Монгол Улсад их хүчний радио станцууд байгуулагдаж, радио өргөн нэвтрүүлгийн сүлжээ үүссэн нь /Цуврал №3/

ҮЙЛ ЯВДАЛ

2021.01.26

МАХН-ын ТХ-ны УТТ-ны 1956 оны 10 дугаар сарын хурлаар “Харилцаа холбоо, радио өргөн нэвтрүүлгийг 1957-1970 онд хөгжүүлэх ерөнхий схемийг зохиож батлах” үүрэг чиглэл өгөгджээ. Энэ ерөнхий схемд Улаанбаатар хотын урт долгионы нэвтрүүлэх станцын хүчин чадлыг 150 кВт болгох, Баян-Өлгий, Есөнбулагт дунд долгионы станц байгуулах, Улаанбаатар хотоос гадаадын сонсогч нарт зориулсан нэвтрүүлэг дамжуулах, орон нутгийн бүх радио зангилаануудын хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, зурагт радиогийн төв байгуулах зэрэг хөгжлийн асуудлуудыг шийдвэрлэх зорилт тавьжээ. Хонхор дахь их хүчний радио станц байгуулагдсан нь

Монголын талаас Холбооны яамны орлогч сайд М.Чимэддорж, нөгөө талаас “СовМонголметалл” геологи хайгуулын дарга Н.Г.Смирнов нар “Радио станцын техникийн барилга, ажилчдын орон сууц барих газрын геологи хайгуулын ажил хийх, 7 км урт цахилгаан шугам татах, трасс сонгох, 46 км урт радио программ дамжуулах кабель шугамыг хайгуул хийх, 2,5 км авто замын хайгуул хийхээр гэрээ байгуулж, ЗХУ-ын Холбооны Яамны зураг төслийн институт Хонхорын станцын зураг төслийг хийжээ. Радио станцыг барих талбайг Бүхэг, Түргэн, Хүй 7 худагт хайгуулын ажил хийж, дэд бүтцийн хангамжийн дагуу Хонхорыг сонгож, радио төвийн барилгыг Барилгын яам, бусад угсралт монтажийн ажлыг Тээвэр–Холбооны яам гүйцэтгэхээр болжээ. 1959 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн СнЗ-ийн 499 тоот тогтоолоор “Улсын радио нэвтрүүлэх төв”-ийг байгуулжээ.

Улмаар БНМАУ-ын Тээвэр-Холбооны яамны 1960 оны 1 дүгээр сарын 30-ны өдрийн тушаалаар “Хонхорын радио нэвтрүүлэх төв”, “Нарангийн радио хүлээн авах төв” хоёрыг нэгтгэж, “Улсын радио нэвтрүүлэх төв” байгуулав.

Тухайн үедээ бүтээн байгуулалтын өргөн талбар болж, хоёр жил гаруй хугацаанд үргэлжилсэн асар том барилга байгууламж болох Радио нэвтрүүлэх төв 1960 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдөр ашиглалтанд орсон байна. Тус станцыг В.И.Лениний мэндэлсэний 90 жилийн ойг тохиолдуулан БНМАУ-ын АИХ-ын зарлигаар түүний нэрэмжит болгожээ.

Радио нэвтрүүлэх төвийг нээж, ашиглалтанд оруулах цуглаанд нам засгийн удирдагчид Ю.Цэдэнбал, Б.Балжинням, Ц.Дүгэрсүрэн, Д.Моломжамц, Д.Төмөр-Очир, Н.Жагварал, Д.Майдар нарын тухайн үеийн бүх яамдын сайд дарга нар болон гадаад орнуудаас суугаа Элчин сайдууд оролцжээ. Цуглааныг Улаанбаатар хотын намын хорооны 1-р нарийн бичгийн дарга н.Лувсанравдан нээж үг хэлсний дараа тус төвийг В.И.Лениний нэрэмжит болгосон БНМАУ-ын АИХ-ын зарлигийг ИХ-ын тэргүүлэгчдийн орлогч дарга Д.Балжинням уншиж танилцуулжээ. Нам засгийн удирдагч Ю.Цэдэнбал Хонхор дахь шинэ станцын залгах кнопыг дарж, ажиллагаанд оруулсан байна.

Хонхор дахь Радио нэвтрүүлэх төвийг нээж Д.Моломжамц үг хэлж байгаа нь /1960.4.22/

Радио нэвтрүүлэх төвийн нээлтэнд оролцсон нам засгийн удирдагчид /1960.4.22/

Тус нэвтрүүлэх төв ашиглалтанд орсноор үндэсний радио өргөн нэвтрүүлэг дамжуулах хүчин чадал 1934 онд ашиглалтанд орсон станцынхаас 15 дахин ихэсч, радио сонсголын чанар орон нутагт эрс сайжирсаны зэрэгцээ гадаад орны сонсогчдод зориулсан тусгай нэвтрүүлгийг богино долгионы станцаар дамжуулах техникийн боломж бүрдсэн юм.

1960 онд ашиглалтанд орсон Радио нэвтрүүлэх төвийн дэд бүтэц бүхий иж бүрэн барилга байгууламж нь:

Урт долгионы 257 метр өндөртэй антенн матч,
Эрчим хүчний 35/6 кВ, 2000 кВа дэд станц,
Улаанбаатар-Хонхорыг холбосон программ дамжуулах 28 км кабель шугам,
СДВ-150кВт хүчин чадалтай “Иней” маркийн их хүчний урт долгионы нэг иж бүрэн радио нэвтрүүлэх станц,
Богино долгионы цараанд ажиллах РГД65/4,ВГДШ, ВГДШ-2У маркийн 16-53 метр өндөртэй 23 ширхэг антеннууд,
КВ-15/25М кВт чадалтай “Урал” маркийн их хүчний богино долгионы станц хоёр иж бүрэн радио нэвтрүүлэх станцууд,
КВ-50 кВт-ын хүчин чадалтай “Снеги” маркийн их хүчний богино долгионы хоёр иж бүрэн радио нэвтрүүлэх станцууд,
КВ-5кВт-ын хүчин чадалтай “Град” маркийн богино долгионы хоёр иж бүрэн радио нэвтрүүлэх станцууд,
Хонхорт байрлах 18 айлын болон Нарангийн хүлээн авах станцын 27 айлын орон сууцууд,
Наранд байрлах хүлээн авах иж бүрэн станцуудаас тус, тус бүрдэж байв.

Радио нэвтрүүлэх төвийн анхны инженер Ц.Мятав ДСВ-150кВт нэвтрүүлэгчийг тохируулж байгаа нь.

1960 онд ашилалтанд орсон Радио нэвтрүүлэх төвийн хөргөлтийн төхөөрөмжүүд. Техникч С.Жигжид

Хонхорын станцын анхдагчууд

Хонхор дахь радио нэвтрүүлэх төв ашиглалтанд орсноор 1961 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн радио өргөн нэвтрүүлгийг нэг ба хоёрдугаар программаар өдөр бүр 21 цагийн нэвтрүүлэг дамжуулдаг болж, улмаар 1964 оны 6 дугаар сараас “Улаанбаатараас ярьж байна” гадаад хэлний нэвтрүүлгийг монгол, хятад хэлээр Хөх хот, Бээжин чиглэлд, 1965 оны 1 дүгээр сараас Алс дорнод, Зүүн өмнөд Азийн чиглэлд 7 хоногт 2 удаа англи хэлний, 1970 оноос Африкийн чиглэлд франц хэлээр тус, тус Хонхор дахь богино долгионы КВ-25, КВ-50 кВт-ын нэвтрүүлэгчүүдээр дамжуулан нэвтрүүлж эхэлсэн байна. Мөн 1965 оноос Улсын радио нэвтрүүлэх төвийн богино долгионы 50 ба 25 кВт-ын радио станцуудаар ЗХУ-ын Холбооны Яамтай байгуулсан гэрээний дагуу “Зөвлөлтийн тусгай гадаад нэвтрүүлэг”-ийг дахин дамжуулж байв.

МАХН-ын Төв Хорооны 108 тоот тогтоолоор 1975 оны 4 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн Монголын радиогийн 1 дүгээр программын нэвтрүүлгийг улс орон даяар өдөр бүр 06.00-23.00 цагт тасралтгүй дамжуулж байхаар шийдвэрлэжээ.

Мэдээлэл бэлтгэсэн: Захиргаа, удирдлагын газрын ахлах мэргэжилтэн Н.Цэвээндарь

Монгол Улсын Зөвлөх инженер Т.Гантөмөр

Бусад мэдээ

Давос 2025: Дэлхийн удирдагчид AI-ийн сорилттой нүүр тулж байна

2025-01-21

Дэлхийн удирдагчдын уулзалдах цэг болж, тухайн жилийнхээ нийгэм, эдийн засгийн өнгийг тодорхойлдог Дэлхийн эдийн засгийн форум буюу “Давос”-ын чуулган “Ухаалаг эрин үеийн хамтын ажиллагаа” сэдвийн дор нэгдүгээр сарын 20-24-ний өдрүүдэд зохион байгуулагдаж байна. Швейцарын Давос хотноо 1400 гаруй эксперт, бодлого тодорхойлогч, салбарын манлайлагчид ойрын болон дунд хугацаанд дэлхийн эдийн засагт заналхийлж буй гол эрсдэл болон боломжит шийдлүүдийг нэрлэж эхэллээ. Сүүлийн үеийн судалгаагаар технологи, тэр дундаа хиймэл оюун ухаан, квант тооцоолол нь салбар хоорондын бизнесийг өөрчлөх, тасалдуулахад хүргэдэг гол хүчин зүйл болж байгааг онцлов. Мөн хиймэл оюун ухаан, квант тооцоолол, блокчейн хурдацтай дэвшилд хөтлөгдөн өөрчлөлтийг түүчээлж байна. Түүнчлэн аж үйлдвэрүүд зөвхөн дээрх томоохон технологийн шинэчлэл төдийгүй газар хөдлөлтийн гео-эдийн засгийн өөрчлөлтийг харгалзан бизнесийн стратегиа өөрчлөх шаардлагатай болжээ. Давос хотноо болж буй “Дэлхийн эдийн засгийн форум- 2025”-ийн уулзалтад оролцогчид үүнийн дагуу салбаруудаа өөрчлөхийн зэрэгцээ богино хугацааны зорилго, урт хугацааны зайлшгүй шаардлагуудыг хэрхэн тэнцвэржүүлэх талаар хэлэлцэж, шийдлүүдийг ярилцах юм. Чуулга уулзалтаар цахим орон зай илүү төвөгтэй болж байгаа ч кибер аюулгүй байдлын шилдэг мэргэжилтнүүд гарц, шийдлийг нэрлэж байна. Тодруулбал, Форумын кибер аюулгүй байдлын тэргүүлэх тайланд геополитикийн хурцадмал байдал, шинээр гарч ирж буй технологийн хурдацтай хэрэглээ зэрэг хүчин зүйлсээс шалтгаалж кибер ландшафт улам бүр төвөгтэй болж байгааг илэрхийлсэн. Энэ нь байгууллага, улс үндэстний хувьд гүн гүнзгий, өргөн хүрээтэй үр дагавартай бөгөөд кибер тэгш бус байдлыг улам хурцатгаж байгааг ч анхааруулав. Ингээд Давосын чуулга уулзалтаар дараахь сэвдүүдийг онцолж байна. Дижитал өөрчлөлтөд үзүүлэх нөлөөлөл, цар хүрээг чиглүүлж буй сэтгэлгээний өөрчлөлт Глобал гэрэлт цамхаг сүлжээ (GLN) нь дижитал өөрчлөлтөөр бүтээмж, тогтвортой байдалд онцгой нөлөө үзүүлсэн компаниудыг хүлээн зөвшөөрдөг. Энэхүү цагаан номд хамгийн сүүлийн үеийн 36 Гэрэлт цамхаг сүлжээнд нэгдэхийн тулд дижитал “хэмжээний уналт”-тай тэмцэхээс эхлээд хөрөнгө оруулалт хийх хүртэл туршлага, сургамжуудыг тайлагнадаг. Энэхүү цагаан ном баримт бичиг нь хамтын ажиллагаа, инновац ашиглан эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэхэд чиглэсэн өөрчлөлтийн хандлагыг санал болгож, дэлхийн эрүүл мэндийн мэдээллийн сүлжээний эдийн засгийн алсын харааг харуулж байна. Энэ нь эрүүл мэндийн өгөгдлийн хамтын ажиллагааны чухал хүчин зүйлүүд болон эрүүл мэндийн салбарт үр дүнтэй, өргөжүүлэх боломжтой шийдлүүдийг бий болгоход шаардлагатай амжилтын түүх, стратегиудыг судалдаг аж. GovTech-ийн дэлхийн олон нийтэд үзүүлэх нөлөө Дэлхийн Засгийн газар оюун ухааны эрин үеийг гүйцэж чадах уу гэдэг томоохон шалгуурын өмнө ирээд байна. 2034 он гэхэд GovTech буюу Төрийн дижитал системүүд нь дэлхийн хэмжээнд 9.8 их наяд ам.долларын олон нийтийн үнэ цэнийг нээж, Засгийн газрын үйл ажиллагаа, хүмүүстэй харилцах арга хэлбэрийг өөрчлөх аж. Аливаа Засгийн газрууд үр ашиг, ил тод байдал, тогтвортой байдлын эрэлт хэрэгцээ нэмэгдэж байгаа энэ үед GovTech нь үйл явцыг оновчтой болгох, зардлыг бууруулах, олон нийтийн итгэлийг сэргээх шийдлүүдийг санал болгодог. Тиймээс Засгийн газрууд инновацыг хүлээн зөвшөөрч, төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагааг дэмжих чиглэл рүү явж байна. Аж үйлдвэрийн 4 дэх хувьсгалын төв Энэтхэг Энэтхэг нь сүүлийн зургаан жилийн хугацаанд аж үйлдвэрийн 4 дэх хувьсгалын төвийг байгуулж, 1.25 сая иргэнд шууд нөлөөлж, санаачилгуудаараа дамжуулан үр дүнтэй өөрчлөлтийг авчирчээ. Ингэхдээ үе шаттайгаар цогц сорилтуудыг шийдвэрлэх боломжтой технологиудыг өргөжүүлж, олон талт хамтын ажиллагааны ач холбогдлыг бий болгосон. Квантын эдийн засгийг нэвтрүүлэх нь Энэхүү тайлан нь тооцоолол, мэдрэгч, харилцаа холбоо, аюулгүй байдал гэсэн гурван үндсэн чиглэлээр дэлхийн аж үйлдвэр, эдийн засгийг өөрчлөх квант технологиудыг өөрчлөх чадамжийг онцолж байна. Дээрх технологи нь жишээлбэл, дэвшилтэт машин сургалт, симуляци ашиглан бизнесийн үйл ажиллагааг оновчтой болгож, өвчний илрүүлэлтийн нарийвчлалыг сайжруулж, хамгийн сүүлийн үеийн шифрлэлтээр өгөгдөл дамжуулах найдвартай байдлыг хангаж чадах аж. Ухаалаг эрин үеийн үйлдвэрүүд COVID-19 тахлаас эхлээд уур амьсгалын өөрчлөлт, мөргөлдөөний хүчтэй нөлөөлөл хүртэл сүүлийн хэдэн жил аж үйлдвэр, нийлүүлэлтийн сүлжээнд бараг байнгын тасалдал гарч ирсэн. Энэхүү тасалдал нь сорилтуудыг бий болгохоос гадна эхний хөрөнгө оруулалтаас бодит хэрэглээ рүү хурдан шилжих чадвартай хүмүүст бүтээмж, өсөлт, илүү тогтвортой байдлын боломжуудыг олгов. Судалгаанаас харахад дижитал өөрчлөлт нь тогтвортой байдал, нээлттэй инновацын хурдасгуур болж чадна гэж харж байна. Улс орны удирдагчдад эдгээр шилжилтийн боломжуудыг ашиглахын тулд шинэ, орчин үеийн манлайллын хэрэгсэл хэрэгтэй. Ингэхдээ боловсон хүчин, хүний нөөцөө бэлдэх, ирээдүйд хариуцлагатай хиймэл оюун ухаантай ажиллах хүчийг бий болгох асуудал чухлаар яригдаж байна. AI засаглалын холбоо (AIGA) нь салбаруудаа өөрчлөх замаар дэлхийн удирдагчдыг нэгтгэж, хиймэл оюун ухааныг хариуцлагатай нэвтрүүлэх шилдэг туршлагыг бий болгохыг зорьж байна. Үйлдвэрлэлийн экосистемийг өөрчилж, нийгэмд урт хугацаанд үр өгөөжөө өгөх боломжтой хиймэл оюун ухааны практик хэрэглээ, инновацыг нэгэн зэрэг судалж буй. Гэхдээ хиймэл оюун ухаан, квантын тооцоолол, биотехнологи, робот техник, автоматжуулалт болон бусад салбарын дэвшил нь олон боломжийг олгож байгаа ч шинэ технологиуд нь эрчим хүчний эрэлт хэрэгцээг нэмэгдүүлж байна. Тиймээс олон улсын эрчим хүчний агентлаг (IEA) 2026 он гэхэд зөвхөн дата төвүүдийн цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээ 1000 TWh хүрч магадгүй гэж таамаглав. Энэ нь Япон улсын эрчим хүчний хэрэглээтэй тэнцэхүйц юм. Тиймээс Ухаалаг эрин үеийг эрчимжүүлэх нь асар том ажил бөгөөд дэлхийн цахилгаан эрчим хүчний эрэлт, нийлүүлэлтэд хүчтэй нөлөө үзүүлнэ. Өөрөөр хэлбэл, хурдацтай хөгжиж буй технологиуд нь эрчим хүчийг өнөөдрийнхөөс хамаагүй өндөр хурдаар залгиж байгаа юм. Кибер гэмт хэргийн сүлжээг тасалдуулах нь Дэлхийн эдийн засгийн форумын Кибер гэмт хэргийн эсрэг түншлэлээс боловсруулсан энэхүү цагаан баримт бичиг нь кибер гэмт хэргийн үйл ажиллагааг таслан зогсоохын тулд одоо байгаа түншлэлийн амжилтыг хэрхэн бэхжүүлэх талаар судалдаг. Энэ нь дэлхий даяар кибер гэмт хэргийн эсрэг үйл ажиллагааны хамтын ажиллагааг авч үзэж, үр дүнтэй түншлэлийн нийтлэг шинж чанарууд болон тэдэнд тулгардаг саад бэрхшээлийг тодорхойлдог аж. Хиймэл оюун ухааны эрин үеийн засаглал Хиймэл оюун ухаан (AI) нь дэлхий даяар үйлдвэрүүд, эдийн засаг, нийгмийг өөрчлөн хувиргагч хүч болж гарч ирж байна. Энэхүү чухал мөч нь алсын хараатай манлайлал, урьдчилан таамагласан алсын хараа, төрийн бодлогыг өөрчлөхөд хүрчээ. Шинээр гарч ирж буй шилдэг 10 технологи Шилдэг 10 хөгжиж буй технологийн тайлан нь стратегийн чухал эх сурвалж юм. Анх 2011 онд хэвлэгдсэн бөгөөд нийгэм, эдийн засагт чухал нөлөө үзүүлэх 10 технологийг тодорхойлохын тулд эрдэмтэд, судлаачид, ирээдүй судлаачдын ойлголтод тулгуурлан гаргадаг аж. Эдгээр шинээр гарч ирж буй технологиуд нь саад учруулж, хөрөнгө оруулагчид болон судлаачдын сонирхлыг татахуйц бөгөөд таван жилийн дотор цар хүрээ нь тэлэх аж. Форумын 300 гаруй шинжээч, эрдэм шинжилгээний судалгааны тэргүүлэгч хэвлэн нийтлэгч болох Frontiers-ээр дамжуулан дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг байгууллагуудаас 2000 гаруй ахлах редакторуудыг багтаасан дэлхийн сүлжээг хамарсан дүн шинжилгээ аж. AI нь байгууллагуудад нийгэм, байгаль орчны сорилтыг даван туулах их боломжийг харуулж байна. Тиймээс форумын үеэр AI for Impact: The Role of AI in Social

Төсөл хэрэгжүүлэх нэгжид “Ажилтны нээлттэй сонгон шалгаруулалт”-д урьж байна

2023-07-28

Монгол Улсын Засгийн газар, Дэлхийн банкны Олон улсын хөгжлийн ассоциацитай хамтран хэрэгжүүлж буй “Ухаалаг засаг II төсөл”-ийн Төсөл хэрэгжүүлэх нэгжид: Төслийн зохицуулагч, Санхүүгийн мэргэжилтэн, Худалдан авах ажиллагааны ахлах мэргэжилтэн, Худалдан авах ажиллагааны мэргэжилтнийг тус тус нээлттэй сонгон шалгаруулж авна. Дээрх ажлын байранд тавигдах шаардлагыг доорх холбоосоос татаж авна уу. Төслийн зохицуулагч: TOR – Projector Coordinator_MDDC_2023july.pdf – Google Драйв Санхүүгийн мэргэжилтэн: TOR – Financial Management Specialist_MDDC_2023july.pdf – Google Драйв Худалдан авах ажиллагааны ахлах мэргэжилтэн: https://drive.google.com/file/d/16Hr1BXX8v7DQcAA44sYlskOrm9CGF_B8/view?usp=sharing Худалдан авах ажиллагааны мэргэжилтэн: https://drive.google.com/file/d/17kJQQbaJBB3d6jvZnHeiK774LHoNrSdy/view?usp=sharing Сонгон шалгаруулалтад орох хүсэлтэй иргэд материалаа англи хэл дээр бүрдүүлж, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны 103 тоот өрөөнд 2023 оны 08 дугаар сарын 07-ны өдрийн 12.00 цагаас өмнө ирүүлнэ. Сонгон шалгаруулалтад орох хүсэлтэй иргэд горилж буй АЖЛЫН БАЙРНЫ НЭРИЙГ ТОДОТГОН материал ирүүлнэ.

Харилцаа холбооны 100 гаруй жилийн түүхийг өгүүлсэн сан хөмрөг

2024-11-05

Монгол Улсын анхны Ерөнхий сайд, сайн ноён хан Т.Намнансүрэн 1914 оны 12 дугаар сарын 15-нд Өргөө хот дахь Засгийн газрын телефон холбоог ашиглах дүрмийг баталснаар Монгол Улсад телефон холбоо үүссэн түүхтэй. Энэхүү телефон станц нь Соёлын өвд бүртгэгдсэн “Анхны холбооны байшин”-д байрлаж байжээ. Өөрөөр хэлбэл, тэртээ 1913 онд Сайн ноён хан Т.Намнансүрэн Орос улсад гурван сар зочлохдоо телефон утасны аппаратыг ихээхэн сонирхож байж. Үүнийг нь анзаарсан Оросын Николай хаан түүнийг нутаг буцахад нь 25 номерын гар багтаамжийн станц бэлэглэсэн үеэс манай улсын харилцаа холбооны түүх эхэлсэн гэлтэй. Монгол Улсад харилцаа холбоо үүссэн цаг үеийн анхны морзын аппаратнаас эхлүүлээд гар аргаар холбодог телефон станц, гудамжинд байрлуулдаг шуудангийн төмөр сав гэх мэт маш сонирхолтой үзмэрүүдийг 20 метр квадрат хүрэхгүй өрөөнд байрлуулжээ. Учир нь Холбооны анхны байшинд байрлаж байсан музей 1996 оноос хойш Баянгол дүүргийн 19 хороонд байрлах “Мэдээлэл холбооны сүлжээ” компанийн байрны нэг өрөөнд байрласан нь энэ. Иймд бид удаад Монголын харилцаа холбооны түүхийг өгүүлэх “Харилцаа холбооны түүхэн замналын музей”-гээр зочилсон юм. Ерөнхий сайд Т.Намнансүрэнд 1913 онд Орос Улсын II Николай хааны бэлэглэсэн 25 хэрэглэгчийн багтаамжтай телефон станцыг цахилгаан, байр, угсарч ажиллуулах хүний боломжийг харгалзан дээрх байшинд суурилуулсан тухай түүх болон дурдатгал номуудад тэмдэглэсэн байдаг. Дээрх телефон станц нь 1934 он хүртэл энэ байшиндаа ажиллаж 60, 100, 300, 500 дугаараар тус тус өргөтгөн ажиллуулж байгаад зай талбай бага учраас цаашид өргөтгөх боломжгүй болж, 1934 онд одоо Төв шуудан буй байшингийн суурин дээр радио холбоо, цахилгаан мэдээ, телефон холбоо, шуудангийн үйлчилгээ бүхий холбооны нэгдсэн хоёр давхар байшинд шилжүүлсэн түүхтэй. Харин өдгөө “Мэдээлэл холбооны сүлжээ” компанийн байранд байгааг дурдах нь илүүц биз. Тэнд Сайн ноён хан Намнансүрэнгийн хэрэглэж байсан телефон утас, суурин батерейтэй телефоны аппарат, “Рассвет” радио хүлээн авагч, морзын аппарат, VEF-TSB (3)-2 маркийн хагас автомат станц, шуудангийн төмөр сав гэх мэт музейн сан хөмрөгт 300 гаруй үнэт бүтээл, 120 гаруй номын фонд, 2000 фото зураг хадгалагдана. Энэхүү үзмэрүүдийг нүдний цөцгий мэт хайрладаг хүн бол эрхлэгч Г.Шаравдэмбэрэл. Тэрбээр өөрийнхөө амьдралыг энэхүү музейтэй холбоод даруй 25 жилийг үджээ. “Музейн үзмэрүүдээ ширхэгчлэн нүдлэн хамгаалж, өөрийнхөө хүүхдүүдийн түүхийг ярьж байгаа мэт хаана юу байгааг бүгдийг нь цээжээр үүх түүхтэй нь хэлж чадна” хэмээн бахархана. Тэнд Харилцаа холбоо, шуудангийн бүхэл бүтэн нэгэн зууны түүх бий. Сонирхолтой жишээ дурдвал, шууданг энгийн, яаралтай, маш яаралтай хэмээн ангилдаг байж. Шуудан дээрээ шувуу зурчихсан, доор нь нис нис гээд биччихсэн байвал “Маш яаралтай шуудан”-д тооцогдож, морин дэл дээрээс хүргэдэг байж. Харилцаа холбоо, шуудангийн бүхэл бүтэн нэгэн зууны түүх бий. Музейд дийлэнхдээ ахмадууд ирж, үзвэрүүдийг хараад хуучнаа дурсдаг гэнэ. “Би ингэж ажиллаж байлаа, энэ ийм байсан” гээд л хуучилна. Үүнээс гадна сүүлийн үед дунд сургуулийн хүүхдүүд ирж үздэг болжээ. Хоёр, гурван сургууль холбогдох хичээлийн программдаа музейгээр зочлох арга хэмжээг багтаасан тул хүүхдүүд ихэвчлэн мэргэжлийн чиг баримжаа авах зорилгоор ирж байгаа аж. “1898 оноос хойш хөгжсөн 100 гаруй жилийн түүхийг өнөөдрийн өдрийг иртэл манай үе үеийн холбоочид тухайн шаардлагатай үедээ ажил үйлчилгээгээ явуулж, холбооны үйлчилгээний чухлыг ард түмэндээ хүргэсээр ирсэн. Энэ түүхийг л хадгалж, ард түмэндээ мэдүүлэх зорилгоор манай музей ажиллаж байна” хэмээн Г.Шаравдэмбэрэл гуай хуучлав. Өнгөрсөн хугацаанд музейн сан хөмрөг, үзмэрийг зорин очсон цөөн тооны хүмүүс л сонирхдог байсан бол музейн зориулалтаар Холбооны анхны байшиндаа нүүж, олон нийтийн хүртээл болох өдөр тун удахгүй ирэх нь ээ.