Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийг хангах харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын дэд зөвлөлийн 2024 оны үйл ажиллагааны хэрэгжилтийн сонсгол энэ сарын 9-ний өдөр Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яаманд /ЦХИХХЯ/ боллоо. Тус сонсголоорхөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийг хангахын тулд хийж хэрэгжүүлсэн ажил, цаашид хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөг хэлэлцэв . Тухайлбал, ЦХИХХЯ-наас  Үндэсний зөвлөлийн 2024 оны төлөвлөгөөнд туссан үндсэн 1, хамтран хэрэгжүүлэгч 7, салбар зөвлөлийн 2024 оны төлөвлөгөөнд туссан 15 ажлыг гүйцэтгэжээ. Дээрх төлөвлөгөөний хэрэгжилт 90.6-100 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. ЦХИХХЯ-нд хөгжлийн бэрхшээлтэй 2 мэргэжилтнийг зайнаас буюу цахимаар ажиллуулж байгаа бол Төрийн цахим үйлчилгээний зохицуулалтын газарт /ТЦҮЗГ/-т 8, И-Монгол академид 2, Мэдээлэл холбооны сүлжээ компанид 52, Монгол шуудан ХК-д 40, Радио телевизийн үндэсний сүлжээ УТҮГ-т 11, Монголын цахилгаан холбоо ХК-д 12 хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн ажиллаж байна. Өнгөрсөн жил e-mongolia системээр дамжуулан хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд чиглэсэн гурван төрлийн үйлчилгээг нэвтрүүлснийг дахин загварчилж, ангилж оруулжээ. Үүнд, *Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний үнэмлэх *Хөдөлмөрийн чадвар алдсаны тэтгэвэр тогтоолтын хуудас /Монгол-Англи/ *Хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь, хугацаа тогтоосон акт зэрэг багтана. Мөн И-Монгол академиас “e-mongolia” системийг шинэчлэхдээ “Чимэгэ” системтэй хамтран дуу хоолойг бичвэр болгох технологийг нэвтрүүлжээ. Тус академиас сонсголын бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан видео дуудлагын үйлчилгээг e-mongolia.mn сайт дээр байршуулж, зайнаас зөвлөн туслах төвийн шууд мэдээлэл шуурхай удирдлага руу шилжүүлэн хамтран ажиллахаар албан бичгийг хүргүүлсэн. Харин хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний мэдээллийн хүртээмжийг сайжруулах чиглэлд ТЦҮЗГ-аас Дархан-Уул, Өвөрхангай, Орхон аймагт өөртөө үйлчлэх 3 цэгийг байгуулан үйл ажиллагааг эхлүүллээ. Нийслэлд Монголын хараагүйчүүдийн үндэсний холбооны байранд 1, 21 аймагт тус бүр 1, нийт 22 тусгай хэрэгцээт төрийн цахим үйлчилгээний КИОСК машиныг байршуулсан. Нийслэлийн 6 дүүргийн 60 хороонд “ХУРДАН” цэгийг нэвтрүүлснээр өнөөдрийн байдлаар нийслэлийн 13 “ХУРДАН” цэгт хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн дараалалгүй үйлчлүүлэх тэмдэг байршуулан үйлчилгээ үзүүлж байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн цахим ур чадварыг дээшлүүлэх, Засгийн газраас цахим шилжилтийн хүрээнд авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээг таниулах, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд төрийн үйлчилгээг хэрхэн авах талаар заавар, зөвлөмж бүхий контентыг ТВ-5, 25ТВ, UBS-1 сувгуудаар олон нийтэд хүргэжээ. Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагаас хүүхдэд зориулан гаргасан “Санготай хамтдаа цахим аюулгүй байдлаа хамгаалъя” 5 ангит цуврал видео хичээлийг монгол хэл дээр хөрвүүлэн, дохионы хэлний болон хадмал тайлбартайгаар бэлтгэн цахим орчинд болон телевизээр түгээсэн. Хүүхэд хамгааллын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын цахим орчинд хүүхдийн эрхийг хамгаалах зохицуулалтын талаар хүүхэд, эцэг эх, олон нийтэд зориулсан 3 видео контентыг дохионы хэл болон хадмал тайлбартайгаар олон нийтэд цацжээ. И-Монгол академи болон ТЦҮЗГ, Мэдээлэл технологийн үндэсний парк харааны бэрхшээлтэй иргэдийн цахим ур чадварыг дээшлүүлэх сургалтыг тогтмол зохион байгуулж байна. Мөн И-Монгол академи, Мэдээлэл технологийн үндэсний паркаар дээрх иргэд үйлчлүүлэх орц, гарцыг саадгүй хүртээмжтэй болгожээ. Түүнчлэн БНСУ-ын NIA байгууллагын дэмжлэгээр МТҮП-ын 1 давхарт цахим ур чадварыг нэмэгдүүлэх зорилгоор “Мэдээлэл хандалтын төв” байгуулагдсан. Монгол шуудан ХК нь Улаанбаатар хотын Төв шуудангийн үйлчилгээний салбар, Марк, үнэт цаасны хэлтэс, Улс хоорондын агаарын шуудан ялган боловсруулах төв, 37 болон 21-р салбар нийт 5 обьектоор хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн үйлчлүүлэх орц гарцыг бий болгожээ.   Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийг хангах чиглэлээр харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарт дээрх ажлууд хийгдсэн. Мөн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд болон төрийн бус байгууллагуудын төлөөллийг оролцуулан “Мэдээллийг цаг” арга хэмжээг 2024 оны 3-р сарын 26-ны өдөр цахим хэлбэрээр зохион байгуулсан. Монголын хараагүйчүүдийн холбоо ТББ, Харааны бэрхшээлтэй хүмүүсийн инновац хөгжлийн төв ТББ, Тэгш оролцоо ээлтэй нийгмийн ТББ, Монголын харааны бэрхшээлтэй хүүхэд залуучуудын холбоо ТББ, Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний хөгжлийн ерөнхий газар болон тус яамны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн эрхийг хангах салбарын орон тооны бус зөвлөлийн гишүүдтэй хамтарсан уулзалт зохион байгуулсан. Тус уулзалтаар хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд цахим үйлчилгээ, төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагуудын вэб хуудас болон аппликейшн ашиглахад хүнд хүртээмжгүй байдлын талаар ярилцаж, санал солилцов.

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Бүгд Найрамдах Социалист Вьетнам Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин сайд Нгуен Дуан Танийг энэ сарын 08-ны өдөр хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын эхэнд, Ц.Баатархүү сайд Монгол, Вьетнамын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн ой өнгөрсөн онд тохиож, хоёр орны хооронд шууд нислэг үйлдэж эхэлснээр аж ахуйн нэгж хоорондын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэхэд онцгой ач холбогдолтой болсон гэдгийг онцолж, цаашид харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд хамтран ажиллах хүсэлтэй буйгаа илэрхийллээ. Тодруулбал, Монгол Улс төрийн үйлчилгээг цахимжуулж, иргэд гар утас болон суурин компьютер ашиглан төрийн үйлчилгээг авах боломжийг бүрдүүлэхэд анхаарч ажилласан. Энэ хүрээнд НҮБ-ын хоёр жил тутамд гаргадаг “Цахим засаглалын индекс” -ээр Монгол Улс 28 байраар урагшилж, 193 орноос 46 дугаарт эрэмбэлэгдэв. Үүнд, “И-Монгол академи”-ийн гүйцэтгэсэн үүрэг их бий гэдгийг онцлов. Иймд Вьетнам Улсын төрийн үйлчилгээг иргэдэд нь хүртээмжтэй хүргэх чиглэлд хамтын ажиллагаа өрнүүлэх сонирхолтой буйгаа илэрхийлэв. БНСВУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин сайд Нгуен Дуан Тань: Сүүлийн жилүүдэд Вьетнам улсын харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбар эрчимтэй хөгжиж байгаа бөгөөд дэлхийн томоохон IT компаниуд тус улсыг сонирхох болсон гэдгийг дуулгав. Энэ хүрээнд NVIDIA компанитай хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийг өнгөрсөн 12 дугаар сард байгуулсан. Хэлэлцээрийн хүрээнд “Хиймэл оюун ухааныг хөгжүүлэх судалгааны төв” болон “Хиймэл оюун ухааны өгөгдлийн төв” байгуулахаар төлөвлөсөн. Мөн хагас дамжуулагчийн чипийн үйлдвэрлэл эрхлэгчид мөн тус улсад үйлдвэрлэлээ өргөжүүлэхээр хамтын ажиллагаагаа эхлүүлээд байгаа гэдгийг онцлов. Мэдээллийн технологийн салбар Вьетнамын эдийн засагт онцгой байр суурийг эзэлж байгаа бөгөөд цаашид энэ салбарт Монгол Улстай хамтран ажиллах орон зайг эрэлхийлж байгаагаа онцлов Уулзалтын төгсгөлд, Ц.Баатархүү сайд 2025 онд Монгол Улс дижитал эдийн засгийг хөгжүүлэхэд анхаарч ажиллаж байна. Энэ хүрээнд төрийн их өгөгдлийг эргэлтэд оруулж, хиймэл оюун ухааныг хөгжүүлэхэд Вьетнам Улстай харилцан туршлага судлах, хоёр улсын стартап компаниудыг харилцан бойжуулах чиглэлд хамтарсан хөтөлбөр эхлүүлэх, шинэ гарч буй технологийг хөгжүүлэхэд хамтран ажиллах боломж талаар дурдав. Монгол Улсын хувьд харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбар ДНБ-ний 3.2 хувийг эзэлдэг бөгөөд мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэлийн дэмжих тухай хуулийн хүрээнд Виртуал бүсэд бүртгүүлсэн IT компаниудад татварын болон татварын бус 8 дэмжлэг үзүүлэхээр ажиллаж байна. Вьетнам улсын хувьд мэдээллийн технологийн компаниудыг эхний 4 жилийн хугацаанд ААНОАТ-с чөлөөлж, дараагийн 9 жилийн хугацаанд 50 хувиас эхлэн шат дараатай бууруулан сүүлийн хоёр жилд 10 хувь хүртэл буруулах зарчмаар төрөөс дэмждэг аж. Тус улсын харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбар нь ДНБ-нийхээ 1/3 хувь буюу борлуулалтын орлого нь 150 тэрбум ам.долларт хүрч, эдийн засгийн бусад салбаруудтай харьцуулахад өсөлт нь 2 дахин өндөр байна.