Дэлхийн шуудангийн холбооны Ази Номхон далайн бүс нутгийн стратегийн форум Монгол Улсад анх удаа энэ сарын 25 – 26-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдлаа. Тус форумд оролцсон Дэлхийн шуудангийн холбооны Ерөнхий захирал Масахито Метокиг Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү өнөөдөр /2024.09.27/ хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын эхэнд, Ц.Баатархүү сайд Дэлхийн шуудангийн холбооны Ази Номхон далайн бүс нутгийн стратегийн форумыг Монгол Улс анх удаа зохион байгуулах эрхийг олгосонд Засгийн газрын нэрийн өмнөөс талархал илэрхийллээ. Тэрбээр Монгол Улс шуудан холбооны арвин их түүхтэй хэдий ч техник технологийн үсрэнгүй хөгжлийн өнөө цагт энэхүү салбарыг шинэ түвшинд гаргаж ирэх цаг нь болсон. Шуудангийн салбарт технологийн дэвшил, инновац шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг нэвтрүүлэх, дроны үйлчилгээг нэвтрүүлэх, түүний эрхзүйн орчныг бүрдүүлэх чиглэлд анхаарч ажиллаж байна.  Монгол Улсын Засгийн газар цахим эдийн засгийн суурь нь шуудангийн салбар гэж харж байгаа тул энэ салбараа эргэн харж, хувийн хэвшилтэйгээ хамтран ажиллаж, зах зээлийг нь тэлэх, эдийн засгийн үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх чиглэлд анхаарч байна. Шуудангийн салбарын хууль эрх зүйн орчны шинэчлэл, хүний нөөц боловсон хүчнийг бэлдэхэд Дэлхийн шуудангийн холбоотой хамтран ажиллах хүсэлтэй буйгаа илэрхийллээ. Дэлхийн шуудангийн холбооны Ерөнхий захирал Масахито Метоки: Монгол Улсын Засгийн газар цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх чиглэлд онцгойлон анхаарч буй талархал илэрхийлж, цахим шилжилт бол Монгол Улсын хөгжлийн хурдасгуур байх болно гэдгийг онцлов. Мөн тэрбээр “Дэлхийн улс орнууд дроныг шуудан хүргэлтэд ашиглах, түүний хууль эрх зүйн орчныг бий болгох чиглэлд онцгой анхаарч ажиллаж байна. Технологийн дэвшлийг ашиглахын хажуугаар шуудангийн уламжлалт дэд бүтцийг өргөжүүлж, түүгээрээ дамжуулан төрийн үйлчилгээ, гамшиг, ослын мэдээллийг алслагдсан орон нутагт амьдарч буй ард иргэддээ хүргэж буй сайн жишгийг дурдаж, Монгол Улс шиг өргөн уудам газар нутагтай оронд шуудангийн дэд бүтцийг өргөжүүлэх нь чухал гэдгийг онцлов. Талууд шуудангийн салбарын хууль эрхзүйн орчныг шинэчлэх, сайн туршлагаа харилцан солилцох, хүний нөөц, боловсон хүчнийг бэлдэх, техникийн тусламж үзүүлэх тал дээр хамтран ажиллахаа илэрхийлэв. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам нь шуудангийн салбарт тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх, технологийн дэвшил, инновац шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг нэвтрүүлэх чиглэлд төр хувийн хэвшлйин хамтарсан “Шийдэлтэй уулзалт | Шуудангийн шинэчлэл” дугуй ширээний уулзалтыг өнгөрсөн долоо хоногт зохион байгуулсан билээ.

Цахим эрүүл мэндийн олон улсын индексээр манай улс оноо авч үнэлэгдэж чадаагүй байна. Тодруулбал, стратеги-хөрөнгө оруулалт, ажиллах хүчний чадавх, стандарт-зохилдлого, үйлчилгээ-апп хэсгийг үнэлэх боломжгүй хэмээн дүгнэсэн байгаа юм. Тиймээс дээрх чиглэлд технологийн шийдлийг нэвтрүүлэх шаардлага бий. Харин аймгуудын цахим шилжилтийн бэлэн байдлаар Ховд, Увс, Завхан, Дорнод, Дорноговь тэргүүлж байна. Эрүүл мэндийн цахим шилжилтийг эрчимжүүлж, иргэдэд үр дүнгээ өгөх шийдлийг ярилцахаар Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд болон Эрүүл мэндийн сайд нарын хамтарсан уулзалт 12-р сарын 25-ны өдөр боллоо. ЦХИХХ-ны сайд Ц.Баатархүү “Эрүүл мэндийн яамны зүгээс эрүүл мэндийн салбарын цахимжилтийн чиглэлд санаачилга гарган ажиллаж байгаад талархал илэрхийлье. Хоёр яам энэ чиглэлд онцгойлон анхаарч, эрүүл мэндийн салбарт цахим шилжилтийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхийн тулд хамтарч ажиллаж байна. Цахим шилжилтийг төрийн үйлчилгээ, эрүүл мэндийн салбарт чухалчлан авч үздэг. Эдгээр нь хүн бүрт шууд мэдрэгддэг, систем хэдхэн минут гацахад иргэд дургуйцлээ хамгийн ихээр илэрхийлдэг салбар юм. Мөн эмийн бүртгэлийг цаашид яах вэ гэдэг асуудал ч гарч ирнэ. Үүнийг блокчейн технологиор шийдсэн улсууд ч байна. Түүнчлэн хамгийн олон цахим систем эрүүл мэндийн салбарт байгаа учраас үүнийг интеграцчилах нь чухал. Энэ мэт олон асуудал эрүүл мэндийн цахим шилжилтийн хүрээнд яригдана” гэж онцлов. Эрүүл мэндийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.10 заалтын хэрэгжилтийг хангахын тулд Эрүүл мэнд болон Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайдын хамтарсан тушаалыг яаралтай шинэчлэн батлах асуудлыг уулзалтын үеэр ажлын хэсгийнхэн хөндлөө. ЭМЯ-наас цахим бодлогын хүрээнд эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээнд хэрэгцээтэй датаг цуглуулж, боловсруулж, ашиглахад анхаарч байна. Энэ чиглэлд өгөгдөл давхардсан, хэрэгцээгүй дата байгаа учраас эхнээс нь цэгцэлж, боловсруулахаар ажиллаж байгаа аж. Мөн өгөгдлийн аюулгүй байдлыг хангаж, суурь асуудлыг шийдвэрлэхээр зорьжээ. Эрүүл мэндийн сайд Т.Мөнхсайхан “Цаг үетэй холбоотойгоор хоёр сайдын хамтарсан журмыг шинэчлэх ажлыг дэмжиж байна. Түүнчлэн эрүүл мэндийн салбарын цахимжилтийг иргэдэд мэдрүүлж, бодит үр дүнд хүрэхийн тулд цогц шийдэл хэрэгтэй. Манайх шиг тархай бутархай нутагт цахимжилт бол иргэдэд үр дүнгээ өгөх шийдэл мөн. Хамгийн гол нь цахим гээд байгаа ч давхар цаасаар бүртгэл хийгдээд байвал утгагүй. Цахимаар, утсаар, биеэр очиход өөр өөр цаг авч байна. Энэ мэт уялдаагүй асуудлыг цогц байдлаар шийдэх нь чухал” хэмээн ярилаа. Он гарсаар Эрүүл мэндийн байгууллагын систем хөгжүүлэгч 10 аж ахуйн нэгжтэй хамтран ажиллажээ. Эмийн жор бичигдэх, эмийн жор дээрх эмийг худалдаж авсан, шинжилгээний хариу гарах, бусад эмнэлгээс өвчтөний мэдээлэл харах, даатгалтай тусламж үйлчилгээ авах, эмнэлэг нэхэмжлэх, гуравдагч этгээдэд дамжуулах, эмч товлолт үзлэгээр тухайн иргэнийг дуудад үед “e-mongolia”-р дамжин мэдэгдэл очдог аж.   Мөн Монгол Улсад бүртгэлтэй бүх эмийн жорыг цахим хэлбэрт шилжүүлсэн. 10 орчим төрлийн 120 гаруй эмийн хэрэглэх заавар, хориглож заалт, гаж нөлөөний талаарх аудио тайлбар, дохионы хэл, текст хэлбэрээр оруулжээ. Тиймээс иргэд “e-mongolia”, КИОСК, гар утсанд суурилсан мэдээлэл авахаас гадна ХУРДАН цэгээр дамжуулан эмнэлгийн цаг болон бусад үйлчилгээг авах боломжтой. Тус цэг нийслэлд 1 болон 3-р эмнэлгийн хүлээн авах хэсэгт байгаа бол Завхан, Говь-Алтай, Архангай зэрэг аймгийн нэгдсэн эмнэлэгт бий. Тодруулбал,  1-р эмнэлэг 40510, 3-р эмнэлэг 17579 буюу нийт 58,089 үйлчилгээ үзүүлжээ.