Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам, Дэлхийн Зөн Монгол ОУБ-аас санаачлан Ерөнхий боловсролын дунд, ахлах ангийн сурагчид, тэдний эцэг эх, асран хамгаалагчид, багш, ажилтнууд, олон нийтийн дунд үе тэнгийн дарамт, ялгаварлан гадуурхалтын талаарх мэдлэг, ойлголтыг нэмэгдүүлж, энэ төрлийн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх “НАЙЗ БАЙЯ” нөлөөллийн аяныг Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам дэмжин, хамтран зохион байгуулж байна. “Найз байя” аяны нээлтийн үйл ажиллагааг өнөөдөр /2023.04.27/ хичээнгүй сайд Цэрэндоржийн гудамж (Битлзийн хөшөөний урд)-д зохион байгуулж, 200 орчим хүүхэд, 50 орчим эцэг эх асран хамгаалагчид, ЕБС-ийн багш, ажилтнууд оролцлоо. Энэхүү аян нь 2023 оны 04 дүгээр сарын 27-ноос 2023 оны 06 дугаар сарын 08 хүртэлх хугацаанд үргэлжилж, үе тэнгийн дарамт, ялгаварлан гадуурхалтыг бууруулахад чиглэсэн арга хэмжээнүүдийг 21 аймаг, 9 дүүрэгт зохион байгуулах юм. Судалгаанаас үзэхэд: 2023 оны 1 дүгээр улирлын байдлаар 26002 дуудлагаас хүүхдийн эрх хамгааллын дуудлага 4002 байгаагаас үе тэнгийн дарамт хүчирхийллийн 110 дуудлага хүлээн авч, хүүхэд хамгааллын хариу үйлчилгээ үзүүлсэн байна. Улаанбаатар хотын 9 дүүрэг, найман аймагт амьдарч буй 12-18 насны нийт 4264 хүүхдийг судалгаанд хамруулахад 82.8 хувь нь үе тэнгийн дээрэлхэлт, хүчирхийлэлд өртөж байсан гэж хариулжээ.

УИХ-ын Инновац, цахим бодлогын байнгын хорооноос санаачлан, ЦХИХХЯ, Кибер аюулгүй байдлын зөвлөлийн ажлын алба, Кибер халдлага, зөрчилтэй тэмцэх нийтийн төв УТҮГ-тай хамтран “Кибер аюулгүй байдлын өнөөгийн байдал, хууль эрх зүй, бодлого зохицуулалтын орчин”-ы асуудлаар хувийн хэвшлийн төлөөлөлтэй уулзалт зохион байгууллаа.   УИХ-ын Инновац, цахим бодлогын байнгын хорооны дарга Ж.Золжаргал “КАБ-ын чиглэлд хууль эрх зүйн орчин бүрдэж, суурь нь тавигдсан. Үүнийг дагаад журмууд ч батлагдлаа.  Гэхдээ нийт хэрэглэгчдийн боловсролыг нэмэгдүүлэх, чадавхжуулах асуудал бий. Ялангуяа, КАБ-ыг хангахад хувийн хэвшлийн оролцоог хэрхэн бүрдүүлэх, тэдэнтэй хамтарч ажиллах ямар эрх зүйн зохицуулалт байна вэ. Мэдээллийн эмзэг байдалтай холбоотой эрх зүйн орчныг хэрхэн сайжруулах, дараагийн шатанд хэрхэн ажиллах зэрэгт шийдэл хэрэгтэй. Хамгийн чухал нь олон талын оролцоог хангаж байж эрсдэлийг бууруулна” хэмээн ярилаа. ЦХИХХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч  П.Алтан-Од “Манай яам инновац, харилцаа холбооны өргөн цар хүрээтэй үйл ажиллагаа явуулдаг. Кибер аюулгүй байдлыг хангах суурь хууль 2021 онд батлагдаж, цахим орчин дахь гэмт хэргийг таслан зогсоох чиглэлд арга хэмжээ авч ажиллаж байна. Кибер аюулгүй байдлын эрсдэлийн үнэлгээ хийх зөвшөөрлийг 4 байгууллагад олгожээ. Мөн тус чиглэлд тасралтгүй арга хэмжээ авсны дүнд манай улсын КАБ-ын индекс 17 байраар урагшилсан. Түүнчлэн энэ чиглэлд гадаад хамтын ажиллагааг өргөжүүлж, эхний ээлжид Жайка олон улсын байгууллагатай хамтран ажиллаж байна” хэмээн ярив.   2024 онд Монгол Улсын КАБ-ын судалгааг Оксфордын эрдэмтэдтэй хамтран хийсэн. Мөн төсөвт мэдээллийн технологийн зардал гэж ерөнхий заалт байсныг тусгайлж, КАБ-ын зардлын ангилалыг бий болгож өгсөн. Түүнчлэн мэдээллийн аюулгүй байдлын чиглэлээр мэргэжилтэнтэй болох асуудлыг шийдсэн. Төрөөс дээрх хоёр чиглэлээр шийдвэр гаргажээ. Кибер халдлага зөрчилтэй тэмцэх нийтийн төв УТҮГ-ын захирал С.Жавхлан “2023 оны мөн үед 107 913 сэжигтэй тохиолдол бүртгэгдэж байсан бол энэ жил 147 738 болоод өсжээ. Үүнээс халдлага байж болзошгүй тохиолдол 40 орчим хувиар нэмэгдсэн. Өөрөөр хэлбэл, КАБ-ыг хангах чиглэлд хууль эрхзүйн орчин бүрдсэн ч бусад нь дорвитой өөрчлөгдсөнгүй. Манай улс КАБ-ын индексээр бэхжиж буй түвшинд үнэлэгдэж байгаа ч засаж, сайжруулах ажил их байна” хэмээн онцлов. Тус уулзалтад ирсэн хувийн хэвшлийн төлөөллөөс иргэний мэдээллийг хэрхэн үнэлэх, хувийн мэдээлэл рүү халдсан тохиолдолд яах вэ, хэнд хандах вэ, халдлагад өртсөн тохиолдолд ямар арга хэмжээ авах, тухайн иргэнд ямар эрх байгаа вэ гэдгийг тодрууллаа. Учир нь өнөөгийн нөхцөлд мэдээллээ алдсан гэдгээ мэдэж байгаа ч ямар нэгэн үйлдэл хийж чадахгүй байна. Хүний хувийн мэдээллийг хамгаалах холбоотой иргэн өөрөө гомдлоо гаргаад Цагдаагийн байгууллагад хандах боломжтой. Гэхдээ энэ процесс их бүрхэг аж. Тиймээс холбогдох хуульд үнэлгээ хийж, хариуцлагын асуудлыг хөндөж, нөхцөл байдал ямар байна вэ гэдгийг тодорхойлох ажлыг 2025 онд хийхээр төлөвлөжээ. Өнөөдрийн уулзалтын гол зорилго нь кибер аюулгүй байдлын чиглэлд хувийн хэвшилтэй хэрхэн хамтран ажиллах асуудлыг хөндөва. Аудит, эрсдэлийн үнэлгээ хийхээс гадна ямар үйлчилгээ үзүүлж болох вэ, төрийн байгууллагуудыг хамгаалах КАБ-ын шийдэл байна уу гэдэгт анхаарч, хэлэлцүүлэг өрнүүллээ. Мөн хувийн хэвшлийн зүгээс төрөөс татвар, хөнгөлөлт, чөлөөлтөд анхаарч өгөхийг хүссэн. Тодруулбал, НӨАТ-ын урамшуулал, гаалийн татвар, 20 хувийн давхар татварыг яах вэ гэдэг асуудлыг хөндлөө. КАБ-ын чиглэлд мэдлэг, туршлага хот, орон нутгийн иргэдийн дунд тэс өөр ялгаатай аж. Тиймээс олон нийтийн мэдлэг, ойлголтыг нэмэгдүүлэх, иргэнээ бэлдэх асуудлыг мөн хөндлөө. Энэ хүрээнд шат шатны боловсролын сургуулиудад хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, аян зохион байгуулах, чадавхжуулах шаардлага нэгэнт үүсжээ. Нөгөө талдаа, олон нийтийн мэдээллийг ашиглаж буй байгууллагын хариуцлагыг хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ гэдэг асуудал ч бий. Дэлхийн даяар 3.2 их наяд ам.доллар тус салбарт эргэлдэж байна. Үүнээс дунджаар 10 хувийг КАБ-ын тоног, төхөөрөмж, лицензэд зарцуулдаг аж. Харин манай улс 6-7 хувийг л зарцуулдаг. Цаашид тус зах зээлийг тэлж, хэрэглэгчдэдээ олгож байгаа бараа бүтээгдэхүүнийг төрөлжүүлэх шаардлага бий.

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайдын 2023 оны 02 дугаар сарын 09-ний өдрийн А/09 дүгээр тушаалаар Харилцаа холбооны тухай хуулийн хэрэгжилтийн үр дагаврыг үнэлэх, үнэлгээнд тулгуурлан уг хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны төлөөллийг оролцуулан байгуулсан. Ажлын хэсгээс Харилцаа холбооны тухай хуулийн хэрэгжилтийн үр дагаварт үнэлгээ хийсэн тайланг үндэслэн уг хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг боловсруулж, салбарын үйлчилгээ эрхлэгчдийн дунд өнөөдөр (2024.01.05) төсөл танилцуулах уулзалт зохион байгууллаа. Уулзалтад ЦХХХ-ны дэд сайд Ж.Эрхэмбаатар хуулийн төслийг боловсруулах хэрэгцээ шаардлагын талаар, Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны Ажлын албаны дарга А.Лувсан-Очир хуулийн төсөлд ХХЗХ-оос оруулж буй нэмэлт, өөрчлөлтийн саналыг, Мэдээлэл холбооны операторуудын ассоциацийн судлаач, менежер Я.Сувданчимэг “Үндэсний роуминг үйлчилгээг Монгол Улсад нэвтрүүлэх боломж” судалгааны ажлын талаар тус тус танилцуулга, мэдээлэл хийв. Уулзалтаар Харилцаа холбооны зохицуулах хороо, Мэдээлэл холбооны операторуудын ассоциаци, Мобиком корпораци ХХК, Юнител ХХК, Скайтел ХХК, Жи Мобайл ХХК, Ондо ХХК, Мэдээлэл холбооны сүлжээ ХХК-ийн 30 орчим холбогдох албаны төлөөлөл танилцуулга, мэдээллийн хүрээнд санал солилцлоо.