ҮЙЛ ЯВДАЛ Удам төсөл нь мэдээллийн технологи ашиглан ургийн бичгээ хөтөлж, удмын түүхээ бүтээх боломжийг Монголчууддаа олгож байна 2022.11.17 Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор “Шинэ сэргэлт-Цахим архив” сэдэвт архив, албан хэрэг хөтлөлтийн ажилтны анхдугаар чуулган өнөөдөр /2022.11.17/ төрийн ордонд болж байна. Чуулганд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Засгийн газрын сайд нар, Архивын Ерөнхий газрын албан хаагчид оролцож байна. ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал: 2022 оны 05 дугаар сарын 01-ний өдрөөс дагаж мөрдөж эхэлсэн Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуулийн 30 дугаар зүйлд цахим баримт бичиг үйлдэх, мэдээлэл хариуцагч баримт бичгийг үйлдэх, дамжуулах, хүлээн авах, хадгалах, хамгаалах болон ашиглахдаа цахим баримт бичигт суурилахаар зохицуулсан бөгөөд мөн зүйлийн 30.4 дэх хэсэгт цахим баримт бичиг хөтлөлтийг Архив, албан хэрэг хөтлөлтийн тухай хуулийн 34 дүгээр зүйлийн 34.2-т заасан Албан хэрэг хөтлөлтийн нийтлэг журмаар зохицуулахаар заасан. Үүний дагуу нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай хуульд “Албан хэрэг хөтлөлтийн нийтлэг журам”-ыг нийцүүлэх, холбогдох нэмэлт, өөрчлөлтийг Засгийн газрын 2022 оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцүүлж батлуулаад байна. Мөн цахим хэлбэрээр албан хөтлөлтийн үйл ажиллагааг явуулах хуулийн зохицуулалтууд бүрдсэн хэдий ч Архив, албан хэрэг хөтлөлтийн тухай хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.3-т цахим баримт бичгийн хувь нь цаасан хувьтай адил хүчинтэй байх бөгөөд зөрсөн тохиолдолд цаасан хувийг баримтална, мөн зүйлийн 38.4-т цаасан баримт бичиг хүчингүй болсон тохиолдолд цахим хувь нь мөн адил хүчингүйд тооцогдоно гэж заасан нь цахим баримт болон цаасан баримт хосолсон байх, цахимаар үйлдсэн баримт бичгийн цаасан хувийг давхар үйлдэж, баталгаажуулан архивт үлдээх ойлголтыг өгч байна. Дээрх зохицуулалтыг Хууль зүй, дотоод хэргийн яамтай хамтарсан ажлын хэсгийн хүрээнд цахимаар албан бичиг үүсч, тоон гарын үсгээр баталгаажсан бол эх хувь нь тухай цахимаар үүссэн бичиг байх зохицуулалтыг тусгахаар мөн ажиллаж байна. Архивийн Ерөнхий газар, програм хангамжийн Старсофт ХХК-ийн хооронд байгуулсан Хамтын ажиллагааны санамж бичгийн хүрээнд хэрэгжүүлж буй УДАМ МН төсөл юм. Энэхүү эртний соёл уламжлалаа өнөө үед сэргээхдээ мэдээллийн технологи ашиглан хөтлөх нь илүү оновчтой шийдэл юм. Старсофт компанийн залуус УДАМ төслийг санаачлан 2013 онд гар утсанд УГИЙН БИЧИГ хөтлөх апп хэлбэрээр зохиосон энэхүү систем нь УДАМ нэртэй болж, вэб програм бүтээгдэн хөгжиж байна. УДАМ төсөл нь мэдээллийн технологи ашиглан олуулаа нэг овгийн хүмүүс хамтдаа угийн бичгээ хөтөлж, удмын түүхээ бүтээх боломжийг нийт Монголчууддаа олгож байна. Мөн тэд Үндэсний архивын ерөнхий газартай хамтран 1933 он ба түүнээс өмнөх хүн амын тооллогын мэдээллийг цахимжуулж олон нийт ашиглах боломжийг бий болгохоор ажиллаж байгаа нь маш чухал юм. Ийм төрлийн олон төсөл амжилттай хэрэгжснээр Монголчуудын олон зуун жилээр хөтөлж ирсэн Ургийн бичиг хөтлөх соёлыг мэдээллийн технологийн сүүлийн үеийн ололт амжилтыг ашиглан сэргээж энэхүү соёлыг хэзээ ч арилж устахгүйгээр баталгаатай хадгалж үлдээх боломж бүрдэх юм. Иймд ЦХХХЯ-ны зүгээс цаашид Удам МН мэт сайн санаачилга, системүүдийг бүх талаар дэмжиж төрийн мэдээлэл солилцооны ХУР системд холбох, И-Монголиад холбох, ҮДТ байрлуулах зэргээр дэмжиж ажиллах болно. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ

АЛСЛАГДСАН БАГИЙН ИРГЭД ГАР УТАСНААСАА ТӨРИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭГ АВНА Алслагдсан багийн иргэд гар утаснаасаа төрийн үйлчилгээ авах боломжийг бүрдүүлэхээр Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яам ажиллаж байна. Энэ хүрээнд орон нутгийн алслагдсан 129 багт үүрэн холбооны сүлжээ нэвтрүүлэхээс 2024 онд 74, 2025 онд 55 багийг холбоно. Тодруулбал, ХИЙМЭЛ ОЮУН УХААНЫ ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙН ОРЧНЫГ БИЙ БОЛГОХОД ИХ БРИТАНИ УЛСТАЙ ХАМТАРНА Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Их Британи Умард Ирландын Нэгдсэн Вант улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Фиона Блайт болон Оксфордын их сургуулийн Кибер аюулгүй байдлын чадавхын төвийн эрдэмтдийг энэ сарын 07-ны өдөр хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын үеэр “И-Монгол” академийг төрийн их өгөгдөл, хиймэл оюун ухааны төв болгохоор зорьж буйг онцлон, хиймэл оюун ухааны хууль эрх зүй, зохицуулалтын орчныг бий болгох, сансар судлал зэрэг шинэ хуулийн төслүүдийг боловсруулах, хүүхэд залууст код бичих ур чадвар олгох чиглэлд Их Британи Улстай хамтран ажиллах хүсэлтэй буйгаа илэрхийллээ. Монгол Улсын Засгийн газар Их Британи Улсын сайн туршлагад үндэслэн төрийн байгууллагуудын нэгдсэн www.gov.mn вебсайтыг хөгжүүлж байна. ХИЙМЭЛ ДАГУУЛЫН ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭГЧ НАРТАЙ УУЛЗЛАА Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү хиймэл дагуулын үйлчилгээ эрхлэгч нартай уулзлаа. Уулзалтад Кибер аюулгүй байдлын үндэсний зөвлөлийн дарга Ч.Золбаяр, Д.Болор, Б.Балгансүрэн, Ондо Холдинг, ДДэш Тв, Монголсат, Мобиком зэрэг байгууллагын төлөөллүүд оролцов. 30 гаруй жил яригдаж байсан “Үндэсний хиймэл дагуул” төсөл нь энэ дөрвөн жилийн хугацаанд биеллээ олох гэж буйд салбарын мэргэжилтнүүд сайшаалтай хандаж байгаагаа илэрхийллээ. Үндэсний хиймэл дагуул хөөргөснөөр Харилцаа холбооны бие даасан системтэй болж, Монгол орны хаанаас ч интернэтэд холбогдох, мэдээллийн технологийн үйлчилгээ шууд авах боломж нээгдэнэ. 250 мянган малчин өрх E-Mongolia, E-сургууль, E-эмнэлэг гэх мэт үйлчилгээ авах боломжтой болно. Шилэн кабелиар интернетийн үйлчилгээ үзүүлэх  29 их наяд төгрөг хэмнэнэ. ШУУДАНГИЙН САЛБАРЫН ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙН ОРЧНЫГ ШИНЭЧИЛЖ, ЗАХ ЗЭЭЛИЙГ НЬ ТЭЛНЭ Дэлхийн Шуудангийн өдөр аравдугаар сарын 9ний өдөр тохиолоо. Энэ өдрийг дэлхийн өнцөг булан бүрд шуудангийн салбарт шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нэвтрүүлэх, сурталчлах зорилгоор тэмдэглэн өнгөрүүлж ирсэн. Салбар яамнаас Шуудангийн салбарын хууль эрх зүйн орчныг шинэчлэх; Технологийн дэвшил, инновац шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг нэвтрүүлэх; хүргэлтэд дрон нэвтрүүлэхээр зорьж байна. Мөн 40 тэрбумын шуудангийн зах зээлийг тэлнэ. “ШИЙДЭЛТЭЙ УУЛЗАЛТ – ЦАХИМ ГАРЫН ҮСЭГ” ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ БОЛНО Цахим хөгжил, инноваци, харилцаа холбооны сайдын санаачилгаар Шийдэлтэй уулзалтыг тогтмол зохион байгуулж байна. Цахим гарын үсгийн хэрэглээг нэмэгдүүлэх, тулгамдсан асуудлыг хэлэлцэж, шийдвэрлэх зорилгоор “Шийдэлтэй уулзалт Цахим гарын үсэг нээлттэй хэлэлцүүлгийг аравдугаар сарын 15-өдөр зохион байгуулах гэж байна. Цахим гарын үсэг нь цахим баримтад гарын үсэг зурсан этгээдийг тодорхойлох үг, үсэг, тоо, тэмдэг, дүрсийг агуулсан өгөгдөл юм. 2015 оноос хойш 1 287 187 хүнд энэхүү гарын үсгийг олгожээ. Ц.БААТАРХҮҮ САЙД SPACEX КОМПАНИЙН ТӨЛӨӨЛЛИЙГ ХҮЛЭЭН АВЧ УУЛЗЛАА Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү SpaceX компанийн Хөөргөлтийн үйлчилгээ хариуцсан менежер Эван Ферликийг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын эхэнд ноён Эван Ферлик Монгол Улс Үндэсний хиймэл дагуулаа хөөргөхөөр бэлтгэл ажлаа хангаж байдаг баяр хүргэж, SpaceX компанийн үйл ажиллагааг танилцуулж, АНУ-д айлчлах боломж тохиовол тус компаниар зочлохыг урив.ЦХИХХ-ны сайд Ц.Баатархүү Монгол Улсын Засгийн газар 14 мега төсөл хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсний нэг нь Үндэсний хиймэл дагуул гэдгийг дуулгаж, тун удахгүй УИХ-аар хэлэлцүүлэхээр бэлтгэл ажлаа хангаж буйг онцлов. ХИЙМЭЛ ОЮУН УХААНЫ ЭРДЭМТЭД НОБЕЛИЙН ШАГНАЛ ХҮРТЛЭЭ Хиймэл оюун ухааны эрдэмтэд Нобелийн шагналын эзэн боллоо. Тодруулбал, Жеффри Хинтон, Жон Хопфилд нар “Машин оюуны” судалгааны чиглэлээр хийсэн бүтээлээрээ авчээ. Канадын профессор Жеффри Хинтоныг “Хиймэл оюун ухааны загалмайлсан эцэг” гэж нэрлэдэг. Нобелийн шагналтан болох 91 настай Жон Хопфилд нь АНУ-ын Принстоны их сургуулийн профессор, 76 настай профессор Жеффри Хинтон нь  Канадын Торонтогийн их сургуулийн профессор юм. “Машин оюун” нь хиймэл оюун ухааны түлхүүр бөгөөд энэ нь компьютерт мэдээлэл өгөгдөл үүсгэхийн тулд өөрийгөө сургах чадварыг хөгжүүлдэг салбар юм. Ингэхдээ интернэтээс хэрхэн хайлт хийхээс эхлээд утсан дээрээ зураг засварлах хүртэл бидний ашиглаж буй өргөн хүрээний технологийг шинэчилж, хөгжүүлж ирсэн.

ҮЙЛ ЯВДАЛ БНХАУ-ын FY-2 Хиймэл дагуулын мэдээллийг ашигласнаар хүрээлэн буй орчны урт хугацааны тасралтгүй мониторинг хийх боломж бүрдэнэ 2022.01.13 Манай улс Ази, Номхон далайн сансрын хамтын ажиллагааны байгууллагын үүсгэн байгуулагч анхдагч гишүүн орны нэг бөгөөд тус байгууллага нь БНХАУ-ын Үндэсний сансрын агентлаг болон Цаг уурын агентлагтай хамтран гишүүн орнуудад цаг агаарын нөхцөл байдал, газар тариалан, бэлчээрийн судалгаа, гамшгийн эрсдэлийг бууруулах зорилгоор БНХАУ-ын цаг уурын хиймэл дагуул (FY2)-аас мэдээ хүлээн авах газрын станцыг буцалтгүй тусламжийн шугамаар байгуулахаар баталсан. Энэхүү ажлын хүрээнд орчин үеийн зайнаас тандан судлал, газар зүйн мэдээллийн системийн судалгааны арга зүйг судлах, хэрэглээнд нэвтрүүлэх, ОУ-ын жишигт нийцсэн чадварлаг боловсон хүчин, судлаачдыг бэлтгэх, дэлхийн хөгжлийн түвшинд нийцэх чадамж бүхий МУИС-ийн “Зайнаас тандан судлал-Газар зүйн мэдээллийн системийн судалгааны лаборатори” байгуулагдсан. Тус лаборатори болон БНХАУ-ын FY-2 хиймэл дагуулын мэдээ хүлээн авах, станцыг суурилуулах, ашиглалт хэрэглээг нэвтрүүлэх” төслийн нээлтийн арга хэмжээ өнөөдөр /2023.01.13/ болж, одоо хэрэгжиж буй төсөл хөтөлбөрийн үйл ажиллагаа болон цаашдын хөгжил, хамтын ажиллагааны талаар илтгэл, хэлэлцүүлэг өрнүүлэв. FY-2 хиймэл дагуулын мэдээллийг ашигласнаар Монгол орны төдийгүй бүс нутгийн хэмжээний нутаг дэвсгэрийг хамарсан цаг тутмын бодит мэдээг хүлээн авч боловсруулан, байгаль цаг уурын нөхцөл, гамшгийн судалгаа, хэрэглээний өргөн хүрээнд ашиглахаас гадна төрийн болон төрийн бус байгууллагуудтай мэдээлэл солилцох, сургалт, судалгаа шинжилгээ, шийдвэр гаргах үйл явцад ашиглах, хүрээлэн буй орчны урт хугацааны тасралтгүй мониторинг хийх боломж бүрдэж байна. Share on facebook Share on twitter Бусад мэдээ