Хиймэл оюун ухаан нь орчин үеийн нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн гол хөдөлгөгч хүч боллоо. Улс орнууд энэ салбарт үндэсний хэмжээний стратеги боловсруулж, хэрэгжүүлж байна. Тухайлбал, АНУ, Хятад болон Европ тивийн улсууд бүс нутгийн судалгаа, хөгжил, хэрэглээнд томоохон хөрөнгө оруулалт хийж, үндэсний хэмжээний стратеги гаргасан. Мөн Азийн Сингапур, БНСУ, Японд эдийн засгийн өсөлтийн гол хөшүүрэг нь хиймэл оюун ухаан хэмээн тодорхойлж байна. Тэгвэл бага болон дунд орлоготой орнууд хиймэл оюун ухааны зах зээлийг ашиглан хөгжлийн явцаа түргэсгэхээр зорьж эхнээсээ хиймэл оюун ухааны стратегиа зарлаад буй. Хиймэл оюун ухааныг хөгжүүлэх өрсөлдөөн дэлхий даяар эрчимжиж буй энэ үед Монгол Улс ч гэсэн хиймэл оюун ухааны үндэсний стартегитай болох ажлыг эрчимжүүллээ. Энэ хүрээнд гарааны бизнесийн эко системийг хэрхэн сайжруулах, нээлттэй өгөгдлийн хүрээг тэлэх, цаашид салбарт баримтлах бодлогын хууль эрх зүйн орчны талаар судалгаа хийж, стратегиа боловсруулах ажил ид өрнөж байна. Мөн ЦХИХХЯ-наас хиймэл оюун ухааны үндэсний стратегийг боловсруулж, олон нийтээр хэлэлцүүлэх ажлыг ирэх 2-р сарын 13-ны өдөр зохион байгуулна. Үүнтэй холбоотойгоор салбар бүрийн оролцогч талуудыг хамруулсан хэлэлцүүлгийг ЦХИХХЯ, Мэдээллийн технологийн үндэсний парк, И-Монгол академи хамтран өнөөдөр зохион байгууллаа. Хэлэлцүүлэгт Монголын AI хөгжүүлэгч залуус өргөнөөр оролцож, үндэсний стратегид тусгах санал, хүсэлтээ илэрхийлэв.  Монгол Улсад хиймэл оюун ухааныг хөгжүүлэхэд тулгарч буй гол бэрхшээлүүд дараах байдлаар нэрлэлээ.  Үүнд,   Тиймээс дээрх тулгамдаж буй асуудлуудаас нэн тэргүүнд боловсон хүчний чадавхийг нэмэгдүүлэхэд анхаарахыг онцлов. Мөн хиймэл оюун ухааны чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэх хөтөлбөрийг хөгжүүлэх, олон улсын туршлагаас суралцах тухай ч хөндөгдсөн. Түүнчлэн хиймэл оюун ухааны салбарт санхүүжилтыг нэмэгдүүлэх, судалгаа, хөгжүүлэлтийг дэмжих төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх шаардлага ч байгаа юм.  Хиймэл оюун ухааны үндэсний стратегитай улс орнууд дараах байдлаар асуудлуудаа тусгажээ. Үүнд: Хиймэл оюун ухаан нь дэлхийн ирээдүйг тодорхойлох хамгийн нөлөө бүхий технологи юм. Улс орнууд тус салбарт ихээхэн хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийж, үндэсний хэмжээний стратеги боловсруулж байгаа нь энэхүү технологийн ач холбогдлыг харуулж байна. Тухайлбал, АНУ-ын Ерөнхийлөгч Доналд Трамп хиймэл оюун ухааныг хөгжүүлэхэд 500 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулат хийхээ зарлалаа. Харин Монгол Улс хиймэл оюун ухааны хөгжлийг дэмжиж, үндэсний хэмжээний стратеги боловсруулахаар ажиллаж байна.  Ирээдүйд үнэ цэнийг бүтээх арга барил өөрчлөгдөж, хүний оролцоогүйгээр хөдөлмөрийн бүтээмжийн асар том ялгаа бий болох гэж байна. Энэхүү үсрэнгүй хөгжиж буй технологийн дэвшилтэй хөл нийлүүлэхийн тулд салбарын бодлогоо зөв чиглүүлж, хүний нөөцөө бэлдэх, инновацын чиглэлд онцгой анхаарах үе ирснийг онцлов. 

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам харьяа, салбар байгууллагуудын дэмжлэгтэйгээр харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын 20 гаруй төр, хувийн хэвшил, төрийн бус байгууллагын идэвх санаачилга, оролцоотойгоор “Цахимд хэвшье” арга хэмжээг үндэсний хэмжээнд өрнүүлж буй. 21 аймагт бүсчилсэн байдлаар үе шаттай зохион байгуулж буй тус арга хэмжээ өнөөдөр (2024.04.29) төвийн бүсийн эхний аймаг Төв аймагт хэрэгжиж байна. Өдөрлөгийн хүрээнд ЦХХХ-ны дэд сайд Ж.Эрхэмбаатар Төв аймгийн ЗДТГ-ын удирдах албан тушаалтан, төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагын удирдлагууд болон төрийн албан хаагчдад ЦХХХЯ-наас бүсчилсэн хөгжлийн зорилтын хүрээнд хэрэгжүүлж буй зорилт, бодлого, арга хэмжээний талаар илтгэл танилцууллаа. “Цахимд хэвшье” арга хэмжээгээр ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчид болон аймгийн жижиг дунд, хувиараа бизнес эрхлэгч, аж ахуй нэгж, иргэд олон нийтэд чиглэгдсэн сургалт, зөвлөгөө, мэдээлэл, үзэсгэлэн худалдаа нэгэн зэрэг зохион байгуулагдаж байна.

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Монгол шуудан ХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцлаа. 1921 онд Монгол Улсын шуудан бичиг, Цахилгаан мэдээний Ерөнхий хороог байгуулсан нь одоогийн Монгол шуудан ХК юм. 93 жилийн түүхтэй тус компани 2016 онд IPO хийж, 33 хувиа иргэд, хуулийн этгээдэд худалдсан. Гэвч тус компанийн статусыг эргэн харж, шийдэл гаргахгүй бол хувийн болон төрийн өмчийг дэмжих бодлогын дунд орхигдсон асуудал байгаа аж. Зах зээлийн зохицуулалтад ч мөн асуудал бий. Жишээлбэл, Үүрэн холбооны салбар 1.2 их наяд төгрөгийн зах зээлтэй ч тусгай зөвшөөрөлтэй таван аж ахуйн нэгж бодлогоор хамгаалагдсан орчинд үйл ажиллагаа явуулж байна. Гэтэл шуудангийн салбар 40 тэрбум төгрөгийн зах зээлтэй ч тусгай зөвшөөрөлтэй 160 аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулдаг. Тиймээс тус салбарыг тогтвортой хөгжүүлэх, алсыг харсан зохицуулалтын бодлогын орчин, компанийн статусыг тодорхой болгох төрийн хөрөнгө оруулалтын бодлого, бүх нийтийн үйлчилгээний үүргийн сангийн оновчтой зохицуулалт, шуудангийн үндсэн сүлжээ, дэд бүтцийг сайжруулах, шуудангийн сүлжээгээр орж ирж буй мансууруулах бодисын урсгалыг таслан зогсоох зэрэг асуудлыг уулзалтын үеэр хөндлөө. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү “Шуудангийн салбарын 40 тэрбум төгрөгийн зах зээлийг тэлэх, Үүргийн сангийн оновчтой зохицуулалт хийх асуудал анхаарал татаж байна. Алслагдсан орон нутагт шуудангийн үйл ажиллагааг хүргэхэд Үүргийн сан чиглэгдэх учиртай. Цаашид төрийн өмчит компаниудын засаглалыг шийдвэрлэх хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ. Намрын чуулганаар үүнтэй холбоотой хууль өргөн баригдана” хэмээн ярилаа. Монгол Шуудан ХК-ийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн “Төрийн өмчит компани IPO гаргасны дараа яах вэ гэдэг асуудал бий. 33 хувийн хувьцааг авсан 3384 хөрөнгө оруулагчдын оролцоо нь хангагдах нөхцөл бүрдээгүй. Мөн шуудангийн үйлчилгээний үнийг өөрсдөө тогтоох боломжгүй. Төрөөс үнийн хязгаар тогтоодог” хэмээн онцлов. Мөн Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Монгол маркийн музейд зочиллоо. Тус музейд Монгол Улсын 1924 онд гүйлгээнд гаргасан “Элдэв-Очир” хэмээх анхны маркаас эхлээд 1145 гаруй сэдвээр 4390 нэр төрлийн маркийг он цагийн дагуу ангилан байрлуулжээ. Мөн 100 гаруй анхны өдрийн дугтуй, 35 төрлийн хуучны дугтуй, 17 төрлийн анхны ил захидлууд, картмаксимум, хэд хэдэн ховор дугтуйнуудыг дэлгэн харуулсан. Монгол марк 1932 оноос тухайн үеийн нийгмийн олон амжилт, Ардын хувьсгал, 1960 оноос Олимп, сансар судлал хэмээх сэдвээр төрөлжсөн байна. Цаашлаад маркийн сэдвээр тухайн жилийн түүхт үйл явдлыг онцолдог байна. Их Монгол улсаас эхлэлтэй шууданчид 21 аймаг, 330 сум, 1200 баг, 201 орон түүний дотор буухиа шууданг 36 оронтой солилцох үйлчилгээ үзүүлж байна.