2023 онд дэлхийн цахим гарын үсгийн зах зээл 6.13 тэрбум ам.долларт хүрчээ. Энэхүү статистик 2024 онд 8.67 тэрбум ам.долларт хүрэх таамаглал байна. 2024-2034 оны хооронд цахим гарын үсгийн хэрэглээ 39.3 хувиар өсөж, 238.42 тэрбум ам.долларт хүрэх тооцооллыг “Дэлхийн цахим гарын үсгийн зах зээлийн 2024-2032 он хүртэл хэтийн төлөв” тайланд дурджээ. Цахим гарын үсгийн зах зээл технологийн дэвшил, хэрэглэгчдийн хүсэл сонирхол, төрийн болон хувийн хэвшлийн үйлчилгээ цахимжиж буй зэргээс шалтгаалан хурдацтай өсөж байна. Тус зах зээл нь салбар, орон зай, ямар үндэстэн эсэхийг үл хамааран өргөн хүрээний бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг үзүүлж, хөрөнгө оруулагчид болон компаниудад таатай боломжийг олгож байна. Ойрын 5 жилд дэлхийн цахим гарын үсгийн зах зээл хурдацтай хөгжинө. Одоогийн байдлаар Засгийн газар, Банк санхүү, Даатгалын үйлчилгээ, Эрүүл мэнд, Газрын тос, Байгалийн хий, Батлан хамгаалах салбар, Тээвэр логистик, судалгаа, боловсрол, хүний нөөц, харилцаа холбоо, мэдээллийн технологи, үл хөдлөх хөрөнгийн салбарт хүчээ авч байна. Ингэхдээ Хойд Америк, Европ, Ази-Номин далайн бүсэд түгээмэл хэрэглэгдэх болжээ. Хойд Америкийн цахим гарын үсгийн зах зээлийн хэмжээ 2023 онд 2.82 тэрбум ам.долларт хүрсэн. Үүнд, цахим баримт бичгийн эрэлт нэмэгдэж, Засгийн газрын зохицуулалт, гар утасны төхөөрөмжийн хэрэглээ өссөн нь аюулгүй, хууль ёсны хүчинтэй цахим гарын үсгийн хэрэглээг хурдасгав. Үүнээс АНУ-ын цахим гарын үсгийн зах зээлийн хэмжээ 2023 онд 1.98 тэрбум ам.доллар, 2024-2034 он хүртэл энэхүү статистик 39.6 хувиар өсөж, 78.57 тэрбум ам.доллар болох аж. Өөрөөр хэлбэл, Хойд Америк нь цахим технологийн хэрэглээ нэмэгдэж, аюулгүй, үр ашигтай баримт бичгийн менежментийн хэрэгцээ, Adobe Inc., DocuSign Inc зэрэг бүс нутагт томоохон тоглогчид байгаа зэрэг хүчин зүйлсээс шалтгаалж зах зээлд ноёрхож байна. Харин Европын цахим гарын үсгийн зах зээл 2024-2034 оны хооронд 34.5 хувиар өсөж, тус бүс нутаг томоохон зах зээлийн нэг болов. Ингэхдээ Герман, Их Британи, Франц зэрэг улсууд зах зээлийн өсөлтөд чухал нөлөө үзүүлжээ. Түүнчлэн Ази-Номхон далайн бүс нутагт хэрэглэгчдийн тоо нэмэгдэж, банк, санхүү, даатгал, эрүүл мэнд, Засгийн газар, жижиглэн худалдаа болон онлайн ажил, виртуал уулзалтад өргөнөөр ашиглаж байна. Энэтхэг, Хятад, Япон зэрэг улс орнуудын Засгийн газрууд тодорхой салбаруудад цахим гарын үсгийг баталгаажуулах зохицуулалтыг хэрэгжүүлж, зах зээлийн өсөлтийг улам бүр нэмэгдүүлсэн. Эдгээрийг ихэвчлэн цахим худалдаа, онлайн банк, Засгийн газрын гүйлгээ болон бусад цахим бизнесийн үйл явцад ашигладаг. Тиймээс аюулгүй, хууль ёсны дагуу цахим гүйлгээний эрэлт өсөж байна. Эх сурвалж: www.precedenceresearch.com

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Дэлхийн банкны Монгол Улс, БНХАУ, БНСУ-ыг хариуцсан захирал, хатагтай Мара К.Уорвик, Дэлхийн Банкны Монгол Улс дахь суурин төлөөлөгч Таехюн Ли болон “Ухаалаг засаг-2” төслийн багийн төлөөллийг энэ сарын 25-ны өдөр хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын эхэнд, Ц.Баатархүү сайд “Ухаалаг Засаг-1” төсөл маш амжилттай хэрэгжсэнд Засгийн газрын нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлээд, “Ухаалаг засаг-2” төслийг амжилттай хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээсэн, шинэ Засгийн газрын бүтэц, бүрэлдэхүүний дагуу манай яамны чиг үүрэгт инновацын асуудал нэмэгдснээр бид тэргүүлэх чиглэлүүдээ тодорхойлон ажиллаж байна. Тухайлбал Хиймэл оюун ухаан, Дрон болон Сансрын тухай хууль зэрэг хэд хэдэн шинэ хуулийн төслийг өргөн барихаар бэлтгэл ажил хангаж байгааг дуулгав.   Түүнчлэн НҮБ-ын хоёр жил тутамд гаргадаг Цахим засаглалын хөгжлийн индексээр 2024 онд Монгол Улс 28 байраар урагшилж дэлхийн 193 орноос 46-д жагссан бөгөөд  Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагаас гаргадаг Кибер аюулгүй байдлын индексээр 17 байр урагшилсан амжилттай байна. “Ухаалаг засаг-2” төсөл Монгол Улсын цахим эдийн засгийн хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулна хэмээн итгэж байна” хэмээн онцлов. Дэлхийн банкны Монгол Улс, БНХАУ болон БНСУ-ыг хариуцсан захирал, хатагтай Мара К.Уорвик хэлэхдээ “Дэлхийн банк саяхан үйл ажиллагааныхаа чиглэлийг өөрчилж, цахим хөгжлийг шинэ тэргүүлэх чиглэлээ болгосон. Иймд бид зөвхөн хөрөнгө оруулалтыг дэмжих бус дэлхийн шилдэг туршлагуудыг нутагшуулах тал дээр дэмжиж ажиллана. Өөрөөр хэлбэл, Монгол Улсыг олон улстай хамтран ажиллахад нь шаардлагатай бүхий л дэмжлэгийг үзүүлнэ” гэв. Дэлхийн банкны “Ухаалаг засаг-2″ төсөл нь 2023 – 2027 оны хооронд хэрэгжих бөгөөд 3 зорилтын хүрээнд 40 гаруй төсөл, арга хэмжээг зохион байгуулна. Үүнд: Эдгээр арга хэмжээг хэрэгжүүлсний үр дүнд

Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам, Мэдээллийн технологийн үндэсний парк, хувийн хэвшил хамтран 2025 оны 09 дүгээр сарын 19-26-ны өдрүүдэд “Монголын технологийн 7 хоног” арга хэмжээг зохион байгуулж байна. Бүтэн долоо хоногийн туршид салбар бүрийн технологийн хорхойтнууд “TECHWEEK” малгай дор 70 гаруй арга хэмжээг зохион байгуулж, өнөөдөр хаалтын арга хэмжээг зохион байгуулж илтгэлүүдийг хэлэлцүүллээ. Өнөөдөрийн арга хэмжээг Монгол Улсын ерөнхий сайд Г.Занданшатар нээж “ 5D стратегийн хүрээнд эдийн засаг экспортоо 2 дахин өсгөх, сэргээгдэх эрчим хүчний үйлдвэрлэлийг 2 дахин нэмэгдүүлж, дижитал эдийн засгийг эрчимжүүлэхэд ажиллана. Засгийн газрын ажлын эхний 100 өдөрт виртуал бүсийг хэрэгжүүлэх журам, Digital First хөтөлбөрийн хүрээнд 74 зөвлөмж, их өгөгдөл, хиймэл оюуны үндэсний стратегийг баталлаа. Монгол Улсын Засгийн газрын нэн тэргүүний бодлого бол “Digital first” буюу цахимыг тэргүүн тавих юм. Учир нь монгол улсын хөгжлийг хурдасгах гол түрхүүр” гэж харж байгаагаа илэрхийллээ. Үүний дараа ЦХИХХ-ны сайд Э.Батшугар: Монгол Улс Цахим засаглалын хөгжлийн индексээр дэлхийд 46-р байр буюу, “өндөр” түвшнээс “маш өндөр” түвшинд шилжиж буйг батламжиллаа. Дээрх амжилтыг илүү ахиулах шаардлагатай байна. Тухайлбал, дижитал эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлэх, их өгөгдөл, хиймэл оюуныг нэвтрүүлж төрийн үйлчилгээнд чанар, хүртээмжийг сайжруулахаар зорьж байна. Techweek нь зөвхөн Улаанбаатар хотод зохион байгуулагдсангүй. 21 аймгийн залуучууд мөн адил энэхүү хөдөлгөөнд нэгдэж, орон нутгийн дижитал шилжилтийн талаар хэлэлцэж, шийдлийг эрэлхийлсэн юм. “Монголын технологийн 7 хоног” бол Монгол Улсыг олон улсад сурталчлах, үндэсний технологийн компаниудын чадавхыг харуулах, тэднийг олон улсын зах зээлд танигдах боломжийг өргөжүүлэх зорилготой юм. Энэ утгаараа тус арга хэмжээг гадаадын 50 гаруй төлөөлөгчид сонирхон оролцож, Монгол залуучуудын технологийн шийдэл, боломжуудтай танилцлаа. Монгол Улсын Засгийн газар ч тус арга хэмжээнд ач холбогдол өгч, технологийн салбарыг дэмжих хэд хэдэн чухал шийдвэрийг гаргалаа. –           Тэд монгол залуучуудаа дэмжиж, “Виртуал бүс” байгуулах шийдвэрийг гаргасан. Виртуал бүсэд бүртгүүлсэн мэдээллийн технологийн компанид төрийн зүгээс татварын болон татварын бус 8 дэмжлэгийг үзүүлэх юм. Энэхүү шийдвэр нь 2026 оны 01 дүгээр сарын 01-ны өдрөөс хэрэгжиж эхэлнэ. –           Мөн мэдээллийн технологийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг олон нийт өргөнөөр ашиглах нь салбарын хөгжлийн гол хөшүүрэг гэдгийг тодотгож, Засгийн газар “Digital First” хөтөлбөрийг баталсан. Энэ хүрээнд төрийн үйлчилгээ цахимаар авахад илүү хүртээмжтэй, түргэн шуурхай, иргэдийн цаг хугацаа болон зардлыг хэмнэсэн байх зарчмыг нэн тэргүүний зорилт болгон хэрэгжүүлэхээр боллоо. –           Цаашилбал, хиймэл оюуны хөгжил нь байгууллага, хувь хүний ажлыг хөнгөвчлөх, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх томоохон боломж авчирч байгаа хэдий ч шинэ сорилт, эрсдэл дагуулж буйг онцолж, Монгол Улсын Засгийн газраас “Хиймэл оюуны үндэсний стратеги”-ийг батлан хэрэгжүүлэхээр болсон нь онцлох үйл явдал байлаа гэлээ. “ICT Forum” нь 2025 оны 9 дүгээр сарын 26-нд зохион байгуулагдаж байна. Уг форумд төрийн бодлого тодорхойлогчид, шийдвэр гаргагчид, олон улсын байгууллагын төлөөлөл, мэргэжлийн холбоод, хөрөнгө оруулагчид болон тэргүүлэх компаниуд оролцож, салбарын тулгамдсан асуудал, хамтын ажиллагаа, инноваци, хөрөнгө оруулалтын боломжуудыг өргөн хүрээнд хэлэлцлээ. Ийнхүү бүтэн долоо хоногийн турш үргэлжилсэн “TECHWEEK 2025” нь оролцогчдод шинэ мэдлэг, мэдээлэл өгч, харилцан туршлага солилцох өргөн боломжийг нээсэн бөгөөд ирэх жил буюу 2026 онд харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн хамгийн том арга хэмжээ болон ICT EXPO-г олон улсын арга хэмжээ болон өргөжиж буйг зарлалаа.