Н.Учрал: Цахим баримт бичгийг цаасан баримттай адилтган үзэх хууль эрхзүйн орчин бүрдлээ

ҮЙЛ ЯВДАЛ

2021.12.24

Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газрын дарга Б.Болор-Эрдэнэ, УИХ-ын гишүүн Н.Учрал, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд А.Ариунзаяа нар өнөөдөр /2021.12.21/ мэдээлэл хийлээ. УИХ-ын гишүүн Н.Учралын хувьд цахим засаглалын суурь болсон багц хуулиуд болон Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хууль, Хүний хувийн мэдээллийн тухай хууль, Цахим гарын үсгийн тухай хууль, Кибер аюулгүй байдлын тухай хууль, Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэх тухай хуулийн талаар тайлбар өглөө. Тэрбээр дээрх таван хуулийн ажлын хэсгийн ахлагчаар ажилласан юм. Тэрбээр “Технологийг хэдийгээр хуульчилж болохгүй ч гэсэн эрхзүйн орчныг нь бүрдүүлэх зайлшгүй шаардлага үүссэн учраас төрийн нэгдсэн систем гэж юуг хэлэх үү, төрийн дагнасан систем гэж юуг ойлгох уу, үндсэн систем гэж юу гэж ойлгох вэ зэрэг тодорхой системүүд буюу дэд бүтцийгээ хуульчилж өгсөн хуультай боллоо. Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулиар бид нийт 67 багц мэдээллийг олон нийтэд нээлттэй болгоно. Мөн хязгаартай мэдээлэл, хаалттай мэдээлэл гэдэгт ямар мэдээллийг хамруулах вэ гэдгийг тодорхой болгосон. Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хууль батлагдан гарснаараа өнгөрсөн хугацаанд цахимаар үйлчилгээ авахад давхар цаасан баримт шаарддаг байсан үйлчилгээ зогсож байна. Цахим баримт бичгийг цаасан баримт бичгийн адил үзэх эрхзүйн орчин бүрдлээ. Харин хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуульд ард иргэдийн зүгээс нэлээд гомдол санал гаргадаг, нийгэмд иргэдийн ялгаварлах байдлыг бий болгодог дуу дүрсний бичлэгийн төхөөрөмжүүдийг байршуулах стандартуудыг тодорхой болгох, энэхүү дуу, дүрсний бичлэгийн төхөөрөмжийг хүний эрхийн үндэсний комиссын саналыг үндэслэн Засгийн газраас холбогдох төрийн захиргааны байгууллага журам гаргаж, тэр журмын дагуу байгууллагууд хэрэглэх, хаана дууны төхөөрөмжийг нийтийн зориулалттай байршуулах зэрэг зохицуулалтыг хуульчилж өгсөн. Гол үзэл баримтал нь өмнө нь хүн өөрөө хувийн мэдээллээ хамгаалдаг байсан бол шинэчлэгдсэн хуулиар мэдээллийг цуглуулж, боловсруулж, ашиглаж байгаа бол мэдээлэл хариуцагч тал мэдээллийн аюулгүй байдлын бүрэн бүтэн байдлыг хариуцана. Мөн хүний эмзэг мэдээлэл болон хувийн мэдээллийг ангилж, эмзэг мэдээллийг нууцад хамруулсан. Сэтгүүлчид болон иргэдийн зүгээс байгууллагууд нууц гэдэг тамга дараад иргэдэд нээлттэй байх мэдээллийг нууцалж байна гэдэг гомдол нэлээн ирүүлдэг. Дээрх хуулиудаар нууцлаад буй 67 мэдээллийг ил тод болгож байна. Ажил олгогч, төрийн байгууллага болон бусад байгууллагын зүгээс аливаа хуулийн этгээд түүний мэдээллийг цуглуулж, боловсруулж, ашиглаж байгаа бол тухай мэдээллийг цуглуулж, боловсруулж, ашиглаж буй мэдээлэл хариуцагч хариуцлага хүлээнэ. Цахим гарын үсгийн хуулиар “e-Mongolia” дээр нэвтэрсэн төрийн 600 гаруй үйлчилгээг иргэдэд түргэн шуурхай хүргэх, өөрийгөө цахим орчинд таниулах, батлах том шийдэл болсон. Өнгөрсөн хугацаанд бид цахим гарын үсгийн тухай хуулийг хэрэгжүүлж байсан ч хувийн байгууллагаар дамжуулан цахим гарын үсгийг олгосон бөгөөд нийт 30,000 хүн цахим гарын үсэгтэй болсон нь л маш хангалтгүй тоо гэж үзсэн. Тиймээс иргэн бүрт цахим гарын үсэг нэвтрүүлж өгөх нь маш чухал. Цахим гарын үсгийн хууль батлагдан гарснаар 16 нас хүрсэн иргэн бүрт иргэний үнэмлэх дээр нь цахим гарын үсэг суулгаж өгнө. Мөн хувийн байгууллагууд болох үүрэн холбооны оператор компани, сим карт, клауд орчинд бусад USB хэрэгслээр дамжуулж, цахим гарын үсгийг хэрэглэх боломж бүрдэж байна. Цахим гарын үсэг дээр нэг зүйлийг онцлон хэлэхэд энэ хууль зөв хэрэгжээд амьдрал дээр биеллээ олох юм бол өнөөдрийн Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулахад хамгийн чухал ач холбогдолтой гэж үзэж байна. Түгжрэл бол төрийн үйлчилгээг авах гэж нэг цонхноос нөгөө цонхонд дараалалд зогсдог, төрийн байгууллага хооронд мэдээллээ зөөж гүйдэг иргэдийн бухимдал зэргээс үүдэлтэй. Тиймээс цахим гарын үсгийн хууль хэрэгжсэнээр гэрээсээ, гар утаснаасаа интернэт орчноос цалингийн зээлээ авдаг, нийгмийн даатгалын тайлангаа мэдүүлдэг, төрийн 600 гаруй үйлчилгээг цахимаар хүлээн аваад, дээрээс нь өөрийгөө цахим гарын үсгээр баталгаажуулах боломж бүрдэж байгаа. Эдгээр хуулиудыг хэрэгжүүлэхийн тулд аюулгүй байдлыг хангах ёстой. Энэ утгаараа бид Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийг энэ цагт баталлаа. Тус хууль нь Монгол Улсад анх удаа батлагдаж буй. Монгол улс кибер аюулгүй байдлын тухай хуультай боллоо. Ингэснээр олон улсын түвшинд эрсдэлийн үнэлгээгээ үнэлэх, мэдээллийн аюулгүй байдлын аудит хийлгэх бүрэн боломжтой болж байна. Хувийн байгууллагууд ч гэсэн мэдээллийн аюулгүй байдалдаа аудит хийлгэж, иргэдийнхээ болон хуулийн этгээд, төрийн байгууллагууд онц чухал мэдээллийн дэд бүтэцтэй байгууллагуудын аюулгүй байдлыг хангах боломжтой болж байна. Энэ хуулийн тусламжтайгаар бид олон улсын түвшинд харилцах Үндэсний төвтэй, хувийн байгууллагууд ААН, иргэдийнхээ аюулгүй байдлыг хангадаг олон нийтийн төвтэй болж байна. Цаашдаа гадаадын хөрөнгө оруулалт нэмэгдэх, эдийн засгийн таатай орчин бүрдэх, ийм нөхцөл бүрдэнэ. Виртуал хөрөнгийн үйлчилгээ үзүүлэх хуулийн хувьд биржүүдийн үйл ажиллагаанд тавигдах шаардлагыг тодорхой болгосон, стандартыг нь өндөр түвшинд барьсан, төрийн байгууллагуудын хяналтыг тодорхой болгосон хууль. Бид олон улсын ФАТФ-ын зөвлөмжийн дагуу бүртгэх, зөвшөөрөх, хориглох гэсэн сонголтоос Монгол Улс бүртгээд хянах гэдэг сонголтыг нь хийсэн. Тиймээс Монгол Улс виртуал хөрөнгийг хуулиар зөвшөөрч байгаа. Гэхдээ тавигдах шаардлагуудыг тодорхой болгож, мэргэжлийн холбоодын дүгнэлтийг гаргах эрхзүйн орчныг бүрдүүлж өгсөн.

Бусад мэдээ

Цахим зах зээл, платформоор дамжуулан Монгол Улсын жижиг, дунд үйлдвэрүүдийн цахим худалдааны оролцоог дэмжих зорилго бүхий техник туслалцааны төслийн нээлтийн арга хэмжээ болж байна

2023-06-30

Азийн хөгжлийн банк Монголын уул уурхайн бус салбарыг дэлхийн болон бүс нутгийн эдийн засагт оролцох чадавхийг сайжруулах зорилгоор Монгол Улсад үзүүлэх техникийн туслалцаа: Бүс нутгийн болон дэлхийн эдийн засгийн үнэ цэнийн сүлжээнд тогтвортой, хүртээмжтэй интеграцчлалыг дэмжих төслийг баталсан. Төслийн хүрээнд жижиг, дунд үйлдвэрүүдийн худалдаа хийх, хил дамнасан цахим худалдаанд оролцох чадавхийг үнэлж, сайжруулах, дэлхийн цахим худалдааны төвүүдтэй уялдаа холбоог бий болгох, Монгол Улсын бүтээгдэхүүний талаарх мэдлэгийг дээшлүүлэх зорилгоор одоо байгаа дотоодын цахим худалдааны платформуудыг судалж, ЖДҮ-ийг санхүү, бизнес эрхлэх, цаасгүй худалдааны платформ ашиглах талаар туршлага солилцоход уг арга хэмжээний зорилго чиглэж байна. Арга хэмжээний хүрээнд “Цахим худалдааг дэмжих төрийн санаачилгууд”, “Монголын ЖДҮ эрхлэгчдийн дэлхийн цахим худалдаанд бэлэн байгаа байдал”, “Малайз Улсын цахим өөрчлөлтийн аялал” гэсэн 3 үндсэн бүлэг сэдвийн дор Азийн хөгжлийн банк, Нэгдсэн үндэсний байгууллага, БНХАУ-ын Алибаба групп, Малайзын гадаад худалдааны хөгжлийн корпораци, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам, Эдийн засгийн хөгжлийн яам, Гадаад хэргийн яам, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам, Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын олон улсын судалгааны төвийн төлөөллүүд оролцож, илтгэл танилцуулан, хэлэлцүүлэг өрнүүлж байна. Энэхүү арга хэмжээгээр Монголын ЖДҮ эрхлэгчдийн цахим худалдааны платформ, зах зээлийн хэрэглээнд нөлөөлж буй гол асуудлуудыг хэлэлцэх, цахим зах зээлийн хөтөлбөр, ЖДҮ-ийн оролцоог дэмжих санаачилга, Малайз, Сингапур зэрэг улсад хийсэн цахим худалдааны судалгааны ажлын үр дүнг танилцуулах, жижиг бизнесийн цахим тэргүүлэгч төслийн төгсгөлийн арга хэмжээний талаар, мөн цахим платформ, зах зээлээр дамжуулан хил дамнасан цахим худалдаанд Монголын жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдийн оролцоог нэмэгдүүлэх стратегийн чиглэл, үйл ажиллагааг тодорхойлох юм.

ЗАР: Төрийн жинхэнэ албан хаагчийг шилжүүлэх, сэлгэн ажиллуулна

2025-06-03

Төрийн албаны зөвлөлийн 2023 оны 25 дугаар тогтоолоор батлагдсан Төрийн албаны шалгалт өгөх болзол болон шатлан дэвшүүлэх, сонгон шалгаруулах журмын 4 дүгээр зүйлийн 4.2-т заасны дагуу төрийн өөр байгууллага, нэгж хооронд шилжин ажиллахыг хүссэн төрийн холбогдох бусад байгууллагад ажиллаж байгаа төрийн жинхэнэ албан хаагчдыг дараах албан тушаалд холбогдох материалаа цахим шуудангаар ирүүлэхийг урьж байна. Тавигдах шаардлага: Бүрдүүлэх материал: Материал хүлээн авах: Шилжүүлэх, сэлгэн авах ажлын байрны жагсаалт: № Байгууллага Дотоод нэгж Албан тушаал Орон тоо Албан тушаалын Албан тушаалын тодорхойлолтод заасан тусгай шаардлага төрөл ангилал, зэрэглэл Боловсрол Мэргэжил Мэргэшил Туршлага 1. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Стратеги, бодлого, төлөвлөлтийн газар Инновацын бодлого хариуцсан ахлах мэргэжилтэн 1 Төрийн захиргааны гүйцэтгэх Дэс түшмэл ТЗ-6 Бакалавр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -Программ хангамж, түүний хэрэглээ хөгжүүлэлт ба шинжилгээ (0613); -Өгөгдлийн сан, сүлжээний загварчлал /дизайн/ ба удирдлага (0612); -Мэдээлэл харилцаа холбооны технологиудад ангилагдаагүй чиглэл (0619); -Электроник автоматжуулалт (071404-071411); -Бизнес удирдлага, эрх зүйд хамаарах салбар дундын чиглэл (0488); Туслах түшмэлийн албан тушаалд ажилласан бол давуу тал болно. 2. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Стратеги, бодлого, төлөвлөлтийн газар Цахим эдийн засаг, салбар дундын уялдаа, хамтын ажиллагаа хариуцсан ахлах мэргэжилтэн 1 Төрийн захиргааны гүйцэтгэх Дэс түшмэл ТЗ-6 Бакалавр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -Санхүү, банк (041201); -эдийн засаг (0311); -Бизнес удирдлага, эрх зүйд хамаарах салбар дундын чиглэл (0488); -Мэдээлэл, харилцаа холбооны технологиуд (061); -Электроник, автоматжуулалт (071404-071411). Туслах түшмэлийн албан тушаалд ажилласан бол давуу тал болно. 3. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Стратеги, бодлого, төлөвлөлтийн газар Кибер аюулгүй байдлын бодлого хариуцсан мэргэжилтэн 1 Төрийн захиргааны гүйцэтгэх Дэс түшмэл ТЗ-7 Бакалавр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -Программ хангамж, түүний хэрэглээ хөгжүүлэлт ба шинжилгээ (0613); -Өгөгдлийн сан, сүлжээний загварчлал /дизайн/ ба удирдлага (0612); -Электроник автоматжуулалт (071404-071411); Туслах түшмэлийн албан тушаалд ажилласан бол давуу тал болно. 4. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Инновацын бодлого зохицуулалтын газар, Их өгөгдөл хиймэл оюун ухааны хэлтэс Инновац, технологи дамжуулалт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн 1 Төрийн захиргааны гүйцэтгэх Дэс түшмэл ТЗ-6 Бакалавр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -Программ хангамж, түүний хэрэглээ хөгжүүлэлт ба шинжилгээ (0613); -Өгөгдлийн сан, сүлжээний загварчлал ба удирдлага (0612); -Мэдээлэл харилцаа холбооны технологиудад ангилагдаагүй чиглэл (0619); Бизнес удирдлага, эрх зүйд хамаарах салбар дундын чиглэл (0488); -Менежмент ба удирдахуй (041301-041307); -Электроник автоматжуулалт (0714). Туслах түшмэлийн албан тушаалд ажилласан бол давуу тал болно. 5. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Харилцаа холбооны бодлого зохицуулалтын газар Газрын дарга 1 Төрийн захиргааны удирдах Эрхэлсэн түшмэл ТЗ-2 Магистр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; Эрх зүй (0421); -Мэдээлэл, харилцаа холбооны технологиуд (061); -Электроник, автоматжуулалт (071405-071411).. -Ахлах түшмэлийн мэргэшүүлэх багц сургалтад хамрагдаж, төгссөн байх; Төрийн албанд 8-аас доошгүй жил, үүнээс ахлах түшмэлийн албан тушаалд 4-өөс доошгүй жил ажилласан байх; -Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний хувьд төрийн албанд 4-өөс доошгүй жил, үүнээс дэс түшмэлийн албан тушаалд 2-оос доошгүй жил ажилласан байх. 6. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Харилцаа холбооны бодлого зохицуулалтын газар Харилцаа холбооны сүлжээний технологийн шинэчлэлийн зохицуулалт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн 1 Төрийн захиргааны удирдах Дэс түшмэл ТЗ-6 Бакалавр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -Мэдээлэл харилцаа холбооны технологиуд (0613); -Электроник автоматжуулалт (071401, 071405-071409). Туслах түшмэлийн албан тушаалд ажилласан бол давуу тал болно. 7. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Төрийн захиргааны удирдлагын газар, Хөрөнгө оруулалт, санхүүгийн хэлтэс Хөрөнгө оруулалт, санхүүгийн хэлтсийн дарга 1 Төрийн захиргааны удирдах Эрхэлсэн түшмэл ТЗ-3 Бакалавр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -Эдийн засаг (0311); -санхүү, банк, даатгал (0412); -нягтлан бодох бүртгэл, татвар (0411). -Ахлах түшмэлийн мэргэшүүлэх багц сургалтад хамрагдаж төгссөн байх; -Мэргэшсэн нягтлан бодогч байх. Төрийн албанд 8-аас доошгүй жил, үүнээс ахлах түшмэлийн албан тушаалд 4-өөс доошгүй жил ажилласан байх; -Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний хувьд төрийн албанд 4-өөс доошгүй жил, үүнээс дэс түшмэлийн албан тушаалд 2-оос доошгүй жил ажилласан байх 8. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ, дотоод аудитын газар Газрын дарга 1 Төрийн захиргааны удирдах Эрхэлсэн түшмэл ТЗ-2 Магистр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -эрх зүй (0421); -санхүү (0412); -Мэдээлэл харилцаа холбооны технологиуд (0612, 0613, 0619); -Электроник автоматжуулалт (0714). -Ахлах түшмэлийн мэргэшүүлэх багц сургалтад хамрагдаж төгссөн байх; -Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний чилэлээр сургалтад эсхүл санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага болон түүний зөвшөөрлөөр албан ёсоор зохион байгуулсан сургалтад хамрагдсан байх; Төрийн албанд 8-аас доошгүй жил, үүнээс ахлах түшмэлийн албан тушаалд 4-өөс доошгүй жил ажилласан байх; -Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний хувьд төрийн албанд 4-өөс доошгүй жил, үүнээс дэс түшмэлийн албан тушаалд 2-оос доошгүй жил ажилласан байх; -хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний чиглэлээр 3-аас доошгүй жил эсхүл мэргэжлээрээ 5-аас доошгүй жил ажилласан байх. 9. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Кибер аюулгүй байдлын бодлого зохицуулалтын газар Хатуу, зөөлөн дэд бүтцийн аюулгүй байдал хариуцсан ахлах мэргэжилтэн 1 Төрийн захиргааны гүйцэтгэх Дэс түшмэл ТЗ-6 Бакалавр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -Мэдээлэл харилцаа холбооны технологиуд (0612, 0613, 0619); -Электроник автоматжуулалт (071401, 071404-071406). Туслах түшмэлийн албан тушаалд ажилласан бол давуу тал болно. 10. Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам Харилцаа холбооны бодлого зохицуулалтын газар, Сансрын технологийн хэрэгжилтийн хэлтэс Сансрын технологийн хэрэгжилтийн хэлтсийн дарга 1 Төрийн захиргааны удирдах Эрхэлсэн түшмэл ТЗ-3 Бакалавр болон түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх; -Электроник, автоматжуулалт (071404-071411); -Байгалийн шинжлэх ухаан (053203, 053208-Байгал орчны зайнаас тандан судлал). Ахлах түшмэлийн мэргэшүүлэх багц сургалтад хамрагдаж төгссөн байх; -Төрийн албанд 8-аас доошгүй жил, үүнээс ахлах түшмэлийн албан тушаалд 4-өөс доошгүй жил ажилласан байх; -Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний хувьд төрийн албанд 4-өөс доошгүй жил, үүнээс дэс түшмэлийн албан тушаалд 2-оос доошгүй жил ажилласан байх —оОо—

МОНГОЛ УЛСЫН ҮНДСЭН ХУУЛЬД ОРУУЛАХ ӨӨРЧЛӨЛТИЙН ТӨСЛИЙН ХОЁР ДАХЬ ХЭЛЭЛЦҮҮЛГИЙГ ХЭНТИЙ АЙМГИЙН ИРГЭДЭД ЗОХИОН БАЙГУУЛЛАА

2023-05-27

Улсын Их Хурлаар хэлэлцэгдэж буй Монгол Улсын Засгийн газраас санаачлан боловсруулсан Монгол Улсын Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах төслийн ажлын хэсэгт мэргэжил, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх үүрэг бүхий ажлын дэд хэсгийн бүрэлдэхүүний гишүүн, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны дэд сайд Ж.Эрхэмбаатар Хэнтий аймагт ажиллалаа. Энэхүү төслийн үзэл баримтлал, өөрчлөлтийн төслийг хийх болсон талаарх танилцуулга, хоёр дахь хэлэлцүүлгийг УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Олимп, нийтийн биеийн тамир, спортын Үндэсний хорооны дарга Б.Бат-Эрдэнэ, УИХ-ын гишүүн, Инноваци, цахим бодлогын байнгын хорооны гишүүн Ц.Идэрбат, Цахим хөгжил, харилцаа, холбооны дэд сайд Ж.Эрхэмбаатар нар Хэнтий аймгийн Хэрлэн сумын иргэдэд танилцууллаа. Мөн Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах өөрчлөлтийн төслийн нэг дэх, хэлэлцүүлгийн үр дүн, УИХ, Засгийн газраас хэрэгжүүлэх тэтгэврийн зөрүүг арилгах, цалингийн нэмэгдэлтэй холбоотой нэн тэргүүнд төрийн нийтлэг үйлчилгээний албан хаагчид, хамгийн бага, суурь цалинтай тухайлсан салбаруудад цалингийн хэт ялгавартай байдлыг арилгах ач холбогдол бүхий бодлого, чиглэлийн талаар танилцуулж, сонирхсон асуултуудад хариулт өгч, санал солилцлоо.