Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

EVENT

Үндэсний радио өргөн нэвтрүүлгийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлсэн нь /Цуврал №6/

2021.01.28

1960 онд ашиглалтанд орсон урт долгионы ДСВ-150 кВт-ын станц нь тасралтгүй 20 жил ажиллаж, техникийн үзүүлэлтүүд шинэ стандартын шаардлагад нийцэхгүй болж найдвартай ажиллагааны түвшин багасч, сонсголын чанар буурсан байлаа. Энэ үед ЗХУ-ын буцалтгүй тусламжаар тус улсын Холбооны яамны барилга монтажын мэргэжилтэнүүд БНМАУ-ыг тунхагласны 60 жилийн ойн босгон дээр буюу 1984 оны 11 дүгээр сарын 15 өдөр Хонхор дахь Радио нэвтрүүлэх төв станцын 3-р өргөтгөлийг ашиглалтанд оруулав. Энэхүү өргөтгөлөөр урт, дунд долгионы ДСВ-1000 кВт –ын “Тайфун” станц, 305 метр өндөр АРРТ маркийн урд долгионы антен-фидерийн систем, 156 метр өндөртэй 8 цамхаг бүхий СВ 4х4 маркийн дунд долгионы антен-фидерийн систем бүхий иж бүрэн барилга байгууламж бүхий нийтдээ 8070,0 мянган рубль буюу тэр үеийн ханшаар 8970,0 мянган ам.долларын өртөгтэй дэд бүтэц бүхий цогцолборыг барьж байгуулсан юм.

1984 онд ашиглалтанд орсон Радио нэвтрүүлэх төв станцын 3-р өргөтгөлийн барилга.

“Тайфун” станц нь тус бүрдээ хоёр блокоос бүрдэх 500 кВт-ын хүчин чадалтай урт ба дунд долгионы нэвтрүүлэгч бөгөөд өдөр бүрийн 09.00-15.00 цагуудад нийлбэр хүчин чадлаараа/1000 кВт/ урт долгионы 164 кГц /1829 метрийн долгион/давтамж дээр 800-1000 км радиус нутаг дэвсгэрт МР-ийн 1-р программыг, 17.00-22.00 цагт дунд долгионы 990 кГц –ын давтамж дээр “Монголын дуу хоолой” радио станцын нэвтүүлгийг 120 градусын Азимуттай антеннаар зүүн, зүүн өмнөд Азийн улс орнууд руу тус, тус дамжуулан нэвтрүүлж байв. 1991 он хүртэл буюу үнэ ханш нэг дахин унасан жилээс эхлэн улсын төсвийн санхүүжилттэй холбоотойгоор 1000 кВт-ын хүчин чадлаар ажиллуулахгүй, 500 кВт -аар ажиллах болсон бөгөөд орон нутаг дахь ДСВ-150 кВт-ын станцууд ч мөн хагас чадлаар буюу 75 кВт-аар ажиллах болсон юм.

1984 онд ашиглалтанд орсон ДСВ-1000 кВт хүчин чадалтай станц

“Тайфун” ДСВ-1000 кВт нэвтрүүлэгч нь:

  • Хүчин чадал: нэг блокоор 500кВт, хоёр буюу нийлмэл блокоор 1000 кВт
  • Ажиллах боломжтой давтамжийн зурвас: Урт  долгионд  150-275 кГц, Дунд  долгионд  252-1605 кГц, АРРТ маркийн 305 метр өндөр цамхаг бүхий урт долгионы 180метр өндөртэй 8 цамхагаас бүрдэх СВ4х4 дунд долгионы антен-фидерийн байгууламжтай, 4000 кВа чадалтай ТМ-4000/35 маркын хоёр хүчний трансформатор бүхий 35000 вольтын шинэ дэд станцтай
  • Суурилагдсан хүчин чадал буюу нэг цагт зарцуулах эрчим хүч нь: 750 Квт/цаг

Тайфун станцын антенн фидерийн байгууламж нь урт ба дунд долгионы гэсэн хоёр хэсгээс бүрдэхээс гадна мөн аль нэг нэвтрүүлэгчээ эквивалент антеннд ачаалах боломжтойгоор хийгдсэн нь эфирт ажилаагүй нэвтрүүлэгчийг эквивалент антеннд холбож засвар үйлчилгээ, хэмжилт тохируулга хийх, техникийн боломжийг бүрдүүлсэн байлаа.

Тайфун станцын техникийн өгөгдөлүүд

305 метр өндөртэй урт долгионы антен

Тус бүр нь 156 метр өндөртэй 8 цамхагаас бүрдэх дунд долгионы антен-фидерийн систем

“Тайфун” нэвтрүүлэгчийн ДВ ба СВ антены коммутатор

“Тайфун” ДСВ-1000 кВт хүчин чадлаар ажиллах үеийн урт долгионы тархалтын хүрээний зураглал.

“Тайфун” СВ-500 кВт хүчин чадлаар ажиллах үеийн дунд долгионы тархалтын хүрээний зураглал.

1985 онд Дорнод аймгийн РӨНС-ын хоёрдахь өргөтгөлөөр дунд долгионы 1000 кВт хүчин чадалтай “Прибой” станц ашиглалтанд орж, Монгол Улсаас зүүн өмнөд Азийн нутаг дэвсгэр рүү дунд долгионоор радио нэвтрүүлэг дамжуулах болсон юм. Энэ станцыг тухайн үедээ ЗХУ-ын тусгай нэвтрүүлэгт ихэвчлэн ашиглалдаг байв.

Дорнод аймагт 1985 онд ашиглалтанд орсон СВ-1000 кВт хүчин чадалтай станц

“Прибой” станцын техникийн өгөгдлүүд

Монголын Үндэсний радиогийн тархалтын хүрээний зураглал /1965-2014он/

Мэдээлэл бэлтгэсэн: Захиргаа, удирдлагын газрын ахлах мэргэжилтэн Н.Цэвээндарь

Монгол Улсын Зөвлөх инженер Т.Гантөмөр

Other news

Богдхан уулын дархан цаазат газар, Хөвсгөлийн байгалийн цогцолбор газрын мэдээлэл ил боллоо

Монгол Улсын Засгийн газрын 2023 оны “2023-2024 оныг авлигатай тэмцэх жил болгон зарлах тухай” 49 дүгээр тогтоолд заасан “Шил ажиллагаа”-ны хүрээнд ЦХХХЯ өнгөрсөн долоо хоногт дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэлээ. 1. Улсын хэмжээнд нийт 36 тусгай хамгаалалттай газар нутаг байдгаас 17 тусгай хамгаалалттай газар нутагт газар олголт хийсэн байна. Үүнээс эхний ээлжинд Богдхан уулын дархан цаазат газар (2973га) болон Хөвсгөлийн байгалийн цогцолборын (501га) газар нийт тусгай хамгаалалттай 3474 га газрын мэдээлэл ил болсон. Газар эзэмшигчээр авч үзвэл 1071 иргэнд 299 га, 887 байгууллагад 3175 га олгосон байна. 2. Улсын хэмжээнд нийт 23 Засгийн газрын Тусгай сан байдгаас эхний ээлжинд 12 тусгай сангийн хөрөнгийн зарцуулалтын талаарх мэдээллийг ил тод, нээлттэй болгох тухай албан хүсэлтийг 9 сайдад 2023 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдөр хүргүүлээд байна. 3. Нээлттэй мэдээллийн үнэлгээ өнгөрсөн 7 хоногт аймаг, нийслэлийн хувьд дунджаар 43.03%-тай байсан бол 47.3%, яамд дунджаар 66.09%-тай байсан бол 71.56% болж тус тус өссөн байна. 4. БОАЖЯ-наас олгодог Байгаль орчин, уур амьсгалын сангийн санхүүжилттэй холбоотой 2020 оноос хойших мэдээллийг нээлттэй болгосон. 5. 2023 оны 3.27-ны өдөр 9 байгууллагын 3450 тусгай зөвшөөрөл нээлттэй болсон бол өнөөдрийн байдлаар shilen.gov.mn системд 18 байгууллагын 13586 тусгай зөвшөөрлийн мэдээлэл нээлттэй болсон байна.

Эрүүл мэндийн салбарт IT чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж буй ААНБ-тай уулзлаа

Эрүүл мэндийн салбарт мэдээллийн технологийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгж, байгууллагуудад тулгамдсан асуудал, цаашид авах арга хэмжээний талаарх хүсэлтийг сонсож, хүлээж авах, шийдлийн санал солилцох нээлттэй уулзалтыг ЦХИХХЯ-ны зүгээс зохион байгууллаа. Тус уулзалтад эрүүл мэндийн салбарт программ хангамж нийлүүлэгч 31 аж ахуйн нэгж, компаниуд бүртгүүлснээс 16 нь оролцлоо. Уулзалтаар Эрүүл мэндийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.10 дахь хэсэгт “Эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний программ хангамжид тавигдах шаардлагыг тогтоох, үнэлгээ хийх, шаардлагад нийцсэн программ хангамжийг мэдээлэх журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, цахим хөгжил, харилцаа холбооны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай хамтран батална” гэж заасан бөгөөд тус хуулийн заалтын хэрэгжилт хангагдахгүй байгаа талаар дурдаж, дараах тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлүүлэх  шаардлагатай талаараа санал хүсэлтээ илэрхийллээ. Үүнд: 1.           Төр өөрөө хувийн хэвшилтэй өрсөлдөхгүй гэсэн зарчмыг зарлаж байгаа боловч бодит нөхцөл байдал дээр эрүүл мэндийн даатгалын “health.gov.mn” системтэй шууд өрсөлдөөн үүсэж байна. 2.           Эрүүл мэндийн салбарт бизнесийн үйл ажиллагаа явуулахад төрийн 5-6 байгууллагатай шууд харилцаж, тэднээс өгч буй шаардлагыг биелүүлэх хэрэгтэй байдаг. Иймд цаашид төрийн зүгээс эмх цэгцтэй бодлогоор хангах; 3.           Төрийн байгууллагаас батлагддаг тушаал, журам, шийдвэрүүд нь ойрхон солигддогоос үүдэлтэйгээр түүнийг дагаж хийх мэдээллийн системийн хөгжүүлэлт, туршилт хийх хугацаа олддоггүйн улмаас нэвтрүүлэлтийн алдаа, доголдол гарч байна. 4.           Статистикийн маягт эсвэл тодорхой тушаал, журамд нийцүүлэн программ хангамжийг хөгжүүлж байгаа нь өөрөө учир дутагдалтай бөгөөд олон стандарт аргачлалыг нэвтрүүлэх шаардлагатай байна. Энэ мэтчилэн бусад асуудлын хүрээнд санал, хүсэлтээ илэрхийлж, тус яамны зүгээс цаашид судлан, шийдвэрлэхэд дэмжлэг үзүүлж ажиллахаар боллоо.

“Төрийн цахим шилжилт, төрийн үйлчилгээнд хиймэл оюун ухааныг нэвтрүүлэх боломж ба шийдэл” сэдэвт зөвлөлдөх уулзалт, хэлэлцүүлэг боллоо

Цахим хөгжил, харилцаа холооны яам, Төрийн бүтээмжийн үндэсний хорооны ажлын алба хамтран “Төрийн цахим шилжилт, төрийн үйлчилгээнд хиймэл оюун ухааныг нэвтрүүлэх боломж ба шийдэл” сэдэвт хэлэлцүүлгийг хиймэл оюун ухааны чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг, үйл ажиллагаандаа идэвхтэй ашиглаж байгаа 20 орчим байгууллага, мэргэжилтнүүдийн оролцоотойгоор зохион байгууллаа. Хэлэлцүүлэгт ЮНЕСКО-ийн Монголын үндэсний комисс оролцож, тус байгууллагаас гаргасан “Хиймэл оюун ухаан ба ёс зүй” зөвлөмжийг комиссын ерөнхий нарийн бичгийн дарга С.Болдсайхан танилцуулав. Оролцогчид Монгол Улсад одоо хөгжүүлэгдэж байгаа хиймэл оюун ухааны технологийн шийдлүүд, цахим шилжилт тэр дундаа төрийн үйлчилгээнд хиймэл оюун ухааныг ашиглах боломж нөхцөл, үндэсний хэмжээнд өгөгдөл, мэдээллийг ил тод, нээлттэй, ялангуяа машинд уншигдах хэлбэрээр нээлттэй болгох, төр, хувийн хэвшлийн байгууллагуудын уялдаа холбоог хангах талаар нээлттэй санал солилцлоо. Хэлэлцүүлгийн үр дүнд оролцогчид Монгол Улсад хиймэл оюун ухааны салбарыг хөгжүүлэхэд хамтран ажиллах зорилгоор холбогдох байгууллага, мэргэжилтнүүдийн төлөөллөөс бүрдсэн зөвлөлийг тус яамны дэргэд байгуулж, цуврал уулзалтуудыг тогтмол зохион байгуулж байхаар шийдвэрлэв.