• Teso Investment LLC • Gund Investment LLC • ICT Group JSC • ONDO LLC • Fibo global LLC • Intelmind LLC • Gerege Systems LLC • Mezorn LLC нарын найман аж ахуй нэгж Монгол улсын мэдээллийн технологийн салбарын олон зуун аж ахуй нэгжийг төлөөлж дэлхийн мэдээллийн технологийн хөгжлийн төв, эдийн засгийн цөм болсон Цахиурын хөндийн экосистемд нэвтэрч ОУ-ын зах зээлд гарах томоохон алхмаа хийсэн түүхэн өдөр өнөөдөр /2024.02.02/ тохиож байна. Цахиурын хөндий нь жилдээ 600 тэрбум ам.доллар эргэлдүүлж, 105 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт татдаг дэлхийн тэргүүлэгч технологийн компаниудын гарааны цэг. Манай улсаас AND Global, Fibo Cloud зэрэг олон улсын зах зээлд амжилттай ажиллаж, оюуны бүтээлээ экспортолж байгаа. Тэдгээр компаниудынхаа туулж буй замыг дүгнэж миний бие “Бид дангаараа мөс зүсэхээс илүү Төв Азийн бүс нутгийн экосистемийг түүчээлж, нөөц боломжоо нэгтгэж, улмаар дэлхийн тавцанд өрсөлдөх замыг товчилно” хэмээх санаачилгыг 2023 оны 1-р сард Төв Азийн улс орнуудын мэдээллийн технологийн сайд нартай уулзах үеэрээ дэвшүүлсэн юм. Энэ санаачилга маань ажил хэрэг болсон нь өнөөдрийн Цахиурын хөндий, Stanford-ийн их сургуулийн дэргэдэх Palo Alto-д байрлалтай “Торгоны замын инновацийн төв” буюу төв азийн 8 орны төлөөлөл, бидний хамтран байгуулсан “Silkroad Innovation Hub” юм. Цаашид Мэдээлэл технологийн үндэсний парк гүүр нь болж ажиллах энэ төвд манай технологийн компаниуд төв азийн 8 улс орны гарааны компаниудын хамт бойжиж, эхний жилдээ тус төвийн босгох 30 сая ам.доллараас хөрөнгө оруулалт хүртэх боломжтой болж байна. Бид хамтдаа ирэх 7 жилийн хугацаанд бүс нутгаасаа 5 “unicorn” буюу тус бүр 1 тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй технологийн компанийг төрүүлэх зорилгыг дэвшүүлж, түүний төлөө ажиллах болно. Энэ бол түүхэн үйл явдал. Бид уул уурхайгаас хамааралтай, нүүрсний үнээс шалтгаалдаг нэг өнгөтэй эдийн засгийн хязгаардлагдмал боломж дунд өдийг хүрлээ. Гагцхүү мэдээллийн технологийн салбар бидэнд хүн төрөлхтний хөгжлийн хязгааргүй өрсөлдөөнд ижил тэгш гараанаас хүч үзэх боломжийг санал болгож байна. Хүн амын 65 хувь нь 35-аас доош насны оюуны өндөр чадамжтай, мэдлэг ур чадвартай манай улсын хувьд энэ салбарт тоглолт хийхэд асар их боломж болон өгөгдөл бий. Монгол залуус, Монгол оюун ухаан, Монгол ур чадвар дэлхийд танигдаж, дэлхийн хэмжээнд үнэлэгдэх эхлэлийг бид хамтдаа тавилаа. Торгоны замын түүхийн шинэ эхлэлийг бид хамтдаа бичиж чадна гэдэгт итгэлтэй байна.

-Банк санхүү, цахим худалдаа, төрийн нууцлалыг хамгаалдаг технологиуд хурдан хугацаанд хоцрогдож байна- Хөгжингүй орнууд квант технологийг хэдийнэ хөгжүүлээд эхэлчихжээ. Абу Дабид “CyberQ: Квантын эрин үеийн аюулгүй байдал” хурал арваннэгдүгээр сарын 12, 13-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдлаа. Тус хуралд, Олон Улсын Цахилгаан холбооны байгууллага, AWS, Google Cloud, Paloalto, CISCO, IBM зэрэг олон улсын байгууллагууд болоод технологийн “акул”-ууд цуглаж, квант компьютер, квант криптографын чиглэлээр хөгжүүлсэн системүүдээ танилцуулав. Мөн хөгжингүй болон хөгжиж буй орнууд квант технологид суурилсан харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн судалгаа, хөгжүүлэлтэд их хэмжээний хөрөнгө оруулж байгаагаа ч зарлалаа. Квант компьютер нь технологийн салбарт томоохон хувьсгал авчирч буй хамгийн давшилтэт технологийн нэг юм. Тус компьютерын тооцоолох чадвар нь кибер аюулгүй байдлын салбарт ихээхэн нөлөөлөл үзүүлэх боломжтой. Тодруулбал, Google компанийн бүтээсэн квант компьютер нь 2019 онд өнөөгийн супер компьютерийн 10,000 жилийн хугацаанд хийж гүйцэтгэх тооцооллыг ердөө гуравхан минутад тайлжээ. Квант компьютер хэрэглээнд нэвтрэх цаг хугацаа тодорхойгүй ч технологийн компаниуд кибер аюулгүй байдлын системд учирч болзошгүй сорилтуудад бэлэн байхыг эрмэлзэх болов. Олон нийтийн нууцлалын технологиуд хурдацтай хуучирч байна Өнөөдөр бидний хэрэглэж буй банк санхүү, цахим худалдаа, төрийн нууцлалыг хамгаалдаг технологиуд хурдан хугацаанд хоцрогдож байна. Энэ сорилтыг даван туулахын тулд улс орнууд пост квант нууцлалын шийдлүүдийг туршиж, хэрхэн хурдан хэрэглээнд нэвтрүүлэх талаар ажиллаж эхэллээ. Мөн өнөөдрийн харилцаа холбооны суурь систем нь квант компьютерт тэсвэртэй байхаар бүтээгдээгүй тул эмзэг байдал нэмэгдэж байна. Түүнчлэн квант компьютерын тооцооллын хурд нь мэдээллийн аюулгүй байдлын системийг шинээр өргөжүүлэхэд хүргэв. Иймд компани болон байгууллагуудын мэдээлэл хамгаалалтын стратегид шинэчлэлт хийх шаардлага үүсжээ. Хөгжиж буй орнууд 2016-2018 онуудад квант компьютер хөгжүүлэх амбицаа  зарлажээ АНУ 2018 онд Үндэсний квантын санаачилгыг баталсан. Энэ нь квант мэдээлэл дамжуулалт, харилцаа холбоо, аюулгүй байдлын шинэ технологи хөгжүүлэхэд 1.2 тэрбум ам.долларын санхүүжилт олгосон томоохон төсөл аж. АНУ-ын Үндэсний стандарт ба технологийн хүрээлэн квант түлхүүр дамжуулалт, пост квант криптограф зэрэг квант аюулгүй байдлын салбар дахь стандартыг тогтоохоор ажиллаж байна. Европын Холбоо 2018 оноос эхлэн 10 жилийн хугацаатай 1 тэрбум еврогийн төсөв бүхий “Квант Флагман” төслийг эхлүүлжээ. Энэ нь Европын холбооны орнуудын квант түлхүүр дамжуулалт, мэдээллийн аюулгүй байдал, шифрлэлтийн шинэ технологиудыг хөгжүүлэхэд анхаарч байна. БНХАУ нь 2016 онд “Мициус” хэмээх квантын хиймэл дагуул хөөргөж, квант түлхүүр дамжуулалт, мэдээллийн аюулгүй байдлын судалгаа хийж эхлэв. Хиймэл дагуулын туршилтын үр дүнд Бээжин, Шанхай хотуудыг холбосон аюулгүй квант харилцаа холбооны системийг амжилттай туршиж, цаашид дэлхийн хэмжээнд ашиглахыг зорьж байна. Японы Мэдээлэл, харилцаа холбооны үндэсний хүрээлэн квант түлхүүр дамжуулалт, аюулгүй мэдээлэл дамжуулалтын чиглэлээр дэвшилтэт судалгаанууд хийж байна. Энэ нь Японы мэдээллийн технологийн аюулгүй байдлыг нэмэгдүүлэх, цахим халдлагын эсрэг хамгаалалттай харилцаа холбооны систем бүтээх зорилготой. Эх сурвалж: www.cyberq.ae, Стратеги судалгааны хүрээлэн

ҮЙЛ ЯВДАЛ “Ухаалаг засаг-II” төслийн талаар дэлхийн банкны төлөөлөлтэй санал солилцлоо 2022.09.13 2015-2022 онуудад Дэлхийн банкны санхүүжилттэй “Ухаалаг засаг I” төсөл Монгол улсын Засгын газрын Хэрэг Эрхлэх газрын дэргэд амжилттай хэрэгжиж дууссантай холбогдуулан хоёр дахь төсөл болох “Ухаалаг засаг II” – н талаар Дэлхийн банк болон Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам санал солилцлоо. Энэ хүрээнд иргэд, аж ахуйн нэгжид үзүүлж буй цахим үйлчилгээний хэрэглээ, үр ашгийг сайжруулах, дижитал ур чадварыг нэмэгдүүлэх, дижитал технологид суурилсан ажлын байрыг нэмэгдүүлэх ажил зохион байгуулагдахаар төлөвлөж байна. Төсөл хэрэгжсэнээр төрийн бүх шатны байгууллага дотроо, өөр хоорондоо, төрийн байгууллагаас иргэн, хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн байгууллагатай цахимаар харилцах орчин нөхцөлийг бүрдүүлэн хэвшүүлж, Цахим Монгол хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд хувь нэмэр оруулахаас гадна төрийн цахим үйлчилгээний хүртээмж, дэд бүтэц, аюулгүй байдлыг сайжруулж, үүлэн тооцооллын нэгдсэн систем ашигласнаар төсвийн хэмнэлт хийх ач холбогдолтой. Мөн 10,000 иргэн, 3,000 төрийн албан хаагчийн дижитал ур чадварыг нэмэгдүүлснээр дижитал шилжилтийг хурдасгахад эерэг үр дүн гарна гэж тооцож байна. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ