бүхий хогны саванд сенсор төхөөрөмжийг суулгажээ. Уг төхөөрөмж нь хог дүүрсэн тохиолдолд автоматаар сул байгаа ажилтан руу ачилт хийх болсныг мэдэгдэж, ачигч дохионы дагуу хог дүүрсэн хэсэгт очиж, ачилтаа хийдэг ажээ. Дархан-Уул аймгийн ХУРДАН цэгийн үйл ажиллагаатай танилцлаа Монгол Улсын Засгийн газар 2022 онд төрийн цахим үйлчилгээний зохицуулалтын газрыг байгуулсан. Тус байгуулага нь 21 аймагт салбартай бөгөөд төрийн үйлчилгээг цахимаар авах боломжгүй иргэд оператороор дамжуулан үйлчилгээг үзүүлж байна. Түүнчлэн орон нутгийн иргэдийн цахим ур чадварыг сайжруулах сургалт,  сурталчилгааны ажлыг зохион байгуулж ажиллаж байна. Дархан-Уул аймаг дахь Монголын цахилгаан холбоо болон Монгол шуудан компанийн үйл ажиллагаатай танилцлаа ЦХИХХ-ны сайд Ц.Баатархүү Дархан-Уул аймагт ажиллах үеэрээ Монголын цахилгаан холбоо болон Монгол шуудан компанийн үйл ажиллагаатай танилцаж, цаашид тус салбарыг хөгжүүлэх чиглэлд яам бодлогын хувьд дэмжиж, хамтарч ажиллахаа илэрхийллээ. Дархан-Уул аймагт Үндэсний дата төвийн нөөц төв байрлаж байна Монгол Улсын Засгийн газар Дэлхийн банк Ухаалаг Засаг төслийн хүрээнд 2022 оны 10 дугаар сард Дархан-Уул аймагт Үндэсний дата төвийн нөөц төвийг байгуулсан. Энэхүү нөөц төвийн үйл ажиллагаатай ЦХИХХ-ны сайд Ц.Баатархүү танилцаж, цаашид хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж буй ажлуудын талаарх мэдээлэл сонсож, санал солилцлоо. Үндэсний дата төвийн нөөц төв нь томоохон хэмжээний байгалийн гамшигт үзэгдэл, тодруулбал, газар хөдлөлт, үер, тог цахилгааны гэмтэл гарахад Дата төвийн үйл ажиллагаа тасалдахгүй явагдахад оршино.

Мэдээлэл, холбооны сүлжээ, үйлчилгээ эрхлэгчдэд тулгарч байгаа асуудал, бүх нийтийн үйлчилгээний бодлого, хэрэгжилтийн олон улсын туршлага, манай улсын үүргийн сангийн бодлого, эрх зүйн зохицуулалт, хэрэгжүүлж буй ажлууд, тулгамдсан асуудлуудыг хэлэлцэх зорилгоор “Харилцаа холбооны сүлжээ, үйлчилгээний бодлогын асуудлууд сэдэвт хэлэлцүүлгийг ЦХХХЯ зохион байгууллаа. Хэлэлцүүлгийн үеэр үүрэн холбооны сүлжээний ашиглалтын өнөөгийн байдал, 5G технологи нэвтрүүлэхтэй холбоотой асуудлыг салбарын төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагууд хамтран хэлэлцсэн юм. Цахим шилжилтийн суурь дэд бүтэц болох мэдээлэл, харилцаа холбооны сүлжээний найдвартай байдлыг бэхжүүлж, өсөн нэмэгдэх дижитал хэрэглээний эрэлт, хэрэгцээг хангах, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, чанартай сүлжээ, дэд бүтцийн нөхцөлийг бүрдүүлэх үүднээс харилцаа холбооны сүлжээ, дэд бүтцийг барилга, хот байгуулалт, зам, эрчим хүч зэрэг бусад салбарын инженерийн дэд бүтэцтэй уялдуулан төлөвлөх, холбогдох баримт бичгүүдэд өөрчлөлт оруулах, улмаар газар зохион байгуулалттай хэрхэн уялдуулах гарц гаргалгаа шийдлийн талаар мэдээлэл солилцсон нь онцлог байлаа.