АБГББХ: Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийг үзэл баримтлалын хүрээнд хэлэлцэхээр тогтов

ҮЙЛ ЯВДАЛ

2021.07.01

Улсын Их Хурлын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны өнөөдрийн (2021.07.01) хуралдаан 9 цаг 07 минутад цахимаар эхэлж, хуралдаанаар Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцлээ. Засгийн газраас өчигдөр /2021.06.30/ өргөн мэдүүлсэн уг хуулийн төслийн талаарх хууль санаачлагчийн илтгэлийг Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ц.Нямдорж танилцуулав.

НҮБ-ын төрөлжсөн агентлаг болох Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагаас гишүүн 193 орны хүрээнд гаргадаг кибер аюулгүй байдлын индексийг тухайн улсын хууль эрх зүйн орчин, техникийн хувьд хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ, зохион байгуулалтын арга хэмжээ, чадавх бүрдүүлэх, хамтын ажиллагаа гэсэн 5 үндсэн, 25 үзүүлэлтийн хүрээнд гаргадаг аж.

Манай улсын хувьд кибер аюулгүй байдлын индексийн гол үзүүлэлт болох хууль эрх зүйн орчин бүрдээгүй, үндэсний кибер халдлага, зөрчлөөс сэргийлэх, хариу үйлдэл үзүүлэх чиг үүрэг бүхий байгууллага байхгүй, хамтын ажиллагаа дутмаг зэрэг үндэслэлээр 2017 онд 104 дүгээр байранд, 2018 онд 85 дугаар байранд эрэмбэлэгджээ.

Улсын Их Хурлын 2021 оны 12 дугаар тогтоолоор баталсан “Монгол Улсын хууль тогтоомжийг 2024 он хүртэл боловсронгуй болгох үндсэн чиглэл”-д Хувь хүний мэдээлэл /өгөгдөл/-ийг хамгаалах тухай, Кибер аюулгүй байдлын тухай хуулийн төслийг шинээр боловсруулах, Мэдээллийн ил тод байдал ба мэдээлэл авах эрхийг хангах тухай хуулийг шинэчлэн найруулж, Улсын Их Хурлын 2021 оны чуулганаар хэлэлцэн батлуулахаар гаргасан хуваарь, цаг үеийн нөхцөл шаардлага, эрэлт хэрэгцээг үндэслэн уг хуулийн төслийг боловсруулжээ.

Хуулийн төслийн зорилт нь кибер аюулгүй байдлыг хангах үйл ажиллагааны зарчим, эрх зүйн үндсийг тогтоох, кибер орчин дахь мэдээллийн бүрэн бүтэн, хүртээмжтэй, нууцлагдсан байдлыг хангахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад чиглэжээ. Хуулийн төсөлд цахим мэдээлэлд хандах, боловсруулах, ашиглах, түгээхэд ашиглагддаг мэдээллийн систем, мэдээллийн сүлжээ, тэдгээрийг эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, халдлага зөрчлийг илрүүлэх, таслан зогсоох, хариу үйлдэл үзүүлэх, нөхөн сэргээх замаар кибер аюулгүй байдлыг хангах харилцааг зохицуулахаар тусгасныг хууль санаачлагч онцлов.

Орчин үеийн мэдээллийн технологид суурилсан нэгдсэн удирдлага бүхий төхөөрөмжүүдээр тоноглогдсон нийгмийн эрүүл мэнд, амин чухал хэрэгцээг хангах үйлдвэр, байгууламж, обьектууд нь кибер терроризмын гол бай болдгийг харгалзан онц чухал мэдээллийн дэд бүтэцтэй байгууллагын үйл ажиллагааны чиглэлийг хуулиар тогтоож, түүний кибер аюулгүй байдлыг хангах тодорхой эрх, үүргүүдийг хуульчлахаар зохицуулсан.

Хуулийн төсөлд тусгасан шинэлэг зохицуулалт бүхий харилцаа нь мэдээллийн аюулгүй байдлын аудит хийх харилцааг хуульчилсан. Учир нь кибер аюулгүй байдлыг хангах арга хэмжээ нь мэдээлэл, түүнийг агуулах мэдээллийн сан, ашиглах боломжийг бүрдүүлэх мэдээллийн систем, хүний нөөц, техник технологийн арга хэмжээ, эдгээрийн харилцан уялдаа холбоог зохицуулсан бодлого, дүрэм журам, төлөвлөгөө, зохион байгуулалтын үйл ажиллагаа болон хөндлөнгийн хараат бус хяналт шалгалтын чиг үүрэг бүхий аудитын үйл ажиллагааг шаарддаг олон улсын жишгийн дагуу энэ харилцааг оруулж ирсэн.

Кибер аюулгүй байдлыг хангах нь үндэсний хэмжээнд авч үзэх асуудал бөгөөд төр, хүн, хуулийн этгээдийн үйл ажиллагаанд тусгах, хэрэгжүүлэх, хэрэгжилтийг хянан зохицуулах нэгдсэн удирдлагаар хангах тогтолцоог бэхжүүлж өгсөнд энэ хуулийн ач холбогдол оршино гэж үзэж буйгаа хууль санаачлагч онцоллоо.

Хуулийн төсөл нь 5 бүлэг, 25 зүйлтэй бөгөөд Зөрчлийн тухай хууль, Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хууль, Харилцаа холбооны тухай хууль, Эрүүгийн хуульд холбогдох өөрчлөлтийг оруулах төслийг хамтад нь боловсруулжээ. Уг хуулийг 2021 оны арваннэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөхөөр төсөлд тусгажээ.

Хууль санаачлагчийн илтгэлтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баттөмөр, Н.Энхболд нар ажлын хэсгээс асуулт асууж тодруулан энэ нь цаг үеэ олсон нэн чухал төсөл учраас хэлэлцэхийг дэмжиж буйгаа илэрхийлээд гишүүдэд сайн судалж үзэх бололцоо олгох, хэлэлцүүлгийн явцад нухацтай хандах нь зүйтэй гэж үзэж буйгаа хэлж байв.

Кибер аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр сүүлийн 10 гаруй жилийн хугацаанд АНУ, ОХУ, БНХАУ, ХБНГУ, БНСУ, Япон, Хорват, Унгар, Гүрж, Литви, Латви, Сингапур, Эстони зэрэг улс бие даасан хууль баталж гаргасан байна. Хуулийн төслийг боловсруулахдаа кибер аюулгүй байдлын индексээр дэлхийд тэргүүлж буй БНСУ, ХБНГУ, Япон, Эстон зэрэг улс орнуудын хууль эрх зүйн орныг харьцуулан судалж, өөрийн орны практик нөхцөл байдлыг харгалзан үзсэн гэсэн хариултыг ажлын хэсгээс өгсөн юм.

Ингээд санал хураалт явуулж, хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 61.1 хувийн саналаар хуулийн төслийг үзэл баримтлалын хүрээнд хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзэв.

Бусад мэдээ

Эрүүл мэндийн салбарын дижитал шилжилтийн цогц арга хэмжээний төлөвлөгөөг баталлаа

2025-05-23

Монгол Улс эрүүл мэндийн салбарт дижитал шилжилтийг хийгээд 10 жил болсон ч эмнэлэг бүр бие даасан тусдаа систем хөгжүүлж, мэдээллээ өөр хоорондоо солилцдоггүйгээс бол иргэд нэг эмнэлгээс нөгөө эмнэлэгт шилжихдээ давтан шинжилгээ өгөх, эмчилгээ тасалдах зэргээс шалтгаалан иргэд цаг хугацаа, санхүүгийн дарамтад ордог. Иймд эрүүл мэндийн мэдээлэл солилцооны платформ хөгжүүлэх, эмнэлгүүд мэдээллээ нэг стандартын дагуу саадгүй солилцох, өгөгдлийн чанар мэдээллийн аюулгүй байдалдаа анхаарах шаардлагатай гэсэн зөвлөмжийг Монгол Улсын “Цахим эрүүл мэндийн нөхцөл байдлын үнэлгээ”-д тусгажээ. Энэ дагуу Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү, Эрүүл мэндийн сайд Т.Мөнхсайхан нар хамтран “Эрүүл мэндийн салбарын дижитал шилжилтийн цогц арга хэмжээний төлөвлөгөө (2025-2028)”-г баталлаа. Энэхүү төлөвлөгөө амжилттай хэрэгжсэнээр: Мөн эрүүл мэндийн программ хангамжуудад олон улсын стандартыг нэвтрүүлж, эрүүл мэндийн тархмал ХУР дэд бүтцийг бий болгон, аюулгүй байдал, эрүүл мэндийн байгууллагуудын мэдээллийн технологийн чадавхыг сайжруулан, иргэдэд илүү найдвартай, шуурхай үйлчилгээг хүргэнэ.

Төрийн жинхэнэ албан хаагчдын 2025 оны эхний хагас жилийн гүйцэтгэлийн үнэлгээ, тайлан

2025-07-29

№ Албан тушаал Нэр Нийт үнэлгээ Гүйцэтгэлийн тайлан Стратеги, бодлого, төлөвлөлтийн газар 1 Газрын дарга Ш.Батзаяат 89 Гүйцэтгэлийн тайлан 2 Цахим хөгжлийн бодлого хариуцсан ахлах шинжээч Ч.Болор-Эрдэнэ 95.7 Гүйцэтгэлийн тайлан 3 Харилцаа холбооны хөгжлийн бодлого хариуцсан ахлах шинжээч Б.Эрдэнэ 95.4 Гүйцэтгэлийн тайлан 4 Шуудан, өргөн нэвтрүүлэг, цахим худалдааны бодлого хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Тунгалаг 93.4 Гүйцэтгэлийн тайлан Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны хэлтэс 5 Хэлтсийн дарга Г.Энхтуяа 90 Гүйцэтгэлийн тайлан 6 Гадаад улс хоорондын хамтын ажиллагаа хариуцсан шинжээч П.Ариунтуул 90 Гүйцэтгэлийн тайлан 7 Гадаад харилцааны мэргэжилтэн Н.Лувсаншарав 86 Гүйцэтгэлийн тайлан Салбарын эрх зүйн орчны шинэчлэл, хуулийн хэлтэс 8 Хэлтсийн дарга Л.Нямдорж 93 Гүйцэтгэлийн тайлан 9 Салбарын эрх зүйн асуудал хариуцсан шинжээч Б.Солонго 94.9 Гүйцэтгэлийн тайлан 10 Салбарын эрх зүйн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн О.Мөнхзаяа 96 Гүйцэтгэлийн тайлан 11 Салбарын эрх зүйн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Ц.Эрдэнэцэцэг 88 Гүйцэтгэлийн тайлан Салбарын хүний нөөц, судалгааны хэлтэс 12 Цахим ур чадвар, салбарын хүний нөөцийн бодлого хариуцсан мэргэжилтэн Д.Сэлэнгэ 98.3 Гүйцэтгэлийн тайлан Төрийн захиргааны удирдлагын газар 13 Газрын дарга Д.Батбилэг 92 Гүйцэтгэлийн тайлан 14 Хүний нөөцийн асуудал, дотоод сургалт хариуцсан ахлах шинжээч Э.Анхбаяр 85.2 Гүйцэтгэлийн тайлан 15 Яамны төлөвлөгөө тайлан, өргөдөл гомдол хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Д.Мөнхсарнай 93.2 Гүйцэтгэлийн тайлан 16 Хүний эрх, жендерийн эрх тэгш байдал, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний асуудал хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Батцэцэг 90.2 Гүйцэтгэлийн тайлан 17 Шагнал, дотоод ажил хариуцсан мэргэжилтэн М.Мөнхзаяа 96.9 Гүйцэтгэлийн тайлан 18 Мэдээлэл, харилцаа холбооны гамшгийн бэлэн байдал, дотоод сүлжээ хариуцсан мэргэжилтэн Б.Баярсайхан 90.5 Гүйцэтгэлийн тайлан Хөрөнгө оруулалт, санхүүгийн хэлтэс 19 Хэлтсийн дарга П.Дэлгэрмаа 90.7 Гүйцэтгэлийн тайлан 20 Салбарын нэгдсэн төлөвлөлт, хөрөнгө оруулалт хариуцсан шинжээч Д.Мөнхсолонго 92.85 Гүйцэтгэлийн тайлан 21 Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан хариуцсан шинжээч бөгөөд ерөнхий нягтлан бодогч С.Лхам 93.2 Гүйцэтгэлийн тайлан 22 Худалдан авах ажиллагаа, төрийн сангийн тайлан баталгаажуулалт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Ц.Халиун 89.7 Гүйцэтгэлийн тайлан 23 Засгийн газрын тусгай сан, төлбөр тооцоо хариуцсан мэргэжилтэн Б.Отгонзул 90.7 Гүйцэтгэлийн тайлан Инновацын бодлого зохицуулалтын газар 24 Газрын дарга П.Мөнхбат 87 Гүйцэтгэлийн тайлан 25 Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэл хариуцсан ахлах шинжээч М.Солонго 93.92 Гүйцэтгэлийн тайлан 26 Инновац, технологи дамжуулалт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Л.Нармандах 93.8 Гүйцэтгэлийн тайлан Их өгөгдөл хиймэл оюун ухааны хэлтэс 27 Хэлтсийн дарга С.Эрдэнэболд 86 Гүйцэтгэлийн тайлан 28 Гүн болон машин сургалт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Эрдэнэчимэг 91.7 Гүйцэтгэлийн тайлан Гарааны бизнесийн экосистемийг дэмжих хэлтэс 29 Хэлтсийн дарга А.Ядамсүрэн 84 Гүйцэтгэлийн тайлан 30 Төр хувийн хэвшлийн түншлэл, гарааны бизнесийн хөгжил хариуцсан мэргэжилтэн Б.Дэлгэрмаа 85.67 Гүйцэтгэлийн тайлан Цахим шилжилтийн бодлого зохицуулалтын газар 31 Газрын дарга Б.Бат-Өлзий 88.1 Гүйцэтгэлийн тайлан 32 Нийтийн мэдээллийн дэд бүтцийн ерөнхий төлөвлөлт хариуцсан ахлах шинжээч Т.Пүрэвсүрэн 85.4 Гүйцэтгэлийн тайлан 33 Салбар дундын зохицуулалт хариуцсан шинжээч Г.Энхтулга 97.8 Гүйцэтгэлийн тайлан 34 Мэдээллийн технологийн төсөл, хөтөлбөр хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Э.Болормаа 96.8 Гүйцэтгэлийн тайлан 35 Цахим шилжилт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Бадамсүрэн 86 Гүйцэтгэлийн тайлан 36 Нээлттэй мэдээлэл, өгөгдөл хариуцсан мэргэжилтэн М.Номин 95.8 Гүйцэтгэлийн тайлан Төрийн үйлчилгээний дахин загварчлалын хэлтэс 37 Хэлтсийн дарга Д.Батбаяр 92 Гүйцэтгэлийн тайлан 38 Үндсэн систем хариуцсан шинжээч Б.Отгонбаяр 85.4 Гүйцэтгэлийн тайлан 39 Салбар дундын зохицуулалт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Э.Мөнгөнчимэг 87.4 Гүйцэтгэлийн тайлан 40 Дэмжих систем хариуцсан мэргэжилтэн Л.Лхамдулам 93 Гүйцэтгэлийн тайлан 41 Төрийн цахим үйлчилгээ хариуцсан мэргэжилтэн Г.Далайцэрэн 89.5 Гүйцэтгэлийн тайлан Харилцаа холбооны бодлого зохицуулалтын газар 42 Газрын дарга Д.Баясгалан 88 Гүйцэтгэлийн тайлан 43 Харилцаа холбооны бодлогын зохицуулалт хариуцсан ахлах шинжээч Г.Болорчимэг 96.2 Гүйцэтгэлийн тайлан 44 Харилцаа холбооны сүлжээний технологийн шинэчлэлийн зохицуулалтын асуудал хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Нинж-Эрдэнэ 90.72 Гүйцэтгэлийн тайлан Сүлжээний дэд бүтцийн хэлтэс 45 Хэлтсийн дарга Ч.Гүнсэнхорол 93 Гүйцэтгэлийн тайлан 46 Өргөн нэвтрүүлгийн бодлогын зохицуулалт хариуцсан шинжээч Э.Оюун-Эрдэнэ 95.3 Гүйцэтгэлийн тайлан 47 Бүх нийтийн үйлчилгээний үүргийн сан, шуудангийн зохицуулалт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Ш.Самданжамц 95.5 Гүйцэтгэлийн тайлан Сансрын технологийн хэрэгжилтийн хэлтэс 48 Радио давтамжийн бодлого, зохицуулалт хариуцсан шинжээч С.Онончимэг 87.74 Гүйцэтгэлийн тайлан 49 Хиймэл дагуулын сүлжээний төлөвлөлт хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Заяабаяр 89.52 Гүйцэтгэлийн тайлан Кибер аюулгүй байдлын бодлого зохицуулалтын газар 50 Газрын дарга Ц.Пүрэвням 91 Гүйцэтгэлийн тайлан 51 Кибер аюулгүй байдлын асуудал хариуцсан ахлах шинжээч М.Оролзод 95.2 Гүйцэтгэлийн тайлан 52 Мэдээллийн аюулгүй байдлын аудит, эрсдэлийн үнэлгээ хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Ундрал 92.1 Гүйцэтгэлийн тайлан 53 Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах, дотоод аюулгүй байдал хариуцсан мэргэжилтэн М.Мөнхтуул 96.8 Гүйцэтгэлийн тайлан 54 Кибер халдлага зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажил хариуцсан мэргэжилтэн С.Ган-Эрдэнэ 90.8 Гүйцэтгэлийн тайлан Хяналт-шалгалт, үнэлгээ, дотоод аудитын газар 55 Газрын дарга Ц.Борхүү 96 Гүйцэтгэлийн тайлан 56 Бодлогын баримт бичгийн хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хариуцсан шинжээч А.Түвшинзаяа 92.5 Гүйцэтгэлийн тайлан 57 Яамны болон харьяа байгууллагуудын үйл ажиллагааны хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Мөнхбат 85.6 Гүйцэтгэлийн тайлан Салбарын хяналтын газар 58 Газрын дарга С.Цагаанхүү 94.9 гүйцэтгэлийн тайлан 59 Мэдээлэл, харилцаа холбооны хяналтын асуудал хариуцсан ахлах шинжээч Б.Бүрэнжаргал 91.12 гүйцэтгэлийн тайлан 60 Зөрчлийн бүртгэл хариуцсан ахлах мэргэжилтэн С.Шинэбаяр 89.9 гүйцэтгэлийн тайлан 61 Эрсдэлийн бүртэл хариуцсан ахлах мэргэжилтэн А.Бурмаа 93.3 гүйцэтгэлийн тайлан 62 Харилцаа холбооны хяналт хариуцсан мэргэжилтэн Г.Гантулга 96.18 гүйцэтгэлийн тайлан

Монгол Улсад анх удаа нуурын гүнд далайн шилэн кабелийг амжилттай суурилууллаа

2023-09-07

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамнаас мэдээлэл, харилцаа холбооны шинэ дэвшилтэт технологийг дэмжих, технологийн оновчтой шийдлийг нэвтрүүлэх, алслагдсан бүс нутгийг мэдээллийн технологиор хангах зорилгоор Ази, номхон далайн цахилгаан холбооны байгууллагатай хамтран “FM өргөн нэвтрүүлгийн сүлжээ ашиглан гамшгийн үеийн мэдээ, мэдээлэл дамжуулах EWBS систем нэвтрүүлэх” төслийг хэрэгжүүлээд байна. Төслийн хүрээнд FM радио өргөн нэвтрүүлгийн сүлжээгээр гамшгийн үеийн дохиог хүлээн авах, дамжуулах станцыг Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Үүр сум, Хатгал тосгонд суурилуулан дохио хүлээн авах төхөөрөмжийг төсөл хэрэгжсэн бүс нутгийн 650 гаруй өрхөд хүлээлгэн өглөө. Төслийн ерөнхий санхүүжүүлэгчээр Япон Улсын “KDDI сан”, бүтээгдэхүүн нийлүүлэгчээр Япон Улсын “Өү Си Си” компани, гүйцэтгэгчээр Онцгой байдлын ерөнхий газар, “Монголын цахилгаан холбоо” ХК, “Радио телевизийн үндэсний сүлжээ” УТҮГ тус тус ажилласан бөгөөд энэхүү төслөөр хийгдсэн онцлох ажил нь Монгол Улсад анх удаа шилэн кабелийг далайгаар буюу усан доогуур амжилттай суурилуулсан явдал юм. Далайн шилэн кабелийг Хөвсгөл нуурын аялал жуулчлал, байгалийн цогцолборт газрын Хүзүүвчийн шил, Жанхайн даваа орчимд нуурын хөвөө дагуу суурилуулан, аялал жуулчлалын бүс нутагт өндөр хурдны интернэт, IPTV, суурин утасны үйлчилгээг нэвтрүүллээ. FМ радиогийн үндсэн сигналыг дамжуулах сүлжээг байгуулахдаа хосолмол буюу цахилгааны болон интернэтийн урсгалыг нэгэн зэрэг дамжуулах шилэн кабелийг ашигласан нь эрчим хүчний нэгдсэн системд холбогдоогүй алслагдсан бүс нутаг дахь байгууламж, цамхаг, сайт, тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслийг цахилгааны болон интернетийн дэд бүтцэд нэгэн зэрэг холбох, системийн ашиглалт, засвар үйлчилгээг зайнаас явуулах, улмаар гамшгийн болон онцгой байдлын үед сүлжээг шуурхай сэргээхэд чухал ач холбогдолтой юм.