Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

ҮЙЛ ЯВДАЛ

ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал: “Төрийн их өгөгдөл” төслийг хэрэгжүүлэх ажлын хэсэг байгуулна

2022.09.21

ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал Үндэсний статистикийн хорооны удирдлагуудтай уулзаж “Төрийн их өгөгдөл” төслийг хэрэгжүүлэх талаар санал солилцож, хамтарсан ажлын хэсэг байгуулахаар боллоо. Төрийн бодлого боловсруулахад салбар хоорондын хамаарал, түүнийг илэрхийлсэн их тоон өгөгдлийн сангийн хэрэгцээ улам нэмэгдэж байна. Улсын хөгжлийн бодлого үр дүнтэй байх эсэх нь салбар хоорондын бодлогын уялдаа үр дүнтэй байхаас ихээхэн хамаардаг. Салбар хоорондын бодлогын уялдааг нэгдсэн тоон мэдээллийн сангүйгээр үнэлэх боломжгүй юм. “Төрийн их өгөгдөл” төсөл нь энэ боломжийг бүрдүүлж төрийн бодлогыг тодорхойлоход тухайн нэг иргэн, өрх, аж ахуйн нэгжийн хувьд нийгэм, эдийн засгийн бүрэн хэмжээний түүхэн өгөгдөлд суурилах боломж бүрдэх юм.

Мөн мэдээллийг холбож, уялдуулах, боловсруулалт, тооцоолол хийх үйл ажиллагаа хурдан шуурхай, ухаалаг болж, цогц мэдээллийг нэг дороос авах, төрийн бодлого үр дүнтэй, зорилтот бүлэгтээ хүрэн, төрийн шийдвэр өргөн хүрээг хамарч, оновчтой болно. Улмаар урт хугацааны өөр, өөр багц өгөгдлүүдийг холбон уялдуулах, шинжилгээ, судалгааны ажлын хамрах хүрээг өргөжүүлэх боломж бүрдэх юм.

Бусад мэдээ

Монголын Carepay дэлхийн технологийн төв Цахиурын хөндийг зорино

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд гарааны бизнесийг дэмжих эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, дэлхийн хэмжээний юникорн компанийг Монгол Улсаас “төрүүлэх”-ийг зорилгоо болгон ажиллаж буй. Энэ ч утгаараа Монголын мэдээллийн технологийн компаниудыг дэмжих, тэднийг олон нийт болон хөрөнгө оруулагчдад таниулах ажлыг зохион байгуулж байгаа юм. Энэ удаад “CareAI” ХХК-ийн Care pay апп-ыг онцоллоо. Санхүүгийн дарамтад орохгүйгээр эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг технологийн тусламжтайгаар тэгш хүртээмжтэй авах боломжийг CAREPAY олгож байгаа юм. Тэд Монголын анхны Unicorn компани болох зорилго тавин ажиллаж байгаа бөгөөд Астана HUB-д бүртгүүлж, 350 мянган ам.долларын хөрөнгө оруулалт татаж чаджээ. Тус аппыг ашигласнаар эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний төлбөрөө хүүгүй, шимтгэлгүй хуваан төлөхөөс гадна эрүүл мэндийн даатгал, эрүүл мэндийн аялал жуулчлал зэрэг олон үйлчилгээнд хамрагдаж болно. Одоогоор CarePay нь шүд, нүд, мэс засал, мэдрэл, гоо сайхан, уламжлалт эмчилгээ, хүүхдийн эмнэлэг, үр шилжүүлэн суулгах төв болон эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүн, худалдаа чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг 100 гаруй байгууллагыг сүлжээндээ нэгтгээд байна.

Шүгэл үлээгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн төслийн хэлэлцүүлэг өрнөлөө

Хууль зүй, дотоод хэргийн яам “Шүгэл үлээгчийн эрх зүйн байдлын тухай” хуулийн төсөл, түүний үзэл баримтлал, дагалдах хуулийн төслийг 2021 оны 09 дүгээр сарын 10-ны өдөр цахим хуудастаа байршуулж, олон нийтээс санал авч эхэлсэн. Энэхүү хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг Улсын Их Хурлын ажлын хэсгээс өнөөдөр /2023.04.04/ сэтгүүлчид болон төрийн бус байгууллага, олон нийтийн байгууллагын төлөөллийг оролцуулан зохион байгууллаа. Хэлэлцүүлгийг нээж Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатар: Шүгэл үлээгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрт эрх зүйн орчинтой нь уялдуулж байгууллага бүрт төлөвшүүлж, институтчилах асуудлыг суулгах ёстой. Хуулийн хэрэгжилт батлагдсаны дараа гэж үзэж байна. Мөн хуулийн процесс нь тодорхой байх ёстой. Аливаа органик хуулиудын процессыг нь нарийвчлахгүй бол процесс дээрээ асуудлууд гардаг. Мөн шүгэл үлээх нэрийн дор бусдын нэр хүндэд халдах, хүний эрхийг зөрчихгүй байх талаас нь давхар бодох шаардлагатай. ШҮЭБТ хуулийн төслийг олон талаас нь хэлэлцэж, иргэд олон нийтийн хэлэлцүүлгээр шүүсийг нь сайн шахаж, өргөн хүрээнд зохион байгуулж, иргэдийн санал, олон улсын туршлага, онол эрх зүйн суурин дээр үндэслэж, шинжлэх ухааны үндэслэлтэй батлах болно гэдгийг онцоллоо. Улсын Их Хурлын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Ц.Мөнгөнцэцэг хэлэлцүүлгийн дэг болон оролцогчдыг танилцуулан, Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны төрийн нарийн бичгийн дарга П.Сайнзориг тус хуулийн төслийн талаар хууль санаачлагчийн танилцуулга хийж, Нээлттэй нийгэм форум ТББ-ын эрх зүйн хөтөлбөрийн менежер П.Бадамрагчаа хуулийн төсөлд өгөх санал шүүмжийг танилцуулав. Хэлэлцүүлэгт ЦХХХ-ны дэд сайд Ж.Эрхэмбаатар шүгэл үлээгчийн эрх зүйн байдалд анхаарал тавьж, хуулийн томъёоллыг сайжруулах зорилгоор тодорхой хэдэн зүйл заалтын тухай хэлсэн саналдаа: Санал:1 Бичгээр гаргана гэдэг хязгаарлалтыг эргэж харах ёстой. Шүгэл үлээгч нийгэмд үүссэн ноцтой асуудалд анхаарал хандуулж мэдээлэх гол зорилго агуулж байгаа. Үүнийг цахим орчинд видео хэлбэрээр үзүүлж болно. Өөр бусад бүх хэлбэрийг зөвшөөрсөн байдлаар тодорхойлохгүй бол бичгээр ирээгүй гээд энэ хуулийн үйлчлэлд хамаарахгүй, шүгэл үлээгч болохгүй юм шиг ойлгогдож байна. Санал:2 Шүгэл үлээгч бол хоёр зүйл дээр анхаарлаа хандуулна 1. Би хариуцлагаас чөлөөлөгдөх үү? 2. Хамгаалагдаж чадах уу? Шүгэл үлээгч нь хамаарал бүхий этгээдийн хамт хуулийн хамгаалалтад байх ёстой. Хамгаалах гэж байгаа бол хамгаалах арга хэрэгсэл маш тодорхой байх ёстой. Хуулийн хамгаалалт үүсгэх, хууль хяналтын байгууллага илүү санаачилгатай байх, нэгэнт өөрийн амь нас, ирээдүйг эрсдэлд оруулж шүгэл үлээж байгаа энэ тохиолдолд тэр хүний өмнөөс очиж ажиллагаа хийх, санаачилгатай байх талаас нь үүргийг нь бичиж өгөхгүй бол хүсэлт гаргавал авна, шүгэл үлээсэнд тооцно, хүсэлт гаргахгүй бол хамгаалахгүй, бичгээр ирүүлэх ёстой гээд хязгаарлачхаар гол зорилгоо биелүүлэхгүй байгаа үр дагавар үүсгэчих вий гэсэн болгоомжлол байгаа учраас томъёолол дээрээ эргэж харах хэрэгтэйг дурдлаа. Шүгэл үлээгчийн эрх зүйн байдлын тухай хууль нь Авлига ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, таслан зогсоох, Нийтийн эрүүл мэнд, Хүрээлэн буй орчин, Хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах, Шударга өрсөлдөөнийг дэмжих хүрээнд үйлчлэх бөгөөд нийтийн ашиг сонирхлын төлөө шүгэл үлээсэн этгээдийн эрх зүйн байдлыг тогтоохтой холбогдсон харилцааг зохицуулах юм.

Ц.Баатархүү: AI-ийг шийдвэр гаргалтад ашиглахад өгөгдлийг эргэлтэд орууллаа

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам НҮБ-ын эдийн засаг, нийгмийн асуудал хариуцсан газартай хамтран “Монгол Улсын Үндэсний өгөгдлийн засаглал болон Дижитал засаглал” олон улсын хурлыг энэ сарын 3-4-ны өдрүүдэд зохион байгуулж байна. Өгөгдөл нь мэдээлэл, факт, тоо эсвэл дүн шинжилгээ хийхэд ашиглагддаг бөгөөд тэдгээрийг компьютерт хадгалах, боловсруулах, дүн шинжилгээ хийх замаар мэдээлэл болгон хувиргадаг. Жишээлбэл, тоо, текст, зураг, дуу болон бусад хэлбэрин мэдээллийг өгөгдөл гэж нэрлэж болно. Өгөгдлийг цуглуулах, хадгалах, боловсруулж ашиглах хүчин чадал нь дэлхийн эдийн засагт үсрэнгүй хөгжлийн хаалгыг нээж байна. Олон улсын түвшинд өгөгдлийн үнэ цэнийг хүлээн зөвшөөрч, Тогтвортой хөгжлийн зорилго, улс орнуудын хөгжлийн бодлогод өгөгдлийн тогтолцоо, засаглалыг хөгжүүлэх зорилтуудыг цогцоор тавьж, хэрэгжүүлж эхлээд байна. Тухайлбал, Иймд дэлхийн улс орнууд өгөгдлийн тогтолцоо, засаглал, удирдлагыг бэхжүүлэх стратеги төлөвлөгөөг сүүлийн жилүүдэд гаргаж, ирээдүйд өрсөлдөх чадвар, төрийн шийдвэр гаргалт, үйлчилгээг сайжруулахыг зорих болжээ. ЦХИХХ-ны сайд Ц.Баатархүү: Монгол Улсын хувьд хиймэл оюуныг төрийн шийдвэр гаргалтад ашиглахад өгөгдлийг эргэлтэд оруулсан. Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн дагуу төрд буй 691 нээлттэй өгөгдлийн жагсаалтыг олон нийтэд ил тод болгохоор баталсан. Тус өгөгдлийг нэгтгэх, төрийн шийдвэр гаргалтад ашиглах дата архитектурыг хийх, эдийн засгийн эргэлтэд оруулах шаарлагатай байна. Цаашид хиймэл оюуны эрх зүйн орчныг бий болгохоор бэлтгэл ажлаа хангаж байна” гэдгийг онцлов. НҮБ-ын Суурин төлөөлөгч Тапан Мишра “Цахим шилжилтийг амжилттай хэрэгжүүлэхэд өгөгдлийн засаглал чухал үүрэгтэй. Үндэсний өгөгдлийн санг хөгжүүлэх санаачлагыг (Power of data initiative) бий болгож байна. Энэ нь өгөгдлийн ач холбогдол, нөлөөллийг (power of data) хэрхэн өөрийн эдийн засагтаа ашиглах, хэрэглэх талаар бодож буй бүхий л улс орнуудтай холбогддог. Дижитал орчинд өгөгдөл нь Megabyte, Gigabyte-аас Zettabyte-аар хэмжигдэж байна. Иймд, өгөгдлийн засаглалын үр дүнтэй байгаа эсэх, ялангуяа хиймэл оюун болон бусад Emergency technology-ийн хэрэглээтэй холбоотойгоор өгөгдлийн засаглалыг үр дүнтэй ашиглаж байгаа эсэхийг ярилцах хэрэгтэй байна. Тиймээс, Монгол Улсын хувьд өгөгдлийн засаглал, үзэл баримтлалыг үр дүнтэй боловсруулах, хөгжүүлэх чадавх бэхжүүлэхэд маш чухал үе дээрээ байна гэж харж байна” хэмээн дурдлаа. Засгийн газрын зүгээс өгөгдөлд суурилсан төрийн болон бизнесийн дахин загварчлалыг хийхэд шинэчлэлийн бодлого боловсруулах, институт хоорондыг уялдуулах, манлайлах, өгөгдлийг үүсгэх, шинжлэх, нэгтгэх гэх мэт процессийг хөгжүүлэх, түүнчлэн шаардлагатай хүний нөөцийг бэлтгэх төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхээр зорьж байна. Энэхүү хурлын хүрээнд төрийн болон олон улсын байгууллагууд, их дээд сургуулиуд, хувийн хэвшлийн төлөөллүүдийн өгөгдлийн засаглалын талаарх ойлголтыг нэгтгэх, төрийн байгууллага хоорондын уялдаа холбоог сайжруулах, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлд тулгуурлан цаашид идэвхтэй хамтран ажиллах бүх боломж, гарцыг хэлэлцэж, шийдвэрлэнэ.