Харилцаа холбооны салбарын 100 жил: Хиймэл дагуулын СИ зурвасаас Кюү зурваст шилжив

ҮЙЛ ЯВДАЛ

2021.02.19

“Орон нутгийг мэдээлэлжүүлэх” төслөөр 2006-2008 онд нийт 373 сум суурин газруудад тавигдсан телевизийн дамжуулах станцууд нь “Интелсат-66” хиймэл дагуулаас нэвтрүүлгээ хүлээн авч дахин дамжуулж байлаа. Хуучин бүх сумын холбооны гадаа бат бөхөөр суурилагдсан 2,3 метр диаметртэй том антенуудыг 2006-2010 онуудад буюу Кюү зурваст бүрэн шилжүүлтэл ашигласан. 2006 оноос хойш ашиглаж байсан хиймэл дагуулын аналоги телевизийн нэг сувгаар тоон телевизийн 4, радиогийн 4 суваг буюу 2мБ/сек- ын тоон урсгал дамжуулж өөрчилсөн “Интелсат” системийг 2010 оны 2 дугаар 27 өдөр хүртэл ашиглах гэрээ дуусахтай холбогдон манай улс цаашид СИ зурвас ашиглах эсвэл Кюү зурваст шилжих гэсэн том зорилтууд тулгарч мөн радио телевизийн дамжуулах салбарт: “Орон нутгийг мэдээлэлжүүлэх” төслөөр тавигдсан төхөөрөмжүүдийн хамрах хүрээг өргөсгөж, сувгийн тоог нэмэгдүүлэх, Радио телевизийн дамжуулах техник технологийг тоон технологид шилжүүлэх гэсэн төсөл хөтөлбөрийг боловсруулсан байна. 2008 оны 3 дугаар сард Монгол Улсын Засгийн газрын 119-р тогтоол гарч, манай улс Интелсатын “СИ” зурвасыг цаашид ашиглахгүйгээр сансрын холбооны “Кюү” зурваст шилжиж, олон сувгийн телевизийн өргөн нэвтрүүлгийг орон даяар дамжуулахаар 4 дэхь удаагаа хиймэл дагуулын систем түрээслэх гэрээндээ өөрчлөлт оруулсан байна. Энэ ажлыг хэрэгжүүлэх тендерт ДДИШ ХХК шалгарч, тоног төхөөрөмж нийлүүлэх ажлыг гүйцэтгэсэн байна. 2010 онд зурвас шилжүүлэх ажлыг бүх сум сууринд хийж гүйцэтгэхдээ дахин дамжуулах станцуудын чадлыг нэмэгдүүлж улмаар орон нутагт дамжуулж байгаа 4 сувгийг 6 болгож сувгийн тоог хоёроор нэмэгдүүлэн, үндэсний 4 телевизийн суваг өдөр өдрөөр ээлжлэн орон нутагт дамжуулж байгаа стандарт бус шийдлийг зогсоохоор Радио телевизийн сүлжээ УТҮГ төсөл боловсруулж, Мэдээлэл, Шуудан, Харилцаа холбоо, Технологийн газрын харьяа Бүх нийтийн үүргийн сангийн хөрөнгө оруулалтаар шийдвэрлэж, улс даяар аналоги 6 сувгийг нэгж хугацаанд дахин дамжуулах болсон байна.

Олон сувгийн телевизийн дэд бүтцийг байгуулав

Радио телевизийн сүлжээ УТҮГ байгуулагдсанаас хоёр сарын дараа Төрийн өмчийн хорооны тогтоол гарч, Мэдээлэл холбооны сүлжээ ТӨК-аас бүх сум сууринд дөрвөн телевизийн нэвтрүүлэг дамжуулах зориулалттай төрийн өмч болох дамжуулах станцыг холбогдох ажилтан, албан хаагчдын хамт шилжүүлэн, Монголын Цахилгаан холбоо ХК болон Мэдээлэл холбооны сүлжээ ТӨК-ний орон нутаг дахь салбарууд ашиглалт үйлчилгээг хариуцуулан ажиллуулах аутсорсингийн гэрээ хийж, жил гаруй ажилласан нь яваандаа ашгийн төлөө ажиллаж байгаа компаниудад төлөх төлбөрүүд аажмаар нэмэгдэж төсөв хэтрэх шинжтэй болсон.

Их хүчний станцтай зургаан аймгаас бусад аймгийн төвүүд дэх засвар үйлчилгээ, дамжуулах станц байрлаж байгаа өрөө, цамхагууд зэрэг техник нь Мэдээлэл холбооны сүлжээ ТӨК, Монголын цахилгаан холбоо ХК-ны өмч байсан ийм нөхцөлд, цаашид улс орны хэмжээнд телевизийн дахин дамжуулах үйлчилгээг тасралтгүй найдвартай тогтмол хүргэхийн тулд Радио телевизийн сүлжээ УТҮГ-аас доорх бодлогын шинж чанартай зорилтуудыг хийж хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн байна. Тухайлбал:

– Орон нутаг дахь их хүчний радио станцуудын дэд бүтэц, ИТА-ны нөөц, боловсон хүчний чадавхи, эдийн засгийн хэмнэлттэй байх зарчимд үндэслэн, бүх сум суурин газруудын ашиглалт үйлчилгээг бүсчлэн тогтоох, “Радио өргөн нэвтрүүлгийн станц”- уудын нэршлийг “….аймаг дахь Радио телевизийн газар” болгон өөрчлөн зохион байгуулах,

– Бүх аймгийн төвүүд болон Хархорин, Завханы Тосонцэнгэл гэх мэт томоохон сумын суурин газруудад харилцаа холбооны зориулалтаас тусдаа 18-24 метр өндөртэй цамхаг, байр бүхий сайтууд шинээр байгуулж, телевиз радиогийн дэд бүтцийг орон нутагт бий болгож, ажлын байр нэмэгдүүлэх,

– Улаанбаатар хот орчмын Өлзийт, Цайз, Бэлх, Шувуун фабрик гэх мэт найман дагуул бүсүүдэд олон сувгийн телевизийн үйлчилгээг хүргэх сайт бүхий дэд бүтцүүдийг шинээр байгуулж ашиглалтанд оруулах зорилтуудыг хэрэгжүүлэх төсөв төлөвлөгөөг зохиож хөрөнгө оруулалтыг улсын төсөв, хот, аймаг, орон нутгийн төсөв, бүх нийтийн үүргийн сан, тус байгуулагын хуримтлагдсан ашгаар 2009-2013 онуудад хийж хэрэгжүүлсэн байна. Тухайлбал:

– “Хот хөгжүүлэх сан”-гийн хөрөнгө оруулалтаар 2010-2011 онд Гацуурт, Налайх, Цайз, Хужирбулан, Баянхошуу дахь сайтуудыг байгуулж, төрийн өмчид шилжүүлэн авч, зургаан сувгийн телевизийн нэвтрүүлгийг хиймэл дагуулаас хүлээн авч дахин дамжуулахаар угсралт монтажын ажлыг хийж ашиглалтад өгсөн ба хөрөнгө оруулалт дутсанаас дутуу баригдсан Бэлх, Өлзийт, Биокомбинатын сайтуудад эрчим хүч татах, хамгаалалтын хашаа барих, газар болон өмчийг төрийн өмчид авах гэрчилгээжүүлэх зэрэг хөрөнгө оруулалтыг Радио телевизийн сүлжээ УТҮГ-ын хуримтлагдсан ашгаас зарцуулсан бол

2009-2011 онд байгуулсан хот орчмын дэд бүтэц

– Аймгуудын төвүүдэд байгуулах сайтуудыг Дорнодоос эхэлсэн бөгөөд анх удаа 25 метр өндөртэй бие даасан дэд бүтэцтэй байгууламжийг барьж ашиглалтанд өгч хүлээн авч, дотор нь телевизийн болон ФМ станцуудаа байрлуулан ашиглалтад оруулсан байна. Ийнхүү тус газар улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар Чойбалсан, Хөвсгөл, Ховд, Архангай, Булган, Дарханд барьсан бол Төв, Өвөрхангай, Сайншанд, Сүхбаатар хотуудад 32 метр өндөртэй цамхагийг Бүх нийтийн үүргий сангийн хөрөнгөөр, 4 Х 4 хэмжээтэй байр, 7 Х 8 харьцаатай хашаа, эрчим хүчний байгууламжийг байгууллагын жилийн эцсийн ашгаас тус, тус хөрөнгө оруулж хэрэгжүүлсэн байна.

2010 онд ашиглалтанд орсон Чойбалсан хотын сайт

2012 онд ашиглалтанд орсон Зуунмод хотын сайт

Бусад мэдээ

Digital Almaty-2025: 2 санамж бичиг байгуулж, Тажикистан улсад туршлага хуваалцахаар тохирлоо

2025-02-03

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны Сайдын зөвлөх М.Тулгат тэргүүтэй албаны төлөөлөгчид Казахстан улсад зохион байгуулагдсан “Дижитал Алматы-2025” арга хэмжээнд оролцож, бүс нутгийн төлөөлөгчидтэй хамтын ажиллагаа эхлүүлэх яриа хэлэлцээ хийлээ. Тодруулбал, Тэрбээр БНКУ-ын Цахим хөгжил, инновац, сансрын аж үйлдвэрийн дэд сайд Тулюшин Каништай уулзав. Уулзалтын үеэр талууд нисгэгчгүй нисэх төхөөрөмж болох дроны туршилтын бүс болон виртуал бүсийн туршлага судлах, хамтран ажиллах талаар яриа хэлэлцээ хийлээ. Үүний зэрэгцээ, Алмата хотын USTEM сангийн захирал Асылбек Мурзахметовтой уулзаж, дрон нисгэгч операторуудыг бэлдэх чиглэлд туршлагахаар тохиролцов. Асылбек Мурзахметов нь Казахстан төдийгүй Төв Азийн бүс нутагт хүүхэд залууст шинжлэх ухаан, техник технологийн ур чадвар олгох урам зориг өгөх чиглэл STEM хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй USTEM сангийн тэргүүн. Тэдний гол үйл ажиллагаа бол робот болон дроны тэмцээнүүдийг зохион байгуулж, энэ чиглэлд олон улсад өрсөлдөх баг тамирчдыг бэлдэж байна. Өнгөрсөн 2024 онд Казахстан улсын Ерөнхийлөгч Токаев Монгол Улсад айлчлах үеэр хоёр улсын Цахим хөгжлийн яамд хооронд хамтын ажиллагааны санамж бичиг байгуулсан билээ. “И-МОНГОЛ АКАДЕМИ” УЗБЕКИСТАН УЛСЫН UZINFOCOM-ТАЙ САНАМЖ БИЧИГ БАЙГУУЛЛАА “Дижитал Алматы-2025” арга хэмжээний үеэр Монгол Улс хоёр санамж бичиг байгуула Тодруулбал, И-Монгол академи Узбекистан улсын UZINFOCOM байгууллагатай санамж бичиг байгуулж, хамтын ажиллагааны талаар яриа хэлэлцээ өрнүүлэв. Талууд ФИБО КЛАУД КОМПАН SILK ROAD INNOVATION HUB-ТАЙ ХАМТЫН АЖИЛЛАГААГАА ӨРГӨЖҮҮЛЭВ Үүний зэрэгцээ, Монгол Улсын стартап компани болох Фибо Клауд АНУ-ын Silk Road Innovation Hub-тай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүллээ. Ингэснээр Монгол Улсын мэдээллийн технологийн компани Төв Азийн хиймэл оюуны дэд бүтцийг бүтээлцэх юм. Тус компани нь 2023 онд “SilkRoad Innovation Hub”-тай “Цахиурын хөндий”-д үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэхэд хууль зүй, хамтын оффис, бусад шаардлагатай дэд бүтцийг хамтран хүргэх зорилготой санамж бичигт гарын үсэг зурж байсан билээ. ТАЖИКИСТАН УЛС МОНГОЛ УЛСЫН ЦАХИМ ШИЛЖИЛТИЙН ТУРШЛАГЫГ СУДАЛЖ, ХАМТРАН АЖИЛЛАХ ХҮСЭЛТЭЭ ИЛЭРХИЙЛЭВ “Дижитал Алматы-2025” арга хэмжээны үеэр Монгол Улсын төлөөлөгчид Тажикистан улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх инновац, дижитал технологийн агентлагийн захрал Хуршед Мирзотой уулзлаа. Уулзалтын үеэр “И-Монгол академи” УТҮГ-ын захирал Б.Мягмарнаран “e-mongolia” системийн талаар танилцуулга хийж, харилцан мэдээлэл солилцож, хоёр талын хамтын ажиллагааг албан ёсоор эхлүүлэхээр тохиролцов. ЦХИХХ-НЫ САЙДЫН ЗӨВЛӨХ М.ТУЛГАТ САУДЫН АРАБЫН БИЗНЕС ЭРХЛЭЛТИЙН ОРЛОГЧ ДЭД САЙД МУХАМЕД АЛРИФАЙТАЙ УУЛЗЛАА ЦХИХХ-ны Сайдын зөвлөх М.Тулгат Саудын Арабын бизнес эрхлэлтийн орлогч дэд сайд Мухамед Алрифайтай уулзаж, хоёр улс ижил төстэй хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж буйг дурдаад Саудын Арабын Хөгжлийн Сангаар дамжуулан Монгол Улсад одоо байгаа болон шинээр бий болсон ойд дүн шинжилгээ хийх, хамгаалах зорилгоор дрон төвийг байгуулах боломжийг эрэлхийлж, яриа хэлэлцээ өрнүүлэв. Монгол Улс цөлжилттэй тэмцэхийн тулд 2030 он гэхэд нэг тэрбум мод тарих зорилготой “Тэрбум мод” санаачилгыг эхлүүлсэн бол Саудын Арабын Хаант Улс тогтвортой хөгжлийн зорилтот нийцүүлэн 10 тэрбум мод тарих Саудын ногоон санаачилгыг эхлүүлсэн. Мөн Саудын Арабын Хаант Улс 2024 онд UNCCD COP16-ыг Эр-Рияд хотноо зохион байгуулсан бол Монгол Улс ирэх 2026 онд тус арга хэмжээг Улаанбаатар хотноо зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна. ДИЖИТАЛ АЛМАТЫ-2025 АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ҮЕЭР 30 ГАРУЙ ЯРИА ХЭЛЭЛЦЭЭ ХИЙГДЛЭЭ Бүгд Найрамдах Казахстан Улсын Алматы хотноо 2025 оны 1 дүгээр сарын 31-нээс 2 дугаар сарын 01-ний өдрүүдэд “Дижитал Алматы” форум “Аж үйлдвэрийн хиймэл оюун: Шинэ эриний технологи” сэдвийн хүрээнд зохион байгуулагдлаа. Тус арга хэмжээний үеэр хиймэл оюуныг аж үйлдвэрийн экосистем, эдийн засаг, санхүү, эрүүл мэнд, боловсрол, кибер аюулгүй байдалд нэгтгэх цогц бизнесийн хөтөлбөрийг танилцуулж ухаалаг үйлдвэрүүдийг хөгжүүлэх, өөрчлөлтийг авчрах хиймэл оюуны шийдлүүдийг олон нийтэд танилцууллаа. Хоёр өдөр үргэлжилсэн тус арга хэмжээнд 40 гаруй салбар хуралдаанууд хуралдаж, шинэ үеийн технологийн талаар хэлэлцэхээс гадна 300 гаруй илтгэгчид улс орнуудын сайн туршлага, шийдлийн талаар илтгэл хэлэлцүүлж, 40,000 гаруй зочин, төлөөлөгчид цугларав. Мөн энэ үеэр оролцогч улс орнууд 30 гаруй хоёр талын яриа хэлэлцээ өрнөв

“Digital Nation-2021” ирэх 9-р сарын 17-19-нд болно

2021-08-24

ҮЙЛ ЯВДАЛ “Digital Nation-2021” ирэх 9-р сарын 17-19-нд болно 2021.08.24 Монгол Улсын Засгийн газар харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийг эдийн засгийн тэргүүлэгч салбарын нэгээр зарлаж, “Цахим Үндэстэн” санаачилгыг гаргаад байгаа. Уг салбарын хамгийн том үзэсгэлэн “ICT EXPO” -г энэ жилээс эхлэн “Digital Nation” цахим шилжилтэд түүчээлэх үндэсний арга хэмжээ болгон өргөжүүлж, ирэх 09-р сарын 17-19-ний өдрүүдэд Үндэсний соёл, амралтын хүрээлэнд зохион байгуулагдах гэж байна. Цар тахлын энэ үед мэдээллийн технологийн салбарын ач холбогдол бидний алхам тутамд мэдрэгдэж, орон зай, цаг хугацаанаас үл хамаарах ухаалаг, шинэ эгэл амьдралын хэв маяг нэгэнт бүрэлдэж байна. Цаашлаад нийгмийн бүхий л салбарын хөгжлийн хурдасгагч болсон мэдээллийн технологи, дижитал шилжилтийн иргэд, олон нийтэд илүү ойртуулах, салбарын тоглогчдын хамтын ажиллагааг дэмжиж, шинэ технологийг нийтэд танилцуулах, гарааны бизнес эрхлэгчдэд дэвшилтэт бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ танилцуулж, хөрөнгө оруулагчидтай холбогдох зэрэг олон боломжийг “Digital Nation-2021” бүрдүүлж байна. Энэ жил Монгол Улсад орчин цагийн харилцаа холбооны салбар үүссэний 100 жилийн ой тохиож байгаагаараа онцлог. Энэ ч утгаараа “Digital Nation – 2021” цахим шилжилтэд түүчээлэх үндэсний арга хэмжээний үеэр салбарын өнгөрсөн, одоо, ирээдүйг хэлэлцэх, цаашид өсөн нэмэгдэх мэдээллийн технологийн салбарын ач холбогдол, бусад салбаруудтай уялдаа холбоог нягтруулах бодлогын хэлэлцүүлэг, форум зохион байгуулагдах юм. Нийслэл Улаанбаатар хотын төвд, Үндэсний соёл, амралтын хүрээлэнд гурван өдрийн турш үргэлжлэх арга хэмжээний үеэр төрийн цахим үйлчилгээний нэгдсэн систем “e-Mongolia”-гийн шинэчилсэн хувилбарыг танилцуулахын зэрэгцээ 5G сүлжээнд шилжих, олон нийтэд танилцуулах арга хэмжээг болно. Түүнчлэн цахим спорт, соёл урлагийн хэсэг зэрэг олон нийтийг хамарсан өргө хэмжээний үйл ажиллагаа болох гэж байна. Салбарын бодлого тодорхойлогчид, гол тоглогчид, шинэ тутам бизнесүүд, дэвшилтэт технологийн манлайлагчид, цахим эриний ухаалаг иргэд бүгд нэг дор цуглах цахим шилжилтэд түүчээлэх энэ намрын арга хэмжээ “Digital Nation-2021” -д та бүхнийг урьж байна. Үзэсгэлэнд оролцох хүсэлтэй байгууллагууд 2021 оны 08 дугаар сарын 25-ны 17.00 цагт www.digitalnation.mn сайтаас талбайгаа захиалах боломжтой. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ

Гэрлийн шон, барилгын дээврээр татагдсан кабелийг цэгцэлнэ

2025-08-12

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Э.Батшугар Нийслэлийн дэд бүтэц хариуцсан нэгдүгээр орлогч дарга Т.Даваадалайг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтад тус яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ч.Золбаяр, Харилцаа холбооны бодлого зохицуулалтын газрын дарга Д.Баясгалан нар болон Мэдээлэл холбооны операторуудын ассоциаци, оператор компаниудын төлөөлөл, Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны Т.Батболд, Интернэтийн үйлчилгээ үзүүлэгч байгууллагууд, Нийслэлийн холбогдох байгууллагын албан тушаалтнууд оролцлоо. Уулзалтаар Нийслэлийн дэд бүтэц, явган хүний замын бүтээн байгуулалт болон түүнийг дагасан харилцаа холбооны худаг, сувагчлалын ажил, агаараар буюу гэрлийн шон, троллейбусны даацын баганууд, барилга хооронд дамжин татагдсан кабелиудыг цэгцлэх, буулгаж худаг сувагчлалаар оруулах, хэрэглээгүй кабелиудыг буулгах талаар ярилцлаа. Үүнтэй холбогдуулан “Мэдээлэл холбооны сүлжээ компани” ТӨХК нь өөрийн эзэмшлийн Улаанбаатар хотын худаг сувагчлал, дүүргэлт болон Чингисийн өргөн чөлөө, Энхтайвны өргөн чөлөө, Их тойруу, бага тойруу дагасан зам засварын бүтээн байгуулалттай хамт хэрэгжиж буй худаг сувагчлалын ажлын явц, гүйцэтгэлийн талаар танилцууллаа. Мэдээлэл холбооны сүлжээ ХХК-ний Улаанбаатар хотын сүлжээ ашиглалтын газар нь УБ хотын хэмжээнд 7 станцын хүрээнд 9826 ширхэг худаг, 625.323 метр сувагчлалын ашиглалт үйлчилгээг хариуцан ажиллаж байна. Уулзалтын үр дүнд ЦХИХХЯ болон Мэдээлэл холбооны операторуудын ассоциаци, бусад төрийн болон хувийн хэвшлүүд, Нийслэлийн удирдлагууд, холбогдох байгууллагууд хамтарсан ажлын хэсэг гарган, худаг сувагчлал, кабелийн асуудлыг үе шаттай шийдэхээр тохирлоо. Үүнд: – Төв замын дагуух дутуу үлдсэн худаг сувагчлалын ажлуудыг дуусгах – Харилцаа холбооны кабелиудыг агаараар татах эрх зүйн баримт бичиг, стандартуудыг боловсруулж, батлах – Төв зам дагасан агаараар татагдсан буулгах боломжтой кабелиудыг буулган, худаг сувагчлалд шилжүүлэх -Барилга хооронд замбараагүй татагдсан кабелиудыг цэгцлэн багана татах, хүчилтгэх зэрэг ажлуудыг үе шаттай хийхээр боллоо Олон жилийн турш цэгцлэхээр ярилцаж буй уг асуудлыг хөндөн, ажил хэрэг болгож хамтран ажиллахаар санал санаачилга гаргаж буй Нийслэлийн дэд бүтэц хариуцсан нэгдүгээр орлогч дарга Т.Даваадалайд Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Э.Батшугар талархал илэрхийлэн, хамтран ажиллахаа илэрхийллээ.