Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

ҮЙЛ ЯВДАЛ

Зайнаас тандан судлах технологийг Хөдөө аж ахуйн салбарт ашиглана

2022.10.03

“Зайнаас тандан судлалын азийн 43 дахь бага хурал”-ыг ШУА-ийн байранд зохион байгуулж байна. Сансар судлал, сансрын технологийг хөгжүүлэх, зайнаас тандан судлалын сүүлийн үеийн дэвшилтэт техник, технологи болон олон улсын эрдэмтэн судлаачдын судалгааны үр дүн, бүтээлийг нийтэд танилцуулах, туршлага солилцох, тус салбарын хүний нөөцийг бэлтгэн чадавхжуулах, зорилготой тус хуралд 18 орноос 140 гаруй эрдэмтэн судлаачид 9 бүлэг сэдвийн хүрээнд эрдэм шинжилгээний өгүүллийн илтгэлүүдээ танилцуулах юм.

ЦХХХ-НЫ САЙД Н.УЧРАЛ ХУРЛЫН ҮЕЭР ХЭЛСЭН ҮГЭНДЭЭ “ЗАЙНААС ТАНДАН СУДЛАХ АРГА НЬ АЛИВАА УЛС ОРНЫ НИЙГЭМ, ЭДИЙН ЗАСАГ, ХӨДӨӨ АЖ АХУЙ, ЦАГ УУР, УУЛ УУРХАЙ, БАРИЛГА ХОТ ТӨЛӨВЛӨЛТ, АГААРЫН БОХИРДОЛ ЗЭРЭГ ОЛОН САЛБАРТ ХУВЬ НЭМРЭЭ ОРУУЛЖ БАЙНА. НҮҮДЭЛЧИН АРД ТҮМНИЙ ХУВЬД БИД ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖЛИЙН ЗОРИЛТУУДЫГ АМЖИЛТТАЙ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЗОРИЛТЫН ХҮРЭЭНД МАЛЧДЫН АМЬДРАЛЫН ХЭВ МАЯГ, БЭЛЧЭЭРИЙГ САЙЖРУУЛАХАД ЗАЙНААС ТАНДАН СУДЛАХ ТЕХНОЛОГИЙГ АШИГЛАХЫГ ЗОРЬЖ БАЙНА. МОНГОЛ УЛСАД ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН САЛБАР НЬ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ГОЛ ТУЛГУУР БОЛЖ, ЗАЙНААС ТАНДАН СУДЛАХ, ОРОН ЗАЙН МЭДЭЭЛЛИЙН ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ХӨГЖЛИЙГ ДЭМЖИЖ, МАЛЫН БЭЛЧЭЭР, БИОМАСС, ЦӨЛЖИЛТИЙГ СУДЛАХ НЬ УЛС ОРНЫ ДОТООД ХӨГЖИЛ, ТҮҮНЧЛЭН ГАДААД ХУДАЛДААНД ХУВЬ НЭМРЭЭ ОРУУЛАХ АЧ ХОЛБОГДОЛТОЙ. ТҮҮНЧЛЭН МАНАЙ УЛСЫН ТӨДИЙГҮЙ ДЭЛХИЙ ДАХИНД ТУЛГАМДСАН АСУУДАЛ БОЛООД БАЙГАА АГААРЫН БОХИРДОЛ, ХҮЛЭМЖИЙН ХИЙ, УУР АМЬСГАЛЫН ӨӨРЧЛӨЛТӨД НӨЛӨӨЛЖ БУЙ ТОМООХОН АСУУДЛУУДЫГ СУДЛАХАД ЭНЭ ХУРАЛ ЧУХАЛ АЧ ХОЛБОГДОЛТОЙ” ГЭСЭН ЮМ.

Зайнаас тандан судлалын Азийн бага хурал нь 1980 оноос хойш жил бүр тасралтгүй зохион байгуулагдаж байгаа бөгөөд 1992, 2006 онуудад Улаанбаатар хотод амжилттай болж байсан. Хурал 2022 оны 10-р сарын 3-наас 10-р сарын 5-ны хооронд үргэлжилнэ.

Бусад мэдээ

Олон улсын хөтөлбөртэй ЕБС-ийн мэдээллийг ил тод, нээлттэй болголоо

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам “Шил ажиллагаа”-ны хүрээнд олон улсын хөтөлбөртэй ЕБС-ийн мэдээллийг нээлттэй ил тод болголоо.  Зарим сургуулиуд нэрэндээ “International”, “Global”, “Cambridge”, “IB” гэх мэт үгсийг оруулсан байдаг ч бодит магадлан итгэмжлэлийн байгууллагуудын шаардлагыг хангаагүй байдаг. Эцэг эхчүүдийн хувьд сургуулийн хөтөлбөр, магадлан итгэмжлэл, багш нарын мэргэжлийн түвшин зэргийг бүрэн шалгаж судлалгүйгээр сонголт хийх тохиолдол элбэг.  Иймд дээрх асуудлыг шийдвэрлэж, “ШИЛ АЖИЛЛАГАА”-ны хүрээнд мэдээлэл хариуцагч байгууллага болох Боловсролын яам олон улсын хөтөлбөртэй ЕБС-ийн жагсаалтыг www.shilen.gov.mn -д ил тод, нээлттэй байршууллаа.  Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам нь Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй “Авлигатай тэмцэх 5Ш” ажиллагааны “Шил ажиллагаа”-г хариуцаж байгаа бөгөөд энэ хүрээнд мэдээлэл хариуцагч байгууллагуудыг мэдээллээ нээлттэй, ил тод www.shilen.gov.mn байршуулахыг шаардаж ажиллаж байна.  Олон улсын хөтөлбөртэй ЕБС-ийн жагсаалтыг харах бол ЭНД дарна уу. 

“AI үндэсний стратегийг амжилттай хэрэгжүүлэхийн тулд өгөгдөл хамгаалах хууль зайлшгүй шаардлагатай”

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам “Их өгөгдөл, хиймэл оюуны үндэсний стратеги”-йг боловсруулж дууссан. Тус стратегийн төслийг Засгийн газар, УИХ-д өргөн барихын өмнө салбар бүрийн төлөөлөлд танилцуулж, хэлэлцүүлэх ажлыг өрнүүлж байгаа билээ.  Энэ удаад Ц.Баатархүү сайд “Их өгөгдөл, хиймэл оюуны стратеги”-йг арилжааны банк, финтекийн холбооны гишүүд болон үүрэн холбооны оператор компанийн төлөөлөлд танилцуулж, хэлэлцүүлэв. Үндэсний стратегийн алсын харааг дараах байдлаар томьёолсон байна. Тодруулбал,  Үндэсний давуу тал, ялгарлыг түшиглэн их өгөгдөл, хиймэл оюуны экосистемийг хөгжүүлсэн үндэстэн болж, нийгэм, эдийн засаг, байгаль орчны тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх замаар Ази тивдээ тэргүүлэгч 10 улсын нэг болно.  Энэ хүрээнд дараах 5 зорилтыг дэвшүүлээд байна. Үүнд: Хиймэл оюуны үндэсний стратегийг дараах байдлаар төлөвлөж байна. Үүнд: Хиймэл оюуны чиглэлээр Монгол Улс ойрын гурван жилд хийх ажил: Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү энэхүү стратеги нь  хэрэгжэхүйц байлгахын тулд Засгийн газар болон УИХ-д өргөн барьж, батлуулна гэдгийг дуулгасан юм.  Арилжааны банк, финтекийн холбооны гишүүд, үүрэн холбооны оператор компаниудын зүгээс дээрх стратегийн төслийг боловсруулахад анхнаас нь оролцож ирсэн бөгөөд төр өөр хоорондоо, хувийн хэвшил өөр хоорондоо, төр хувийн хэвшил хооронд өгөгдөл солилцох, өгөгдөл хамгаалах тухай хуулийн төслийг яаралтай боловсруулж, батлуулах, 100 чухал сэдвийн боловсруулалтад хувийн хэвшлийн төлөөллийг оролцуулах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээг олон улсад экспортлох бол дотоодын патентын асуудлыг авч үзэх хүсэлтийг тус, тус тавилаа.  ЦХИХХ-ны сайд Ц.Баатархүү “Их өгөгдөл, хиймэл оюуны үндэсний стратеги”-г амжилттай хэрэгжүүлэхийн тулд салбарын 14 хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулж байна. Үүнд, салбарын анхдагч хуулийн төслүүд мөн адил багтаж байгаа. Өгөгдөл хамгаалах тухай хуулийн төслийг ирэх намрын чуулганаар өргөн барихаар бэлтгэл ажлаа хангаж байгаа гэдэг мэдээлэл өгсөн юм.

Хиймэл оюун ухааны стратегийг боловсруулах ажилд санал авч байна

Oxford Insight байгууллагаас жил бүр дэлхийн улс орнуудын хиймэл оюун ухааны бэлэн байдлын судалгааг олон нийтэд танилцуулдаг уламжлалтай. 2023 онд хиймэл оюуны ухааны стратегиа зарлаж буй улс орнуудын тоо буурсан ч 2024 онд бага, дунд орлоготой орнууд хиймэл оюун ухааны талаарх алсын хараагаа албан ёсоор зарлаж эхэллээ.  2024 онд 12 улс хиймэл оюун ухааны стратегиа олон нийтэд зарласан нь 2023 онтой харьцуулахад гурав дахин өсчээ. Эдгээр стратегийн талаас илүү хувь нь дундаас доогуур болон бага орлоготой орнууд байсан  нь түүхэн хоцрогдолтой эдийн засгийн орнуудын дунд Хиймэл оюун ухааны Засаглал эрчимтэй хөгжиж байгааг харуулж байна. Тухайбал, 2023 онд Руанда хиймэл оюун ухааны стратеги зарласан бага орлоготой анхны улс болж байсан бол 2024 онд Этиоп хоёр дахь улсаар тодорлоо. Үүний нэгэн адил, Гана, Нигери, Шри Ланка, Узбекистан, Замби зэрэг дундаас доогуур орлоготой эдийн засагтай орнууд хиймэл оюун ухааны алсын хараагаа албан ёсоор зарлаж, бэлэн байдлыг сайжруулахад засаглалын суурь тогтолцоог бий болгох амлалтаа илэрхийлж байна.  Үүний зэрэгцээ, өндөр орлоготой улс орнууд ч хиймэл оюуны ухааны стратегиа алхам алхамаар зарлаж байна. Румын зэрэг орнууд 2024 онд шинэ стратегиа зарласан нь хөгжингүй эдийн засагт тогтвортой ахиц дэвшлийг харуулжээ.  Энэхүү үйл явдлууд нь хиймэл оюун ухааныг үндэсний хөгжлийн хурдасгуур гэж хүлээн зөвшөөрч буйн илрэл гэдгийг Oxford Insight байгууллага 2024 оны тайландаа дурдсан байна.  Тэгвэл Монгол Улс хиймэл оюун ухааны үндэсний стратегиа 2025 оны 2 дугаар сард зарлахаар бэлтгэл ажлаа хангаж байна.  Энэ хүрээнд Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөртэй хамтран Монгол Улс анх удаа хиймэл оюун ухааны өнөөгийн нөхцөл байдлыг үнэлэх, цаашдын бодлого суурь мэдээллийг бүрдүүлэх зорилгоор “Хиймэл оюун ухааны бэлэн байдлын үнэлгээ” хэлэлцүүлгийг яамд, төрийн байгууллагуудын төлөөллүүдийн дунд 2025 оны 01 дүгээр сарын 15-нд 08.30 – 12.40 цагийн хооронд НҮБ-ын 3 давхарт зохион байгуулна.  Түүнчлэн энэ салбарын эрдэмтэн, судлаачид ЭНД дарж цахимаар саналаа өгөх боломжтой.