Нэгдсэн Үндэсний Байгууллагын “Нийтийн албаны форум 2025” Узбекистан Улсын Самарканд хотноо /2025.06.23-25/ өдрүүдэд зохион байгуулагдаж байна.Тус форумд Монгол Улсаас Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамны төлөөлөгчид оролцож, “Тогтвортой ирээдүйд чиглэсэн нийтийн албаны шинэчлэл” сэдвийн хүрээнд хэлэлцүүлэгт оролцон, өөрийн орны туршлага, бодлого, ололт амжилтаас хуваалцлаа. Дэлхийн 100 гаруй орны 400 гаруй өндөр түвшний төлөөлөгчийг нэгтгэсэн тус форум Тогтвортой хөгжлийн 2030 оны зорилгуудыг хангахад төрийн үйлчилгээний үр нөлөө, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх шаардлага тулгамдаж буйг онцлохын зэрэгцээ цахим засаглал, инновац, өгөгдөлд суурилсан шийдэл, хиймэл оюун ухааныг төрийн үйлчилгээний шинэчлэлд ашиглах шинэ чиг хандлагыг танилцуулж, олон улсын туршлага солилцох чухал индэр боллоо. “Хэнийг ч орхигдуулахгүй” уриан дор хэрэгжүүлж буй Тогтвортой хөгжлийн зорилгыг биелүүлэхэд цахим шилжилт, дижитал үйлчилгээ, технологийн хөгжил нь улс орнуудын зүгээс онцгой ач холбогдол өгч буй гол чиглэлүүдийн нэг хэмээн онцолж байна. Форумын хүрээнд “Самаркандын сайд нарын тунхаглал” батлагдаж, дараах 7 чиглэлээр олон улсын хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлэх зорилтыг тодорхойлсон. Үүнд: 1.Цахим засаглал 2.Өгөгдөлд суурилсан шийдвэр 3.Хиймэл оюун ухаан 4.Кибер аюулгүй байдал 5.Олон талт түншлэл 6.Иргэн төвтэй үйлчилгээ 7.Төрийн албан хаагчдын чадавхыг сайжруулах НҮБ-ын Нийтийн Албаны Форум 2025 нь төрийн үйлчилгээний чанар, хүртээмж, дижитал шинэчлэлд суурилсан хөгжлийг хэрхэн хурдасгах талаар олон улсын хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлсэн, 2030 он хүртэлх зорилтод үнэтэй хувь нэмэр оруулсан түүхэн арга хэмжээ болов.

Бидний баримт бичигт гарын үсэг зурах, баталгаажуулах аргад хувьсгал хийж, илүү хурдан, үр ашигтай, байгаль ээлтэй байх үйл явцыг цахим гарын үсэг бүрдүүлж өгсөн. Цахим гарын үсэг нь хэрэглээнд нэвтэрч эхэлснээр бид цаг хугацаа, орон зайнаас үл хамааран хоорондоо цахим хэлбэрээр гэрээ хэлцэл хийх, албан байгууллагад өргөдөл, гомдол гаргах, банк санхүү, даатгалын байгууллагуудтай цахимаар харилцах гэх мэт олон боломжууд нээгдэж, цаг хугацаа, зардалаа хэмнэх боломжтой. Тэгвэл Монгол Улсад өнөөдрийн байдлаар иргэн, аж ахуй нэгж байгууллагад нийт 1,287,187 цахим гарын үсэг олгоогдоод байна. Үүнээс Улсын бүртгэлийн ерөнхий газраас 1,127,388 иргэнд цахим гарын үсэг болгосонд бол аж ахуй нэгж байгууллагад цахим гарын үсгийг дараах байдлаар олгожээ. Гэвч цахим гарын үсэг иргэдийн хэрэглээнд тэр болгон ашиглагдахгүй байгаа бөгөөд дараах таван сайтад л ашиглаж байна. Үүнд:

2024 оны дижитал өрсөлдөх чадвараар Сингапур Улс тэргүүлж, Швейцар 2, Дани 3, АНУ 4, Швед 5-рт эрэмбэлэгдлээ. Өмнөх жил АНУ тэргүүлж, Сингапур улс 3-рт эрэмбэлэгдэж байсан. Харин Монгол, Гана, Нигер, Венесуэл улсууд дижитал өрсөлдөх чадварын ерөнхий үнэлгээгээр сүүл мушгижээ. Тодруулбал, Монгол Улс дижитал өрсөлдөх чадвараар өмнөх жилээс 1 эрэмбэ ухарч 67 орноос 64-рт эрэмбэлэгдлэгдлээ. 2023 онд 43.03 оноо авч байсан бол, энэ онд 41.31 болж 1.72 оноогоор буурчээ. Үндсэн 3 бүлгээр харвал Монгол Улс “Мэдлэг” бүлгийн эрэмбээр 6-аар ухарч 62, “Технологи” бүлгийн эрэмбэ 6-ээр ахиж 55, “Ирээдүйд бэлэн байдал” бүлгээр 2 эрэмбээр ухарч 64-рт тус тус эрэмбэлэгдэв. “Дэлхийн дижитал өрсөлдөх чадварын тайлан 2024”-т дурдсанаар боловсролтой эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь 24, эмэгтэй судлаачдын үзүүлэлтээр 1, харилцаа холбооны салбарын хөрөнгө оруулалт 6, өндөр технологийн экспортын хувь 8, ухаалаг утас эзэмшилт 7-рт байгаа нь давуу тал боллоо. Харин олон улсын туршлага 66, оюуны өмчийн эрх 66, их өгөгдлийн аналитик ашиглалтын түвшин 67, төр хувийн хэвшлийн түншлэл 66, мэдлэгийн шилжилт 67-рт тус тус эрэмбэлэгдэж байна. Дэлхийн дижитал өрсөлдөх чадварын тайланд Ази, Номхон далайн 14 улс хамрагдсанаас Монгол Улс 14, 20 саяас доош хүн амтай 37 улс хамрагдсанаас 37, нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээ 20’000 ам.доллароос бага 23 улс хамрагдсанаас 20-рт эрэмбэлэгджээ. Олон Улсын менежментийн хөгжлийн хүрээлэнгийн дэргэдэх Дэлхийн өрсөлдөх чадварын төвөөс “Дэлхийн дижитал өрсөлдөх чадварын тайлан 2024”-ийг танилцуулдаг. 2024 оны тайлан нь “Мэдлэг”, “Технологи”, “Ирээдүйн бэлэн байдал” гэх гурван үндсэн бүлэг, 9 дэд бүлэгт хамаарах 54 шалгуур үзүүлэлтээр тооцоолдог. Эдгээр нь статистик мэдээлэл болон санал асуулга гэх хоёр эх үүсвэрээс бүрдсэн. Энэ жилийн тайланд нийт 67 улс хамрагджээ. “Дэлхийн дижитал өрсөлдөх чадварын тайлан” нь Засгийн газар, бизнес, нийгмийн орчинд улсууд хэрхэн дижитал технологийн нээлт хийж технологид дасан зохицож байгааг харуулдаг.