Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам, Нэгдсэн Үндэсний байгууллагын Хүүхдийн сан хамтран зохион байгуулж буй ” Их ,өгөгдөл, хиймэл оюуны үндэсний стратеги “- ийг  Эрүүл мэнд, Боловсрол Хууль сахиулах , Шүүхийн салбарын хэмжээнд хэлэлцүүлэх салбар дундын хамтарсан хэлэлцүүлэг /2025.07.04/-нд болж байна. Хэлэлцүүлэгт  40 гаруй байгууллагын хиймэл оюун их өгөгдлийн стратегийг салбар бүртээ хэрэгжүүлэх мэргэжилтнүүд  оролцож байна. Энэхүү хэлэлцүүлгийг ЦХИХХЯ-ны төрийн нарийн бичгийн даргын албан үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч П.Алтан-Од нээж үг хэлсэн бөгөөд их өгөгдөл, хиймэл оюун ухааныг нэвтрүүлэн ашиглахад бүх салбарын оролцоо, хамтын ажиллагаа чухал гэдгийг онцлон тэмдэглэлээ. Мөн салбарын төлөөллүүд дараах байр суурийг онцоллоо. ЦХИХХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга П.Алтан-Од: ЦХИХХЯ, НҮБ-ын дэргэдэх хүүхдийн сантай хамтран энэ удаагийн хэлэлцүүлгийг зохион байгуулж байна. Тус хэлэлцүүлэгт 40 гаруй байгууллагын төлөөлөл ирж хиймэл өгөгдөл, их өгөгдлийн чиглэлийг хэрхэн салбартаа ашиглах асуудлыг хөндөж байна. Нэгдүгээр сараас хойш манай улсын хувьд НҮБ-тай хамтран ес дэх удаагийн хэлэлцүүлгийг салбар бүрд амжилттай зохион байгууллаа. Цахим засаглалын индексээр Монгол улс дэлхийд 46 дугаар байранд эрэмбэлэгдэж байгаа нь бүс нутагтаа дээгүүрт эрэмбэлэгдэж байна. Хиймэл оюун ухаан, их өгөгдлийг нэвтрүүлснээр авлигал буурах, төрийн хүнд суртлыг үгүй болгох, бүтээмжийг нэмэгдүүлэхэд эерэг үзүүлэлтүүдийг бий болгох хүлээлт байна. НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн Шадар суурин төлөөлөгч Яан Му: НҮБ-ын хүүхдийн сангийн хувьд Монгол Улсын засгийн газраас  баталсан үндэсний хиймэл оюуны стратегийг хэрэгжүүлэхэд маш ойрхон, уялдаа холбоотой ажиллах болно. Тэр дундаа цахим шилжилтийг хэрэгжүүлэхэд хүүхэд, залуусын эрхийг хангахад анхаарах болно. БЯ-ны  Цахим боловсролын газрын дарга Т.Бат-Эрдэнэ: Боловсролын салбарт есөн төрлөөр хиймэл оюун ухааныг ашиглаж болох юм байна гэх судалгааг гаргасан. Үүнд багшийн туслах буюу сургалтын үйл ажиллагаанд хиймэл оюун ухааныг ашиглах, байгууллагын үйл ажиллагаанд, заах арга зүйд ашиглах, сурагчдад туслах, боловсролын салбарт ашиглагдаж буй дүрэм журмуудыг хиймэл оюун ухааны тусламжтайгаар мэдэж авах гэх мэтчилэн ашиглахаар төлөвлөж байна. Боловсролын салбар сүүлийн гурван жилийн хугацаанд суурь дэд бүтэц болон багшийн ур чадварыг сайжруулах, сургалтын хөтөлбөрүүд дээр төвлөрч ажилласан. Энэ жилээс шинэ стратеги төлөвлөгөөнүүдийг боловсруулж, засгийн газрын мөрийн хөтөлбөртэй уялдуулж хиймэл оюун ухааны системийг оруулж ирсэн. ЦХИХХЯ өнгөрсөн хоёрдугаар сараас эхэлж хэрэгжүүлсэн AI stratage арга хэмжээнд зөвлөмж өгч байгаа. Мөн боловсролын яам сургалтын орчинд хиймэл оюун ухааныг ашигласан бүтээл, баримт бичгийг хэрхэн зөв ашиглах зөвлөмжийг боловсруулж нэвтрүүлэхэд бэлэн болоод байна. Үүнтэй холбоотойгоор багш нарын хувьд 9 сарын 1-нээс өмнө заавар, зөвлөмжүүдийг авахаар төлөвлөж байна. Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төвийн захирал Б.Баттөр: Эрүүл мэндийн салбарт хиймэл оюун ухааныг ашиглахад хоёр асуудал тулгарч байна. Нэгдүгээрт хиймэл оюун ухаан,  хоёрдугаарт дата мэдээлэл буюу өгөгдлөө цуглуулах асуудал тулгарч байна. Эрүүл мэндийн салбарт гурван үндсэн зарчим байдаг. Тэдгээр зарчмууд нь бидний тэргүүлэх чиглэл гэж явдаг. Өгөгдөл, мэдээллүүдийг цуглуулж явах, тэдгээр мэдээлэлд анализ, дүгнэлт хийх, үүний дараагаар шийдвэр гаргалтдаа тэдгээр мэдээллүүдийг ашиглах ёстой. Хиймэл оюун ухааны хувьд бид хязгаарлагдмал байгаа. Технологийн тусламжтайгаар хиймэл оюун ухааныг ашиглах асуудал тулгардаг. Бидэнд мэдээллүүд байгаа ч цаг алдалгүй шийдвэр гаргах хэрэгтэй байна.

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам “Их өгөгдөл, хиймэл оюуны үндэсний стратеги”-йг боловсруулж дууссан. Тус стратегийн төслийг Засгийн газар, УИХ-д өргөн барихын өмнө салбар бүрийн төлөөлөлд танилцуулж, хэлэлцүүлэх ажлыг өрнүүлж байгаа билээ.  Энэ удаад Ц.Баатархүү сайд “Их өгөгдөл, хиймэл оюуны стратеги”-йг арилжааны банк, финтекийн холбооны гишүүд болон үүрэн холбооны оператор компанийн төлөөлөлд танилцуулж, хэлэлцүүлэв. Үндэсний стратегийн алсын харааг дараах байдлаар томьёолсон байна. Тодруулбал,  Үндэсний давуу тал, ялгарлыг түшиглэн их өгөгдөл, хиймэл оюуны экосистемийг хөгжүүлсэн үндэстэн болж, нийгэм, эдийн засаг, байгаль орчны тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх замаар Ази тивдээ тэргүүлэгч 10 улсын нэг болно.  Энэ хүрээнд дараах 5 зорилтыг дэвшүүлээд байна. Үүнд: Хиймэл оюуны үндэсний стратегийг дараах байдлаар төлөвлөж байна. Үүнд: Хиймэл оюуны чиглэлээр Монгол Улс ойрын гурван жилд хийх ажил: Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү энэхүү стратеги нь  хэрэгжэхүйц байлгахын тулд Засгийн газар болон УИХ-д өргөн барьж, батлуулна гэдгийг дуулгасан юм.  Арилжааны банк, финтекийн холбооны гишүүд, үүрэн холбооны оператор компаниудын зүгээс дээрх стратегийн төслийг боловсруулахад анхнаас нь оролцож ирсэн бөгөөд төр өөр хоорондоо, хувийн хэвшил өөр хоорондоо, төр хувийн хэвшил хооронд өгөгдөл солилцох, өгөгдөл хамгаалах тухай хуулийн төслийг яаралтай боловсруулж, батлуулах, 100 чухал сэдвийн боловсруулалтад хувийн хэвшлийн төлөөллийг оролцуулах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээг олон улсад экспортлох бол дотоодын патентын асуудлыг авч үзэх хүсэлтийг тус, тус тавилаа.  ЦХИХХ-ны сайд Ц.Баатархүү “Их өгөгдөл, хиймэл оюуны үндэсний стратеги”-г амжилттай хэрэгжүүлэхийн тулд салбарын 14 хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулж байна. Үүнд, салбарын анхдагч хуулийн төслүүд мөн адил багтаж байгаа. Өгөгдөл хамгаалах тухай хуулийн төслийг ирэх намрын чуулганаар өргөн барихаар бэлтгэл ажлаа хангаж байгаа гэдэг мэдээлэл өгсөн юм.