Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

ҮЙЛ ЯВДАЛ

Нүүрсний реформ санаачилга гаргасан технологийн салбарынхныг ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал хүлээж авч уулзлаа

2022.12.10

Цахим хөгжил, харилцаа, холбооны сайд Н.Учрал нүүрсний хулгайг уг үндсээр нь таслах цахим бирж байгуулах талаар төр, хувийн хэвшлийн төлөөлөлтэй 12 дугаар сарын 9-нд уулзлаа. “Гэрэгэ системс” ХХК-ийн захирал Д.Сайнбаяр нүүрсний хулгайн талаар улс төрийн эр зориг гарган, нийгэмдээ хандан зарласан Засгийн газрын салбар хариуцсан сайдын манлайлал дор мэдээллийн технологийн компаниудын нэгдэл, төр, иргэний оролцоо, хяналттайгаар цахим бирж байгуулах бүрэн боломжтой гэж үзэж байна. Аль нэг компани давуу эрх эдлэхгүй, төсвөөс мөнгө гаргахгүй, шинээр дугуй зохиолгүйгээр өөрсдийн түншлэгч Сингапурын компанитай хамтран бүтээсэн системийг ашиглан нүүрсний арилжааг ил тод болгох саналыг тавилаа.

Монголын программ хангамж үйлдвэрлэгчдийн холбооны ерөнхийлөгч А.Баттамир нүүрс төдийгүй уул уурхайн түүхий эд, хөдөө аж ахуйн цахим биржийн оновчтой тогтолцоог бүтээх шийдэл компаниудад байгааг онцлоод, цахим бирж байгуулах санаачилгад нэгдэхээ илэрхийллээ.

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд Н.Учрал “Хулгай хийх боломж хулгайчийг төрүүлдэг. Тэгвэл цахим шийдэл, цахим технологи эх орны эрдэнэс баялгийг хулгайлж тонох боломж нөхцөлийг уг үндсээр нь устгана. Чоно борооноор, хулгайч шөнөөр гэдэг. Хаалттай хаалга, харанхуй орчин хулгай дээрмийг төрүүлдэг. Гэрэлтэй газар, гэгээтэй өдрөөс хулгай, дээрэм, жоом бясаа дайждаг. Нүүрсний худалдаа нууц учраас, нүдэнд харагддаггүй учраас гаарч байна, галзуурсан байна. Гэм буруутныг олж, гэсгээн шийтгэхийн хамт бурууг үндсээр нь засч, зөвийг сууриар нь тогтоохыг цаг үе, хүндрэл сорилт, жагсаал цуглаан, ард түмний хүсэл, тэмцэл Та биднээс шаардаж байна” гэж хэллээ. Тэрбээр ард иргэд тодорхой шийдэлгүйгээр жагсаал цуглаан өндөрлөж болохгүйг сануулсан юм. Н.Учрал сайд мэдээллийн технологийн компаниудыг Засгийн газраас УИХ-д өргөн барьсан Уул уурхайн бүтээгдэхүүний бирж байгуулах тухай хуулийг ирэх долоо хоногоос эхлэн хэлэлцэх, Засгийн газрын хуралдаанаар цахим арилжааны журам батлахтай холбогдуулан саналаа ирүүлэхийг хүслээ.

Монголын хөрөнгийн биржийн захирал Х.Алтай 34 хувийг нь олон нийт эзэмших нээлттэй компани болж байгаа Хөрөнгийн бирж шийдвэрлэх оролцоотой байж, гадаадын худалдан авагчдад нүүрсээ шилэн нэг цонхоор худалдах зарчмын саналыг дэмжиж буйгаа илэрхийлэв.

Уулзалтын үр дүнд Цахим, хөгжил, харилцаа холбооны сайд, Уул уурхай хүнд үйлдвэрийн сайд хамтарсан тушаал гаргаж, цахим бирж байгуулах санал дүгнэлт гаргахаар боллоо.
Хувийн хэвшлийн шинэ санаачилгын зэрэгцээ Сангийн яамны Гааль, татвар, санхүүгийн мэдээллийн технологийн төв уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг олборлохоос худалдан авагч хүртэлх бүх үйл явцыг эхнээс дуустал нь хүний оролцоогүйгээр хамруулж, цахимаар бүртгэх, хянах, татвар тооцох тогтолцоог боловсруулж ашиглахад бэлэн болгоод байна.
Цахим бирж байгуулах талаарх уулзалтад ЦХХХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ч.Золбаяр болон газрын дарга нар, төр, хувийн хэвшлийн төлөөлөл оролцсон юм.

Бусад мэдээ

Ирэх жил Монгол Улсад Азийн шинжлэх ухаан, технологийн паркуудын хорин долоо дугаар чуулга уулзалт болно

Азийн Шинжлэх Ухааны Паркын Холбоо (ASPA)-ны 2023 оны хорин зургаа дугаар чуулга уулзалт БНТУ-ын Станбул хотноо 11 сарын 15-нд амжилттай болж өндөрлөлөө. Уулзалтаар 20 гаруй азийн улс орнуудын 300 гаруй шинжлэх ухааны парк, мэдээллийн технологийн паркийн удирдлагууд цугларч илтгэл, хэлэлцүүлгүүд өрнүүлсэн байна. Энэ жил манай улсаас БШУЯ-ны Шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн бодлого, хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга, доктор Д.Баттогтох, Мэдээлэл технологийн үндэсний паркийн захирал Ж.Золзаяа, БШУЯ-ны Шинжлэх ухааны паркийн гүйцэтгэх захирал, доктор Б.Амарсанаа, Шинжлэх Ухаан Технологийн Сангийн захирал Д.Одгэрэл нар болон салбарын төлөөлөл бүхий нийт 12 хүн БНТУ улсыг зорин тус чуулга уулзалтад оролцов. Энэ удаагийн чуулга уулзалт торгоны зам дагуух улс орнуудын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх, өрнүүлэх уриатайгаар зохион байгуулагдсан бөгөөд шинжлэх ухааны паркууд хоорондоо хэрхэн хамтарч ажиллах, санхүүжилтийг олон нийтээс болон төрийн зүгээс хэрхэн шийдэх, түүнийгээ хэрхэн үр дүнтэй зарцуулах, гарааны компаниудыг яаж дэмжих талаар туршлага солилцон, цаашид хэрэгжүүлэх ажлын саналууд зэргийг ярилцсан үр дүнтэй уулзалт боллоо гэж оролцогчид дүгнэв. Түүнчлэн ирэх жил тус чуулга уулзалтыг Монгол улсад зохион байгуулах эрхийг манай улсын баг бүрэлдэхүүн албан ёсоор хүлээн авч улс орноо сурталчилж, танилцуулгаа амжилттай хүргэлээ. Ирэх жилийн ASPA 27 чуулга уулзалт Монгол улсад найм дугаар сард зохион байгуулагдахаар товлогдлоо.

Шуудангийн салбарын зах зээлийг тэлнэ

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Монгол шуудан ХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцлаа. 1921 онд Монгол Улсын шуудан бичиг, Цахилгаан мэдээний Ерөнхий хороог байгуулсан нь одоогийн Монгол шуудан ХК юм. 93 жилийн түүхтэй тус компани 2016 онд IPO хийж, 33 хувиа иргэд, хуулийн этгээдэд худалдсан. Гэвч тус компанийн статусыг эргэн харж, шийдэл гаргахгүй бол хувийн болон төрийн өмчийг дэмжих бодлогын дунд орхигдсон асуудал байгаа аж. Зах зээлийн зохицуулалтад ч мөн асуудал бий. Жишээлбэл, Үүрэн холбооны салбар 1.2 их наяд төгрөгийн зах зээлтэй ч тусгай зөвшөөрөлтэй таван аж ахуйн нэгж бодлогоор хамгаалагдсан орчинд үйл ажиллагаа явуулж байна. Гэтэл шуудангийн салбар 40 тэрбум төгрөгийн зах зээлтэй ч тусгай зөвшөөрөлтэй 160 аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулдаг. Тиймээс тус салбарыг тогтвортой хөгжүүлэх, алсыг харсан зохицуулалтын бодлогын орчин, компанийн статусыг тодорхой болгох төрийн хөрөнгө оруулалтын бодлого, бүх нийтийн үйлчилгээний үүргийн сангийн оновчтой зохицуулалт, шуудангийн үндсэн сүлжээ, дэд бүтцийг сайжруулах, шуудангийн сүлжээгээр орж ирж буй мансууруулах бодисын урсгалыг таслан зогсоох зэрэг асуудлыг уулзалтын үеэр хөндлөө. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү “Шуудангийн салбарын 40 тэрбум төгрөгийн зах зээлийг тэлэх, Үүргийн сангийн оновчтой зохицуулалт хийх асуудал анхаарал татаж байна. Алслагдсан орон нутагт шуудангийн үйл ажиллагааг хүргэхэд Үүргийн сан чиглэгдэх учиртай. Цаашид төрийн өмчит компаниудын засаглалыг шийдвэрлэх хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлнэ. Намрын чуулганаар үүнтэй холбоотой хууль өргөн баригдана” хэмээн ярилаа. Монгол Шуудан ХК-ийн гүйцэтгэх захирал Г.Тэлмэн “Төрийн өмчит компани IPO гаргасны дараа яах вэ гэдэг асуудал бий. 33 хувийн хувьцааг авсан 3384 хөрөнгө оруулагчдын оролцоо нь хангагдах нөхцөл бүрдээгүй. Мөн шуудангийн үйлчилгээний үнийг өөрсдөө тогтоох боломжгүй. Төрөөс үнийн хязгаар тогтоодог” хэмээн онцлов. Мөн Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Монгол маркийн музейд зочиллоо. Тус музейд Монгол Улсын 1924 онд гүйлгээнд гаргасан “Элдэв-Очир” хэмээх анхны маркаас эхлээд 1145 гаруй сэдвээр 4390 нэр төрлийн маркийг он цагийн дагуу ангилан байрлуулжээ. Мөн 100 гаруй анхны өдрийн дугтуй, 35 төрлийн хуучны дугтуй, 17 төрлийн анхны ил захидлууд, картмаксимум, хэд хэдэн ховор дугтуйнуудыг дэлгэн харуулсан. Монгол марк 1932 оноос тухайн үеийн нийгмийн олон амжилт, Ардын хувьсгал, 1960 оноос Олимп, сансар судлал хэмээх сэдвээр төрөлжсөн байна. Цаашлаад маркийн сэдвээр тухайн жилийн түүхт үйл явдлыг онцолдог байна. Их Монгол улсаас эхлэлтэй шууданчид 21 аймаг, 330 сум, 1200 баг, 201 орон түүний дотор буухиа шууданг 36 оронтой солилцох үйлчилгээ үзүүлж байна.

Digital Almaty-2025: 2 санамж бичиг байгуулж, Тажикистан улсад туршлага хуваалцахаар тохирлоо

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны Сайдын зөвлөх М.Тулгат тэргүүтэй албаны төлөөлөгчид Казахстан улсад зохион байгуулагдсан “Дижитал Алматы-2025” арга хэмжээнд оролцож, бүс нутгийн төлөөлөгчидтэй хамтын ажиллагаа эхлүүлэх яриа хэлэлцээ хийлээ. Тодруулбал, Тэрбээр БНКУ-ын Цахим хөгжил, инновац, сансрын аж үйлдвэрийн дэд сайд Тулюшин Каништай уулзав. Уулзалтын үеэр талууд нисгэгчгүй нисэх төхөөрөмж болох дроны туршилтын бүс болон виртуал бүсийн туршлага судлах, хамтран ажиллах талаар яриа хэлэлцээ хийлээ. Үүний зэрэгцээ, Алмата хотын USTEM сангийн захирал Асылбек Мурзахметовтой уулзаж, дрон нисгэгч операторуудыг бэлдэх чиглэлд туршлагахаар тохиролцов.  Асылбек Мурзахметов нь Казахстан төдийгүй Төв Азийн бүс нутагт хүүхэд залууст шинжлэх ухаан, техник технологийн ур чадвар олгох урам зориг өгөх чиглэл STEM хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй USTEM сангийн тэргүүн. Тэдний гол үйл ажиллагаа бол робот болон дроны тэмцээнүүдийг зохион байгуулж, энэ чиглэлд олон улсад өрсөлдөх баг тамирчдыг бэлдэж байна. Өнгөрсөн  2024 онд Казахстан улсын Ерөнхийлөгч Токаев Монгол Улсад айлчлах үеэр хоёр улсын Цахим хөгжлийн яамд хооронд хамтын ажиллагааны санамж бичиг байгуулсан билээ. “И-МОНГОЛ АКАДЕМИ” УЗБЕКИСТАН УЛСЫН UZINFOCOM-ТАЙ САНАМЖ БИЧИГ БАЙГУУЛЛАА “Дижитал Алматы-2025” арга хэмжээний үеэр Монгол Улс хоёр санамж бичиг байгуула Тодруулбал, И-Монгол академи Узбекистан улсын UZINFOCOM байгууллагатай санамж бичиг байгуулж, хамтын ажиллагааны талаар яриа хэлэлцээ өрнүүлэв.  Талууд  ФИБО КЛАУД КОМПАН SILK ROAD INNOVATION HUB-ТАЙ ХАМТЫН АЖИЛЛАГААГАА ӨРГӨЖҮҮЛЭВ Үүний зэрэгцээ, Монгол Улсын стартап компани болох Фибо Клауд  АНУ-ын Silk Road Innovation Hub-тай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүллээ. Ингэснээр Монгол Улсын мэдээллийн технологийн компани Төв Азийн хиймэл оюуны дэд бүтцийг бүтээлцэх юм.  Тус компани нь 2023 онд  “SilkRoad Innovation Hub”-тай  “Цахиурын хөндий”-д үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэхэд хууль зүй, хамтын оффис, бусад шаардлагатай дэд бүтцийг хамтран хүргэх зорилготой санамж бичигт гарын үсэг зурж байсан билээ.   ТАЖИКИСТАН УЛС МОНГОЛ УЛСЫН ЦАХИМ ШИЛЖИЛТИЙН ТУРШЛАГЫГ СУДАЛЖ, ХАМТРАН АЖИЛЛАХ ХҮСЭЛТЭЭ ИЛЭРХИЙЛЭВ “Дижитал Алматы-2025” арга хэмжээны үеэр Монгол Улсын төлөөлөгчид Тажикистан улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх инновац, дижитал технологийн агентлагийн захрал Хуршед Мирзотой уулзлаа.  Уулзалтын үеэр “И-Монгол академи” УТҮГ-ын захирал Б.Мягмарнаран “e-mongolia” системийн талаар танилцуулга хийж, харилцан мэдээлэл солилцож, хоёр талын хамтын ажиллагааг албан ёсоор эхлүүлэхээр тохиролцов.  ЦХИХХ-НЫ САЙДЫН ЗӨВЛӨХ М.ТУЛГАТ САУДЫН АРАБЫН БИЗНЕС ЭРХЛЭЛТИЙН ОРЛОГЧ ДЭД САЙД МУХАМЕД АЛРИФАЙТАЙ УУЛЗЛАА ЦХИХХ-ны Сайдын зөвлөх М.Тулгат Саудын Арабын бизнес эрхлэлтийн орлогч дэд сайд Мухамед Алрифайтай уулзаж, хоёр улс ижил төстэй хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж буйг дурдаад Саудын Арабын Хөгжлийн Сангаар дамжуулан Монгол Улсад одоо байгаа болон шинээр бий болсон ойд дүн шинжилгээ хийх, хамгаалах зорилгоор дрон төвийг байгуулах боломжийг эрэлхийлж, яриа хэлэлцээ өрнүүлэв.  Монгол Улс цөлжилттэй тэмцэхийн тулд 2030 он гэхэд нэг тэрбум мод тарих зорилготой “Тэрбум мод” санаачилгыг эхлүүлсэн бол Саудын Арабын Хаант Улс тогтвортой хөгжлийн зорилтот нийцүүлэн 10 тэрбум мод тарих Саудын ногоон санаачилгыг эхлүүлсэн.  Мөн Саудын Арабын Хаант Улс 2024 онд UNCCD COP16-ыг Эр-Рияд хотноо зохион байгуулсан бол Монгол Улс ирэх 2026 онд тус арга хэмжээг Улаанбаатар хотноо зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.  ДИЖИТАЛ АЛМАТЫ-2025 АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ҮЕЭР 30 ГАРУЙ ЯРИА ХЭЛЭЛЦЭЭ ХИЙГДЛЭЭ Бүгд Найрамдах Казахстан Улсын Алматы хотноо 2025 оны 1 дүгээр сарын 31-нээс 2 дугаар сарын 01-ний өдрүүдэд “Дижитал Алматы” форум “Аж үйлдвэрийн хиймэл оюун: Шинэ эриний технологи” сэдвийн хүрээнд зохион байгуулагдлаа.   Тус арга хэмжээний үеэр  хиймэл оюуныг  аж үйлдвэрийн экосистем, эдийн засаг, санхүү, эрүүл мэнд, боловсрол, кибер аюулгүй байдалд нэгтгэх цогц бизнесийн хөтөлбөрийг танилцуулж ухаалаг үйлдвэрүүдийг хөгжүүлэх, өөрчлөлтийг авчрах хиймэл оюуны шийдлүүдийг олон нийтэд танилцууллаа.  Хоёр өдөр үргэлжилсэн тус арга хэмжээнд 40 гаруй салбар хуралдаанууд хуралдаж, шинэ үеийн технологийн талаар хэлэлцэхээс гадна 300 гаруй илтгэгчид улс орнуудын сайн туршлага, шийдлийн талаар илтгэл хэлэлцүүлж, 40,000 гаруй зочин, төлөөлөгчид цугларав. Мөн энэ үеэр оролцогч улс орнууд 30 гаруй хоёр талын яриа хэлэлцээ өрнөв