ҮЙЛ ЯВДАЛ ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банкны төв азийн бүсийн захирал Сзанна Харгитай тэргүүтэй төлөөллүүдтэй уулзлаа 2022.10.18 Монгол Улсын цахим шилжилтийн салбарт хамтран ажиллах тухай Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам, Европын Сэргээн босголт хөгжлийн банк хоорондын харилцан ойлголцлын санамж бичгийг 2022 оны 5 дугаар сарын 26-нд байгуулсан. Энэ санамж бичигт “Цахим Үндэстэн” баримтлах чиглэлийг хэрэгжүүлэх тухай тусгасан. Үүнд дижитал эдийн засгийг хөгжүүлэхэд тулгамдаж буй бэрхшээл боломжуудыг тодорхойлох, дижитал дэд бүтцийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, цахим худалдааг хөгжүүлэх, дижитал бизнесийг дэмжих, Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын хэмжээнд хэрэгжүүлэх арга хэмжээ, төслүүд, хөрөнгө оруулалтын боломжийг судлах, шаардлагатай үед зохион байгуулалт болон түүнтэй холбоотой мэдээллээр хангах зэрэг чиглэлүүд багтсан. ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал өнгөрсөн хугацаанд хамтарч ажилласанд талархал илэрхийлж, дээрх санамж бичгийн хүрээнд болон яамнаас дэвшүүлсэн стратегийн зорилго, зорилтууд, Европын холбооны орнуудын сайн туршлагуудыг харгалзан үзэж, хамтран ажиллах талаар санал солилцлоо. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ

Технологийн сэтгүүлээс 2025 оны чиг хандлагыг тодорхойллоо. Ингэхдээ хиймэл оюун ухаан болон бусад дэвшилтэт технологитой дэлхий даяар хэрхэн хөл нийлүүлэн алхах талаар дурджээ. Цаашлаад шинэлэг инновацын нэгдэл нь дэлхийн технологийн хөгжилд түлхэц болж байна.  Аж үйлдвэрүүд, тахлын дараах дижитал өөрчлөлт, тогтвортой байдлын чиг үүрэг нэмэгдэхийн хэрээр технологиуд хурдацтай хөгжиж, бүх хүмүүст боломж, сорилтуудыг бий болгож байна. Мөн уламжлалт технологиос хүн болон хиймэл оюун ухаан хоорондын хил хязгаар ойртож, илүү боловсронгуй, бие даасан систем рүү шилжих хувьслыг тусгажээ. Ингээд 2025 оны технологийн чиг хандлагыг танилцуулъя.  1. Хиймэл оюун ухааны шийдвэр гаргалт 15%-д хүрнэ  Хиймэл оюун ухаан нь 2025 оны шилдэг технологийн чиг хандлагыг тодорхойлно. Мансууруулах бодис илрүүлэх, асар их мэдээллийн багцад хурдан дүн шинжилгээ хийх, харилцагчийн үйлчилгээ, ложистик, эрүүл мэнд зэрэг олон салбарыг хамарсан хэрэглээ нь түүний хүч чадлын нэгээхэн хэсэг.  Үүний зэрэгцээ санхүүгийн салбарт хиймэл оюун ухааныг зах зээлийн чиг хандлагад дүн шинжилгээ хийх, хөрөнгө оруулалтын боломжийг үнэлэх, хувийн санхүүгийн төлөвлөгөө гаргахад ашиглаж байна. Энэхүү технологи нь үндсэндээ асуулт хариултын системээс хүний ​​удирдлагагүйгээр аж ахуйн нэгжтэй холбоотой ажлыг гүйцэтгэх чадвартай автомат машин агентууд руу шилжихэд тусалдаг. 2028 он гэхэд өдөр тутмын ажлын шийдвэр гаргалтын 15% нь хиймэл оюун ухаанаар шийдэгдэх аж. Тухайлбал Майкрософт Их Британийн Засгийн газартай олон жилийн хугацаатай гэрээ байгуулж, төрийн байгууллагуудад хиймэл оюун ухааны хэрэглүүрийг ашиглах боломжийг санал болголоо.  2. AI засаглалын платформууд Европын холбооны хиймэл оюун ухааны тухай хууль нь ёс зүйтэй, аюулгүй ашиглах хууль эрх зүйн хүрээнд зохицуулах зорилготой. AI засаглалын платформууд нь хиймэл оюун ухааныг хариуцлагатай хэрэгжүүлэх хэрэгцээ өсөн нэмэгдэж буй асуудлыг шийдэж байна. 2028 он гэхэд хиймэл оюун ухааны удирдлагын цогц платформыг хэрэгжүүлдэг байгууллагууд хиймэл оюун ухаантай холбоотой ёс зүйн зөрчлийг 40%-иар бага мэдрэх аж.  Credo AI болон Fairly AI зэрэг компаниуд хиймэл оюун ухааны засаглалын шийдлүүдийг тэргүүлдэг. Ялангуяа Credo AI нь байгууллагуудыг Европын холбооны AI-ийн тухай хуульд бэлтгэхэд туслах хэрэгслүүдийг санал болгодог. 3. Хуурамч мэдээллийг илрүүлэх технологи Технологийн эрин үед хиймэл оюун ухаанаар сайжруулсан хортой халдлага, хуурамч мэдээллээс хамгаалах асуудал хөндөгдөнө. Тиймээс итгэлцлийг системтэйгээр ялгаж, шударга байдлыг хангах, жинхэнэ эсэхийг үнэлэх, дүр эсгэхээс урьдчилан сэргийлэх арга зүйн системээр хангах шаардлага бий. Дээрх аюул заналхийллийг илрүүлж, бууруулахад хиймэл оюун ухааныг ашиглаж, худал мэдээлэл тархахтай тэмцэж эхэллээ.  Технологийн томоохон компаниуд хиймэл оюун ухаанаар үүсгэсэн агуулгыг задруулахыг үүрэг болгов. Мета мэдээллийн аюулгүй байдалд хөрөнгө оруулалт хийж буй бол Google, Microsoft илрүүлэлтийн дэвшилтэт алгоритмуудыг боловсруулж байна. Үүний зэрэгцээ PwC компани болон сэтгүүлчдэд ташаа мэдээллийг хянах, тэмцэхэд туслах арилжааны үйлчилгээ бий болж эхэлжээ. 4. Квантад тэсвэртэй алгоритмуудыг боловсруулж байна  Постквантын криптографи (PQC) нь одоогийн шифрлэлтийн аргыг эвдэж буй квант компьютеруудын аюул заналхийллээс сэргийлж байна. Үүний зэрэгцээ Google, IBM, Microsoft компаниуд квантад тэсвэртэй алгоритмуудыг боловсруулж байгаа бөгөөд АНУ-ын Үндэсний Стандарт, Технологийн Хүрээлэн (NIST) 2024 оны 8-р сард шинэ PQC стандартаа зарлаж, салбарын шилжилтийг удирдан чиглүүлэв. 5. Хиймэл оюун ухаанд суурилсан дуут туслахууд Хиймэл оюун ухааныг физик орон зайтай нэгтгэж, тав тух, үр ашгийг тасралтгүй нэмэгдүүлж байна. Жишээлбэл, эрүүл мэндийн салбарт өвчтөний тусламж үйлчилгээ, ажилтнуудын үр ашгийг дээшлүүлдэг илүү ухаалаг, мэдрэмжтэй орчныг бүрдүүлжээ. Мөн сэтгэцийн эрүүл мэндэд анхаардаг стартап болох Eleos Health эмчилгээгээ сайжруулахын тулд хүрээлэн буй орчны мэдээллийг ашигладаг.  6. Эрчим хүчний хэмнэлттэй тооцоолол Эрчим хүчний хэмнэлттэй тооцоолол нь дата төвүүдийн байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөлөл болон хиймэл оюун ухааны ажлын ачаалалтай холбоотой өсөн нэмэгдэж буй санаа зовоосон асуудлыг шийдвэрлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Тооцооллын гүйцэтгэлийг хадгалах эсвэл сайжруулахын зэрэгцээ эрчим хүчний хэрэглээг багасгах, ялангуяа хиймэл оюун ухааны сургалт, симуляци зэрэг тооцоолол их шаарддаг програмуудад зориулагджээ. Microsoft дата төвүүдээ 100% сэргээгдэх эрчим хүчээр хангах үүрэг хүлээсэн. АНУ-ын Эрчим хүчний яамны Үндэсний эрчим хүчний судалгааны шинжлэх ухааны тооцооллын төв нь GPU хурдасгасан кластерууд нь зөвхөн CPU-тэй харьцуулахад эрчим хүчний үр ашгийг 5 дахин сайжруулах боломжтойг харуулсан. 7. Гибрид тооцоолол нь инновацийн үр ашигтай орчинг бий болгоно Технологийн салбар дахь Hybrid Computing-ийн үүрэг бол нарийн төвөгтэй асуудлуудыг шийдвэрлэхийн тулд янз бүрийн тооцооллын парадигмуудыг нэгтгэх юм. Гүйцэтгэлийг сайжруулах янз бүрийн механизмуудыг нэгтгэж, хиймэл оюун ухаан зэрэг технологийг одоогийн хязгаарлалтаас давах боломжийг олгоно.  IBM, Microsoft зэрэг компаниуд энэ салбарт шинийг санаачилж, төрийн болон хувийн үүлэн технологийн нөөцийг нэгтгэсэн шийдлүүдийг санал болгож байна. Түүнчлэн IBM-ийн гибрид үүлэн үйлчилгээ нь бизнесүүдэд дэвшилтэт технологийг нэвтрүүлэхийн зэрэгцээ одоо байгаа дэд бүтцийг ашиглах боломжийг олгож, салбар хоорондын инновац, үр ашгийг нэмэгдүүлнэ. 8. Орон зайн тооцоолол Орон зайн тооцоолол нь ойрын 5-7 жилийн хугацаанд “хялбаршуулсан ажлын урсгал болон сайжруулсан хамтын ажиллагаа”-аар байгууллагын үр нөлөөг мэдэгдэхүйц нэмэгдүүлэх болно. Ингэхдээ физик болон дижитал ертөнц хоорондын харилцан үйлчлэлийг сайжруулахын тулд AR, VR болон холимог бодит байдлыг нэгтгэхээр төлөвлөжээ. Тодруулбал, “Майкрософт” компанийн HoloLens нь хэрэглэгчдэд дижитал мэдээллийг бодит орчинд авах боломжийг олгоно. Харин Apple-ийн Vision Pro нь хэрэглэгчийн оролцоог дахин тодорхойлж байна.  9. Олон үйлдэлт роботууд  Олон үйлдэлт роботууд нь уламжлалт даалгаварт зориулагдсан роботуудыг сольж технологийн салбарыг өөрчилж байна. 2030 он гэхэд хүмүүсийн 80% нь ухаалаг роботтой өдөр бүр холбогдох болно гэдгийг онцоллоо. Amazon болон Siemens нь үйл ажиллагааны уян хатан байдлыг сайжруулахын тулд олон үйлдэлт робот техникт хөрөнгө оруулалт хийж байна. Амазон эдгээр роботуудыг агуулахын бараа бүтээгдэхүүнийг ангилахаас эхлээд савлах хүртэл ажилд ашигладаг бол Siemens үйлдвэрлэлийн шугамыг оновчтой болгохын тулд тэдгээрийг үйлдвэрлэлийн процесст нэгтгэдэг. 10. Хүмүүс өөрсдийн бодлоор төхөөрөмж удирддаг болно  Элон Маск хүний сэтгэхүйгээр дамжуулан төхөөрөмжийг удирдах тархины суулгацыг шинэчлэх төслийг хэрэгжүүлж байна. Энэ нь тархины үйл ажиллагааг уншиж, тайлах технологиор дамжуулан хүний ​​танин мэдэхүйн чадварыг сайжруулах юм. 2030 он гэхэд дээрх технологи ажилчдынх нь 30 хувьд хүрэх таамаглалыг гаргав.  Тодруулбал, хувь хүмүүст өөрсдийн бодлоор төхөөрөмжийг удирдах боломжийг олгодог суулгацыг хөгжүүлж байгаа гэсэн үг. Улмаар хүний ​​ур чадварыг дээшлүүлэх, маркетинг, гүйцэтгэлийг оновчтой болгоход ашиглах боломжтой аж.  Эх сурвалж: Technology Magazine

ҮЙЛ ЯВДАЛ 55 жилийн түүхтэй Хүүхдийн паркт дижитал ертөнц “амилна” Үндэсний соёл амралтын хүрээлэн буюу та бидний нэрлэж заншсан “Хүүхдийн парк” -т дижитал ертөнц тун удахгүй “амилах” гэж байна. Тэртээ 1966 онд хүүхэд, залуучуудын чөлөөт цагаа зөв боловсон өнгөрүүлэх зорилгоор нээгдэж байсан Хүүхдийн парк өнөөдрийг хүртэлх хугацаанд хоёроос гурван удаа л шинэчлэл хийж байжээ. Тодруулбал, Хүүхдийн парк нь анх 1966 онд 37 га талбайд 6000 мод бут, 60 гаруй мянган м2 зүлэгжсэн талбай, 8 км зам, пионерийн хүндэтгэлийн талбай, бага оврын морин тойруулга, дүрст тойруулга, алсыг харагч, микропоезд, гинжит тойруулга, пуужин, савлуур, хүүхдийн машин, дугуй, угсаатны зүйн музей, үлгэрийн гэр, кинотеатр, тунгалаг уст жижиг нуур зав, Алтанхүү баатар, хүч сорих мэргэн буудах тоглоом, хийн буудлага, теннис, биллиард, футбол зэрэг 27 цэг, нэгж ашиглалтад орж байв. Харин 1979 онд 1.8 га талбай бүхий том нуурыг барьж байгуулах ажилд орж, 1980 онд ашиглалтад оруулж байв. Мөн 1981-1983 онд улсын хөрөнгө оруулалтаар ЗХУ-аас захиалан шинээр алсыг харагч, сюрприз, уран жолоодлогын машин, гэрлэн дохиот, микро автобус, хөгжөөнт аяллын галт тэрэг, далайчин зэрэг 124 мянган төгрөгийн үнэтэй 7 төрлийн том талбайн аттракцин, 129,3 мянган төгрөгийн үнэ бүхий том хүний зориулалттай 16, хүүхдийн зориулалттай 8 нийт 24 төрлийн автомат тоглоомыг ЗХУ-аас худалдан авч ашиглалтад оруулж байжээ. 1986 оноос урлал чимэглэлийн мастерын газар шинээр байгуулж, байгууллагаа үлгэр жишээ соёлжуулан тохижуулах ажил хийж, энэ хугацаанд хашааны баруун ба төв хаалга, ардын язгуур урлагийн “ Түмэн эх” чуулгын байр, “Хотол баясгалант” харш, гадаадын аялагч жуулчдыг хүлээн авах үйлчлэх өрөө, дэлгүүр ,монгол үндэсний иж бүрэн тоног төхөөрөмжтэй сийлбэр, гоёл чимэглэлтэй гэр, цэцгийн хүлэмж, автомат тоглоомын төвийг шинээр байгуулж байсан түүхтэй. Тэгвэл 2021 онд Хүүхдийн паркийг шинээр харах цаг тун удахгүй тохиох гэж байна. Тодруулбал, Хүүхдийн паркт 9-р сарын 17,18,19-ний өдрүүдэд цахим шилжилтэд түүчээлэх үндэсний арга хэмжээ болох “Digital Nation -2021” зохион байгуулагдах гэж байна. Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газар, Соёлын яам болон үндэсний 100 гаруй компани хамтран Хүүхдийн паркт дижитал амьдралын хэв маягаар аялуулахаар бэлтгэлээ хангаад байгаа ажээ. Тус арга хэмжээг угтан Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газрын санаачилгаар Монголын анхны барилга дээрх 3D зураглалт үзүүлбэрийг Улаанбаатар хотын төв талбай буюу “Төв Шуудан”-гийн барилга дээр иргэд, олон нийтэд 10 хоногийн туршид толилууллаа. Монгол Улс нь 2023 онд улсын хэмжээнд 5G сүлжээг нэвтрүүлэхээр зорьж байгаа бөгөөд үүний эхлэл болгож, “Digital Nation -2021” үндэсний арга хэмжээний үеэр 5G туршилтыг хийнэ. 5G туршилтыг үндэсний томоохон компаниуд хийх бөгөөд түүнд тулгуурласан бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ олон нийтэд танилцуулахаар зэхэж байна. Мөн Төрийн цахим үйлчилгээний нэгдсэн систем “e-Mongolia” -гийн шинэчилсэн хувилбарыг танилцуулах гэж байна. “e-Mongolia”  нь 2020 оны 10-р сарын 1-нд олон нийтэд анх танилцуулагдсан бөгөөд өдгөө 56 байгууллагын 540 үйлчилгээ нэгтгэгдэж, 1,9 сая хэрэглэгчтэй болоод байгаа ажээ. Тус систем нь шинэчлэгдсэнээр иргэд бичиг баримтаа биедээ авч явах шаардлагагүй болох бөгөөд гар утасны аппликейшнээсээ бичиг баримтаа үзүүлэх боломжтой болж буйгаараа онцлог юм. Мөн иргэд тус систем рүү хялбар нэвтрэх гаргалгааг хийж байгаа ажээ. Энэ мэтчилэн олон гэнэтийн бэлэгээр дүүрэн байх “Digital Nation -2021” үндэсний арга хэмжээний үеэр уламжлал ёсоор “Цахим Үндэстэн”  хэлэлцүүлэг, “Women in ICT” олон улсын болон дотоодын форум, Боловсрол, Эрүүл мэнд, Нийгмийн хамгаалал зэрэг сэдэв дор салбарын цахим шилжилт хэлэлцүүлгүүд бүтэн гурван өдрийн туршид өрнөх юм. Салбарын бодлого тодорхойлогчид, гол тоглогчид, шинэ тутам бизнесүүд, дэвшилтэт технологийн манлайлагчид, цахим эриний ухаалаг иргэд бүгд нэг дор цуглах цахим шилжилтэд түүчээлэх энэ намрын томоохон арга хэмжээ “Digital Nation-2021”-т урьж байна. “Digital Nation -2021” үндэсний арга хэмжээ 09-р сарын 17, 18, 19-нд Хүүхдийн парк дээр зохион байгуулагдана.  Тодруулбал, 2021 оны 09-р сарын 17-нд өглөөний 09.00 цагт “Digital Nation-2021” арга хэмжээ үүдээ нээх бөгөөд энэ өдөр харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын 100 жилийн ойн баярын хурал, Women in ICT forum хэлэлцүүлэг, тус салбарын B2B уулзалт, мэдээллийн технологийн салбарын үзэсгэлэн болох аж. Харин албан ёсны нээлт 2021 оны 09-р сарын 17-ны 20.00 цагт болно. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ